Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Elblągu

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 12 stycznia 2017 r.

Sąd Okręgowy w Elblągu VI Wydział Karny Odwoławczy w składzie:

Przewodnicząca:	SSO Elżbieta Kosecka - Sobczak (spr.)
Protokolant:	st. sekr. sądowy Kamila Obuchowicz

przy udziale Prokuratora Prokuratury Rejonowej w Elblągu B. A.

po rozpoznaniu dnia 12 stycznia 2017r. w E.

sprawy:

I. B. (1) s. J. i I. ur. (...) w W.

oskarżonego z art. 279 § 1 kk i inne

na skutek apelacji wniesionej przez obrońcę oskarżonego

od wyroku Sądu Rejonowego w Elblągu

z dnia 19 września 2016 r., sygn. akt II K 137/16

I. zmienia zaskarżony wyrok i uniewinnia oskarżonego od popełnienia zarzucanych mu przestępstw z art. 279 § 1 kk,

II. kosztami procesu obciąża Skarb Państwa.

Sygn. akt VI Ka 486/16

UZASADNIENIE

I. B. (1) został oskarżony o to, że:

I. w dniu 06 lipca 2013r. we W. woj. (...) zabrał w celu przywłaszczenia samochód osobowy marki V. (...) nr rej. (...) nr VIN (...) poprzez otworzenie zamków w nieustalony sposób oraz pokonanie w nieustalony sposób zabezpieczeń tego pojazdu czym spowodował stratę w wysokości 100.000 złotych na szkodę G. K. tj. o czyn z art. 279 § 1 kk,

II. w dniu 25 października 2013r. w S. przy ul. (...). Niepodległości z miejsca postojowego zabrał w celu przywłaszczenia samochód marki S. (...) nr rej. (...) nr VIN (...) wraz z mieniem w postaci nawigacji samochodowej marki L., 5 ładowarek samochodowych okularów przeciwsłonecznych R., fotelika samochodowego dziecięcego marki F., perfum armani, swetra marki T. H. oraz 6 sztuk płyt CD poprzez otworzenie zamka w nieustalony sposób oraz pokonanie w nieustalony sposób zabezpieczeń tego pojazdu czym spowodował straty w wysokości 32000 złotych na szkodę Ł. B. i M. Z. tj. o czyn z art. 279 § 1 kk,

III. w okresie od 06 do 10 lutego 2014r. w G. przy ulicy (...) zabrał w celu przywłaszczenia samochód marki V. (...) nr rej. (...) nr VIN (...) należący do M. G. (1) wraz ze znajdującym się wewnątrz mieniem w postaci fotelika dziecięcego wartości 100 złotych na szkodę D. J. (1) oraz łóżka do masażu wartości 1000 złotych i wałków wartości 500 złotych na szkodę M. G. (2) poprzez otworzenie zamków w nieustalony sposób oraz pokonanie w nieustalony sposób zabezpieczeń tego pojazdu czym spowodował straty w wysokości 30000 złotych na szkodę M. G. (1) tj. o czyn z art. 279 § 1 kk,

IV. w nocy z 27 na 28 lutego 2014r. w S. pow. K. przy ulicy (...) zabrał w celu przywłaszczenia samochód marki A. (...) nr rej. (...) nr VIN (...) poprzez otworzenie zamków w nieustalony sposób oraz pokonanie w nieustalony sposób zabezpieczeń tego pojazdu czym spowodował straty w wysokości 50000 złotych na szkodę P. G. tj. o czyn z art. 279 § 1 kk ,

V. w nocy z 04 na 05 marca 2014r. w E. przy ulicy (...) na terenie parkingu niestrzeżonego zabrał w celu przywłaszczenia samochód marki A. (...) nr rej. (...) nr VIN (...) poprzez otworzenie zamków w nieustalony sposób oraz pokonanie w nieustalony sposób zabezpieczeń tego pojazdu czym spowodowała straty w wysokości 37000 złotych na szkodę B. i D. J. (2) tj. o czyn z art. 279 § 1 kk,

VI. w nocy z 03 na 04 kwietnia 2014r. w miejscowości D. gmina M. zabrał w celu przywłaszczenia samochód marki A. (...) nr rej. (...) nr VIN (...) poprzez otworzenie zamków w nieustalony sposób oraz pokonanie w nieustalony sposób zabezpieczeń tego pojazdu czym spowodował stary w wysokości 41 500 złotych na szkodę M. B. tj. i czyn z art. 279 § 1 kk.

