Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Elblągu

Formularz UK 2

Sygnatura akt

VI Ka 456/22

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Rejonowego w Iławie z 07 lipca 2022r. w spr. II K 196/21

1.2. Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3. Granice zaskarżenia

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☐

uchylenie

☒

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

2.1. Ustalenie faktów

2.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

1.

M. G. (1)

Niekaralność oskarżonej

Czyn z art. 13§1kk w zw. z art. 286§1kk

Informacja z KRK

k.274

2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.2. Ocena dowodów

2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

1.

Informacja z KRK

Informacja została sporządzona przez podmiot do tego uprawniony, jej treść nie była kwestionowana przez strony, stąd dowód ten zasługuje na wiarygodność.

2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp

Zarzut

1.

Obrazy przepisów postepowania i błędu w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Skarżąca zarzuciła wyrokowi sadu I instancji obrazę art. 5§2 kpk, art. 7 kpk, art. 410 kpk i art. 424§1 pkt. 1 kpk, a także błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za jego podstawę.

Analiza środka odwoławczego i jego uzasadnienia wskazuje, że to nie sąd I instancji, ale autorka apelacji zaakcentowała tylko okoliczności na korzyść oskarżonej. Natomiast sąd I instancji prawidłowo ocenił wszystkie dowody i wynikające z nich uwarunkowania, a więc nie naruszył przy orzekaniu art. 410 kpk, to zaś, że inaczej ocenił wiarygodność niektórych dowodów czy realiów inaczej niż życzyłaby sobie tego strona skarżąca, jako podstawę wyroku przyjął wybrane z nich, co też prawidłowo uzasadnił, nie oznacza, że przy wyrokowaniu doszło do obrazy ww przepisu.

Nie doszło też do zarzucanej względnej podstawy odwoławczej z art. 438 pkt. 2 kpk w postaci obrazy art. 424 §1 pkt. 1 kpk, gdyż pisemne uzasadnienie wyroku sporządza się po wyroku, stąd ewentualne wady uzasadnienia nie mają wpływu na treść tego orzeczenia. Nadto niespełnienie wymogów z art. 424 k.p.k. nie może stanowić samodzielnej podstawy zmiany lub uchylenia wyroku, a braki w zakresie elementów składowych uzasadnienia wyroku tylko wówczas uzasadniają jego uchylenie, gdy prowadzą do wniosku, że sąd pierwszej instancji nieprawidłowo wydał wyrok (zob. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 10 listopada 2010 r., IV KK 315/10, LEX nr 653737). W niniejszej sprawie takiego wniosku sformułować nie można, co czyni także ten zarzut niezasadnym.

W zakresie podniesionego zarzutu obrazy art. 5 § 2 kpk, to trzeba wskazać, że wyrażona w tym przepisie zasada in dubio pro reo jest adresowana do organów postępowania karnego. Oznacza to, że dla oceny, czy nie został naruszony art. 5 § 2 kpk nie są miarodajne wątpliwości zgłaszane przez stronę, ale jedynie to, czy orzekający w sprawie sąd meriti rzeczywiście powziął wątpliwości co do treści ustaleń faktycznych lub wykładni prawa i wobec braku możliwości ich usunięcia rozstrzygnął je na niekorzyść oskarżonego, względnie to, czy w świetle realiów konkretnej sprawy wątpliwości takie powinien powziąć (zob. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 3 kwietnia 2012 r., V KK 335/11, LEX nr 1163975). Argumentacja zawarta w uzasadnieniu sądu I instancji nie wskazuje na to, aby powziął on niedające się usunąć wątpliwości natury faktycznej i nie postąpił zgodnie z nakazem wynikającym z art. 5 § 2 kpk. Brak jest też przesłanek uzasadniających stawianie temu sądowi zarzutu, że takich wątpliwości nie powziął. Właściwie oceniony materiał dowodowy nie pozostawia bowiem wątpliwości co do sprawstwa i winy oskarżonej, nadto przy jego ocenie nie doszło do obrazy art. 7 kpk.