Wyrokiem Sądu Rejonowego w Elblągu z dnia 19 września 2016 r. w spr. II K 137/16:

I. oskarżonego I. B. (1) uznano za winnego tego, że w okresie pomiędzy 6 lipca 2013r. a 01 kwietnia 2015r. w B. nabył od nieustalonej osoby samochód marki V. (...) nr rej. (...) o wartości 100.000 złotych wiedząc, że samochód pochodzi z kradzieży z włamaniem tj. o czyn z art. 291 § 1 kk i za to przy zastosowaniu art. 4 § 1 kk na podstawie art. 291 § 1kk skazano go na karę 10 miesięcy pozbawienia wolności,

II. oskarżonego I. B. (1) uznano za winnego tego, że w okresie pomiędzy 25 października 2013r., a 01 kwietnia 2015r.w B. nabył od nieustalonej osoby samochód marki S. (...) o nr rej. (...) o wartości 32.000 złotych wiedząc, że samochód pochodzi z kradzieży z włamaniem tj. o czyn z art. 291 § 1 kk i za to przy zastosowaniu art. 4 § 1 kk na podstawie art. 291 § 1kk skazano go na karę 6 miesięcy pozbawienia wolności,

III. oskarżonego I. B. (1) uznano za winnego tego, że w okresie pomiędzy 10 lutego 2014r. a 01 kwietnia 2015r. w B. nabył od nieustalonej osoby samochód marki V. (...) nr rej. (...) o wartości 30.000 złotych wiedząc, że samochód pochodzi z kradzieży z włamaniem tj. o czyn z art. 291 § 1 kk i za to przy zastosowaniu art. 4 § 1 kk na podstawie art. 291 § 1kk skazano go na karę 6 miesięcy pozbawienia wolności,

IV. oskarżonego I. B. (1) uznano za winnego tego, że w okresie pomiędzy 28 lutego 2014r. a 01 kwietnia 2015r. w B. nabył od nieustalonej osoby samochód marki A. (...) nr rej. (...) o wartości 50.000 złotych wiedząc, że samochód pochodzi z kradzieży z włamaniem tj. o czyn z art. 291 § 1 kk i za to przy zastosowaniu art. 4 § 1 kk na podstawie art. 291 § 1kk skazano go na karę 6 miesięcy pozbawienia wolności,

V. oskarżonego I. B. (1) uznano za winnego tego, że w okresie pomiędzy 05 marca 2014r. a 01 kwietnia 2015r. w B. nabył od nieustalonej osoby samochód marki A. (...) nr rej. (...) o wartości 37.000 złotych wiedząc, że samochód pochodzi z kradzieży z włamaniem tj. o czyn z art. 291 § 1 kk i za to przy zastosowaniu art. 4 § 1 kk na podstawie art. 291 § 1kk skazano go na karę 6 miesięcy pozbawienia wolności,

VI. oskarżonego I. B. (1) uznano za winnego tego, że w okresie pomiędzy 04 kwietnia 2014r. a 01 kwietnia 2015r. w B. nabył od nieustalonej osoby samochód marki a. (...) nr rej. (...) o wartości 41.500 złotych wiedząc, że samochód pochodzi z kradzieży z włamaniem tj. o czyn z art. 291 § 1 kk i za to przy zastosowaniu art. 4 § 1 kk na podstawie art. 291 § 1kk skazano go na karę 7 miesięcy pozbawienia wolności,

VII. na podstawie art. 4 § 1 kk w zw. z art. 85 kk w zw. z art. 86 § 1 kk połączono orzeczone w punktach I, II , III IV, V i VI jednostkowe kary pozbawienia wolności i orzeczono karę łączną 2 lat pozbawienia wolności,

VIII. na podstawie art. 4 § 1 kk w zw. z art. 69 § 1 i 2 kk w zw. z art. 70 § 1 pkt. 1 kk wykonanie orzeczonej w punkcie VII kary łącznej pozbawienia wolności warunkowo zawieszono na okres próby 5 lat,

IX. na podstawie art. 4 § 1 kk w zw. z art. 71 § 1 kk w zw. z art. 33 § 1 i 3 kk orzeczono wobec oskarżonego I. B. (1) karę grzywny w wysokości 200 stawek dziennych grzywny przy ustaleniu wysokości jednej stawki na kwotę 50 złotych,

X. na podstawie art. 627 kpk zasądzono od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa koszty sądowe, w tym opłatę.

Od powyższego wyroku apelację na korzyść wniósł obrońca oskarżonego I. B., zaskarżając wyrok w całości i zarzucając temu orzeczeniu:

1.obrazę przepisów prawa materialnego, tj. art. 291 § 1 kk poprzez jego niewłaściwe zastosowanie mającą wpływ na treść orzeczenia poprzez przyjęcie, że oskarżony I. B. (1) dopuścił się zarzucanego paserstwa, podczas gdy z prawidłowego ustalonego stanu faktycznego wynika, że oskarżony dopuścił się co najwyżej popełnienia czynu z art. 292 § 1 kk,

2.obrazę przepisu postępowania, tj. art. 7 kpk w zw. z art. 4 kpk poprzez dowolną, a nie swobodną ocenę materiału dowodowego bez uwzględnienia zasad prawidłowego rozumowania oraz wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego poprzez wyprowadzenie tezy o nabyciu przez oskarżonego całych skradzionych aut, podczas gdy znaleziono u niego jedynie niewielką ilość pojedynczych części pochodzących z poszczególnych pojazdów.

Podnosząc powyższe zarzuty, skarżący wniósł o zmianę wyroku poprzez uniewinnienie, względnie o jego uchylenie i skierowanie sprawy do ponownego rozpoznania.

Sąd Okręgowy zważy, co następuje:

W sytuacji zaskarżenia wyroku tylko na korzyść oskarżonego, braku wniosków o uzupełnienie materiału dowodowego, specyfiki postępowania dowodowego wynikającego z treści art. 167 kpk w brzmieniu obowiązującym po dniu 01.07.2015r. i wobec dostrzeżenia przez sąd odwoławczy braku możliwości stwierdzenia tożsamości czynów zarzucanych i przypisanych pozwalających na zmodyfikowanie czynów z art. 279§1kk w czyny z art. 291§1kk w sposób przypisany w zaskarżonym wyroku, to zaskarżony wyrok nie mógł się ostać.

W omawianej sprawie oskarżyciel zarzucił bowiem oskarżonemu popełnienie przestępstw kradzieży z włamaniem z art. 279§1kk poprzez otworzenie zamków samochodów wskazanych w zarzutach w nieustalony sposób oraz pokonanie w nieustalony sposób zabezpieczeń pojazdów i zabór tych pojazdów w celu przywłaszczenia. Jako czas popełnienia tych przestępstw wskazał daty: 6 lipca 2013r., 25 października 2013r., od 6 do 10 lutego 2014r., noc z 27/28 lutego 2014r., noc z 4/5 marca 2014r. i noc z 3/4 kwietnia 2014r., a jako miejsca popełnienia tych czynów W., S., G., S., E. i D.. Natomiast sąd I instancji przypisał oskarżonemu nabycia od nieustalonej osoby samochodów wskazanych w akcie oskarżenia przy wiedzy oskarżonego o tym, że samochody pochodziły z kradzieży z włamaniem, ale w innym miejscu niż wskazane w zarzutach tj. w miejscowości B., a nadto jako daty czynów przypisanych przyjął nie te daty, które zostały wskazane w poszczególnych zarzutach z aktu oskarżenia, ale dość długie okresy: od 6 lipca 2013r. do 01 kwietnia 2015r., od 25 października 2013r.do do 01 kwietnia 2015r, od 10 lutego 2014r.do do 01 kwietnia 2015r, od 28 lutego 2014r. do 01 kwietnia 2015r., od 5 marca 2014r. do 01 kwietnia 2015r i od 4 kwietnia 2014r. do 01 kwietnia 2015r.