Należy wskazać skarżącej, że sąd oceniając dowód czy wynikające z niego okoliczności winien kierować się zasadami logiki i doświadczenia życiowego. Oceniając zaś przez ich pryzmat treść umowy o pracę zawartej pomiędzy oskarżoną a jej ojcem w odniesieniu do faktycznych czynności wykonywanych przez oskarżoną i ich miejsca i czasu, to należało zgodzić się z poglądem sądu orzekającego, iż zakres czynności (na stanowisku pracownika biurowego-menadżera), czas ich wykonywania (1/1 etatu tj. 8 h dziennie), wymagane podporządkowanie pracodawcy, wynikające z zawartej umowy o pracę, zdecydowanie różniło się od czynności realnie wykonywanych przez M. G.. I wynika to nie tylko dokumentów przedstawionych przez ZUS, z decyzji wydanej przez ZUS i orzeczeń sądów do niej się odnoszących, ale wymowy i innych dowodów i okoliczności pozyskanych w sprawie karnej. Wbrew eksponowanym przez skarżącą okolicznościom dot. pokrewieństwa oskarżonej i jej „pracodawcy” (córka-ojciec) czy stanu ciąży oskarżonej, to nie one były podstawą wydania zaskarżonego wyroku i uznania umowy o pracę za pozorną. Nie ma bowiem żadnych wątpliwości, że córka może pracować u ojca, nawet jeżeli jest w ciąży, ale w realiach omawianej sprawy, to wątpliwości budziła treść umowy o pracę, z której wynikało iż oskarżoną zatrudniono na umowę o pracę , gdy była w ciąży, ale na stanowisku, które wcześniej w firmie jej ojca nie istniało, za wysokim wynagrodzeniem 7.000zł, w odniesieniu do czynności faktycznie wykonywanych na rzecz firmy ojca przez oskarżoną. Bowiem świadkowie (wykonujący czynności w tej firmie, klienci firmy, jej współpracownicy) opisujący te czynności, w tym nawet ojciec oskarżonej, wskazywali, że oskarżona przed i po zawarciu „umowy o pracę” pracowała w sklepiku warzywnym a następnie przy przygotowaniu sali na imprezy, obsłudze imprezy (w tym także co do ustalania menu czy terminu), gotowaniu, kelnerowaniu czy sprzątaniu, w tym nawet w nocy jeżeli wymagała tego dana impreza, gdy nie można wymienionych w tych zeznaniach prac fizycznych i to wykonywanych przez oskarżoną poza godzinami pracy określonymi w umowie o pracę, uznać za czynności pracownika biurowego-menadżera wykonywane w ramach jednego etatu tj. 8 h dziennie, w biurze, w ramach obowiązków wymienionych w załączniku do umowy o pracę (gdzie podano, że obowiązki oskarżonej to przygotowanie dokumentacji biurowej, realizowanie zamówień, prowadzenie rozmów negocjacyjnych z potencjalnym klientem sali biesiadnej). Przy czym, przed ciążą oskarżona wykonując tożsame czynności na rzecz firmy ojca była objęta tylko ubezpieczeniem w ramach „KRUS” jako domownik i ojciec nie widział potrzeby innego uregulowania pomocy świadczonej przez córkę, natomiast jej ciąża (doświadczenie życiowe przeczy uznaniu za wiarygodną tezy, że ojciec nie wiedział o ciąży córki) i spodziewana przerwa w możliwości świadczenia tej pomocy na wypadek zwolnień chorobowych w trakcie ciąży czy po urodzeniu dziecka, to z pewnością spowodowała szukanie możliwości pozyskania źródła świadczenia na czas niezdolności córki do pracy. I temu – w świetle logiki i doświadczenia życiowego- służyło zawarcie kwestionowanej przez ZUS „umowy o pracę”, przy czym w umowie tej i zakresie obowiązków wskazano nieprzystające do faktycznie wykonywanych przez oskarżoną czynności