Należy w tym miejscu przypomnieć, że sąd nie ma za zadanie wydać wyroku w którym dokonuje oceny jakiejkolwiek działalności przestępczej danego oskarżonego, ale musi zająć się określoną skargą dotyczącą konkretnego zdarzenia, które miało być popełnione w określonym przez autora skargi miejscu i czasie. Tak więc ramy postępowania jurysdykcyjnego są określone przez zdarzenie historyczne opisane w akcie oskarżenia, a opis tego czynu z aktu oskarżenia stanowi granice oskarżenia. Granice oskarżenia zostają zaś utrzymane, gdy czyn przypisany oskarżonemu w wyroku, mimo zmienionej kwalifikacji prawnej, dotyczy tego samego "zdarzenia faktycznego" (historycznego), które stanowiło podstawę zarzutu określonego w akcie oskarżenia. Ramy zaś tożsamości "zdarzenia historycznego" wyznaczają - według obowiązującego przekonania - przede wszystkim następujące elementy składowe tego zdarzenia: identyczność przedmiotu zamachu, identyczność kręgu podmiotów oskarżonych o udział w zdarzeniu, a także tożsamość określenia jego czasu i miejsca (patrz: wyrok SN z dnia 23 września 1994 r., II KRN 173/94, nie publ.).

Nie można zgodzić się z poglądem sądu I instancji, a zawartym w pisemnym uzasadnieniu zaskarżonego wyroku, że została zachowana „tożsamość zdarzenia” pomiędzy czynami zarzucanymi oskarżonemu a tymi mu przypisanymi. Ponadto z przytoczonego przez sąd I instancji postanowienia SN z 25.10.2012r. w sprawie IV KK 87/12 nie wynika, że w każdym przypadku dopuszczalne jest przypisanie paserstwa w miejsce zarzucanej kradzieży z włamaniem, tylko że oddzielnie w każdej sprawie należy badać, czy sąd, skazując za inaczej opisany i zakwalifikowany czyn zmieścił się w granicach zdarzenia historycznego, które było podstawą skargi (zarzutu). W sprawie omawianej w postanowieniu SN z 25.10.2012r. w sprawie IV KK 87/12 wyznacznikami zachowanej tożsamości czynu zarzuconego i przypisanego były: ten sam przedmiot ochrony, ten sam przedmiot czynności wykonawczej, ta sama osoba pokrzywdzonego, ten sam zamiar sprawcy, to samo miejsce jego działania i zbliżony czas zachowania. Stąd teza z cytowanego postanowienia w sprawie IV KK 87/12, wobec diametralnie innego stanu faktycznego niż ten dotyczący omawianej sprawy, nie może mieć zastosowania w rozpoznawanej niniejszej sprawie. Podobnie należy też ocenić nawiązanie przez sąd I instancji do tezy z wyroku SA w Warszawie z 10.09.2014r. w sprawie II AKa 229/14.

Sąd odwoławczy zgadza się bowiem ze stanowiskiem zawartym w wyroku Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 18 czerwca 2014 r.w sprawie II AKa 124/14, że “w razie dokonywania dopuszczalnej modyfikacji opisu zarzutu, pomiędzy czynem zarzucanym a przypisanym powinna zostać zachowana pewna część wspólna, dotycząca znamion czynu zabronionego. Jak się przyjmuje, identyczność czynu będzie natomiast wyłączona, jeżeli w porównywalnych określeniach zachodzą tak istotne różnice, że według rozsądnej życiowej oceny nie można ich uznać za określenia tego samego zdarzenia faktycznego”.

Prokurator w niniejszej sprawie oskarżył I. B. o czyny zakwalifikowane z art. 279§1kk, gdzie w opisie czynów zarzucanych wskazał takie elementy zachowania które są tożsame ze znamionami kradzieży z włamaniem z art. 279§1kk, co powoduje, że istnieje współzależność pomiędzy opisem owych zdarzeń i ich oceną prawną przyjętą przez oskarżyciela publicznego. Wskazany w poszczególnych zarzutach z aktu oskarżenia komplet znamion typu czynu zabronionego odzwierciedla bowiem typowe sposoby realizacji przestępstwa kradzieży z włamaniem, o czym świadczy użycie - w opisie tych zarzutów z aktu oskarżenia - zwrotów takich jak: „poprzez otworzenie zamku” „pokonanie zabezpieczeń pojazdu” i „zabór w celu przywłaszczenia”. A użycie takich określeń odpowiadających znamionom przestępstwa z art. 279§1kk w poszczególnych zarzutach z a/o, w sytuacji gdy oskarżyciel dość szczegółowo opisał poszczególne zdarzenia poddane osądowi, to nie pozwalał sądowi I instancji na przyjęcie opisu czynów przypisanych dość znacznie odbiegającego od opisu czynów zarzucanych, w tym co do znamion czasownikowych zachowania oskarżonego. Tożsamość czynu (tożsamość przedmiotowa) dotyczy czynu w rozumieniu historycznym przy uwzględnieniu ustawowych znamion przestępstwa. A skoro prokurator poddał ocenie sądu w akcie oskarżenia zdarzenia historyczne polegające na podjęciu przez oskarżonego działań w postaci otworzenia zamków i pokonania zabezpieczeń wskazanych w a/o pojazdów, a następnie zabór z konkretnych miejsc zdarzeń i w ściśle określonym czasie ww pojazdów wraz ze znajdującym się w nich mieniem, to sąd I instancji- po przyjęciu, że w świetle materiału dowodowego udowodnić tego oskarżonemu nie można- nie miał podstaw by oceniać zupełnie inne i w sensie czasowym i w sensie miejscowym, ale przede wszystkim technicznym zachowania I. B., tj. aktywność oskarżonego polegającą na nabyciu od innej, nieustalonej osoby wskazanych pojazdów, które to zostały już wcześniej skradzione, tym bardziej, że te zachowania miały dotyczyć i innego miejsca ich popełnienia i innego czasu (tj. okresów rocznych czy prawie dwuletnich w miejsce wskazanych w zarzutach pojedynczych dni lub maksymalnie okresu 5 dni). W sytuacji, gdy autor aktu oskarżenia nie zarzucił I. B. tego, że wszedł w posiadanie (w jakikolwiek sposób) cudzego mienia, ale dokładnie opisał, jak miało to nastąpić (zabór połączony z otworzeniem zamków i pokonaniem zabezpieczenia),to sąd I instancji przypisując mu nabycie od nieustalonej osoby samochodów wskazanych w a/o, to tym samym opisał modus operandi (tj. sposób działania) zachowania sprawcy realizującego znamiona zupełnie innego typu czynów zabronionych niż tych mu pierwotnie zarzucanych.

Skoro więc czyny przypisane oskarżonemu w zaskarżonym wyroku nie są ani tożsame co do miejsca ani co do czasu ich popełnienia, a nadto diametralnie inaczej niż w zarzutach sąd I instancji, w poszczególnych rozstrzygnięciach zawartych w wyroku, opisał sposób działania oskarżonego, to stwierdzenie tylko tożsamości pojazdów wymienionych w zarzutach i czynach przypisanych nie pozwalało na zasadne przyjęcie, że w opisach czynów przypisanych zawierają się zdarzenia historyczne tożsame z tymi przedstawionymi w skardze oskarżyciela publicznego.

Należy też dodatkowo zaznaczyć, że po odrzuceniu przez sąd I instancji możliwości przypisania oskarżonemu popełnienia zarzucanych mu czynów z art. 279§1kk, co zostało zaaprobowane przez strony wobec braku wniesienia apelacji przez prokuratora nie niekorzyść oskarżonego, to sąd ten przypisał oskarżonemu czyny z art. 291§1kk, które miały być popełnione w miejscowości B.. Sąd I instancji nie wykazał jednakże - w pisemnym uzasadnieniu zaskarżonego wyroku - dlaczego jako miejsce popełnienia przypisanych czynów przyjął B., skoro to nie w B., ale w miejscowości G. (co wynika z treści protokołów przeszukania) ujawniono części samochodowe z pojazdów wymienionych w zarzutach z a/o, a sam oskarżony w swoich wyjaśnieniach z k. 32v wprost podał, że skradzione samochody rozbierał na części w warsztacie w miejscowości G.. A z pewnością taki materiał dowodowy w postaci protokołów przeszukań czy wyjaśnień oskarżonego, to nie pozwalał na to by jako miejsce czynów przypisanych wskazać B.. Dlatego dodatkowo i to, że sąd I instancji jako miejsce czynów przypisanych, w sposób nieuzasadniony materiałem dowodowym, przyjął B., to nie pozwalał na zaaprobowanie przez sąd odwoławczy opisu czynów przypisanych oskarżonemu z art. 291§1kk, co do miejsca ich popełnienia, w sposób wskazany w zaskarżonym wyroku.

Mając zaś na uwadze powyższe rozważania, to należy przyjąć, że doszło do naruszenia art. 439 § 1 pkt 9 kpk, gdyż w ustalonych okolicznościach sprawy brak było możliwości przekonstruowania czynów zarzucanych a kwalifikowanych z art. 279 § 1 kk na czyny przypisane a zakwalifikowane z art. 291 § 1 kk w takiej postaci jak to zostało opisane przez sąd I instancji w opisie czynów przypisanych, z tego względu, że oskarżyciel zarzucił oskarżonemu zupełnie inne czyny w sensie zdarzeń historycznych (co do czasu ich popełnienia, miejsca popełnienia, opisu działania oskarżonego w ramach ich popełniania) niż te które mu przypisano w zaskarżonym wyroku (stąd zaistniała więc bezwzględna przyczyna odwoławcza z art. 439 § 1 pkt 9 kpk w zw. z art. 17 § 1 pkt 9 kpk i art. 14 kpk przez uznanie oskarżonego za winnego czynów, które nie były objęte skargą uprawnionego oskarżyciela). A już stwierdzenie tego naruszenia, które sąd musi brać pod uwagę z urzędu, w tym w powiązaniu z okolicznością dotyczącą nieuprawnionego wskazania jako miejsca przypisanych czynów z art. 291§1kk miejscowości B., to nie pozwalało na utrzymanie w mocy zaskarżonego wyroku skazującego I. B. za czyny z art. 291§1kk.

Wobec więc niemożności modyfikacji czynów zarzucanych z art. 279§1kk w czyny przypisane z art. 291§1kk w taki sposób jak to uczynił sąd I instancji, również wobec nieprawidłowego wskazania jako miejsca ich popełnienia miejscowości B., to należało odnieść się do czynów pierwotnie zarzucanych oskarżonemu a kwalifikowanych przez oskarżyciela publicznego z art. 279§1kk.

Sąd I instancji w pisemnym uzasadnieniu zaskarżonego wyroku wskazał powody dla których uznał, że brak jest danych dostatecznie uzasadniających, że oskarżony popełnił czyny z art. 279§1kk. Stąd co do czynów zarzucanych z art. 279§1kk, to stwierdził okoliczność, którą należy utożsamić z przesłanką z art. 17§1 pkt. 1 kpk. Żadna ze stron nie kwestionowała takiego stanowiska sądu I instancji, a wyrok został zaskarżony tylko na korzyść oskarżonego. Dlatego należało zmienić zaskarżony wyrok i uniewinnić I. B. od zarzutów popełnienia zarzucanych mu przestępstw z art. 279§1kk (art. 437§2kpk). Konsekwencją czego było obciążenie kosztami procesu Skarbu Państwa (art. 632 ust. 2 kpk w zw. z art. 634 kpk).