stanowisko (z czego oskarżona jako strona umowy zdawała sobie sprawę), czas pracy (od poniedziałku do piątku w godzinach od 8:00 do 16:00), a przede wszystkim ostatecznie bardzo wysokie wynagrodzenie tj. 7000zł, które miało przecież wprost przełożenie na wysokość przyszłych świadczeń, w czasie zwolnień chorobowych w trakcie ciąży i po urodzeniu przez oskarżoną dziecka, o które oskarżona wnosiła, a które dotyczyły łącznie kwoty przyjętej przez sąd I instancji. Dobitnie zaś należy wskazać, że czynności faktycznie wykonywane przed i po podpisaniu umowy z 01.07.2015r. przez oskarżoną były takie same i nie można ich było traktować jako stanowiących tylko czynności pracownika biura-menagera, w ustalonym w 8-godzinnym czasie pracy/dzień roboczy, co zawarto w kwestionowanej umowie i zakresie obowiązków. Nawet sama oskarżona w wyjaśnieniach opisywała wiele czynności związanych z fizyczną pracą, a także różną częstotliwość wykonywanych przez nią czynności, które nie zawierały się w 8 h/dzień, podając „jak była mniejsza impreza to zaczynałam pracę od środy, a jak większa to od poniedziałku”, „byłam czasami w sklepie jak była taka potrzeba”. O tym, że to nie oskarżona była menadżerem wynikało też z jej relacji, gdy wyjaśniała, iż „jak potrzebowaliśmy zrobić zakup obrusów, serwetek, to on (ojciec) musiał o tym wiedzieć, bo on zajmował się finansami i on wiedział czy stać nas na to. Ja tego nie wiedziałam, to on o tym decydował”, „ja nie zarządzałam, tylko pomagałam przy samej realizacji imprez”. Mimo tego ojciec oskarżonej stworzył dla córki odrębne stanowisko pracy, gdy sam wykonywał czynności wynikające z takiego stanowiska, a księgowość firmy prowadziło biuro rachunkowe, a więc gdy po stronie „pracodawcy” nie zaistniała potrzeba zatrudnienia kogoś na stanowisku pracownika biurowego, menadżera. Pewne wątpliwości budzi też opisana przez oskarżoną praktyka wypłaty pieniędzy za wykonywane przez nią czynności na rzecz firmy ojca „do ręki” co powoduje niemożność ustalenia jakie kwoty netto ojciec faktycznie wypłacał córce tytułem wynagrodzenia i skontrolowania czy było one zgodne z umową z 01.07.2015r. Ponadto skoro oskarżona – co wynika z relacji wielu osób-,która miała być „pracownikiem” zatrudnionym na określoną umowę o pracę pracowała ponad 8 godzin dziennie czy nawet nocami, to powinna otrzymywać też wynagrodzenie za nadgodziny czy pracę w godzinach nocnych, a dowodów tego nie przedstawiono.

Z opisanych więc wyżej względów – a nie tylko z powodu ciąży oskarżonej w chwili zawarcia umowy czy faktu, że „pracodawcą” był jej ojciec- umowa zawarta pomiędzy oskarżoną a jej ojcem (gdy M.G. była też jedynym pracownikiem w firmie ojca) powinna zostać oceniona jako „umowa o pracę” -w zakresie wskazanego tam stanowiska, zakresu obowiązku, czasu pracy i wynagrodzenia- zawarta dla pozoru. Bowiem celem i zamiarem stron umowy o pracę powinna być faktyczna realizacja treści stosunku pracy w granicach zakreślonych tą umową, przy czym po stronie pracodawcy powinna wystąpić realna ekonomiczna potrzeba zatrudnienia osoby na danym stanowisku, o umiejętnościach do wykonywania pracy na wskazanym w umowie stanowisku, a po stronie pracownika ekwiwalentność wynagrodzenia za świadczenie pracy w ramach takiego stanowiska, zgodnie z zakresem obowiązków, co w realiach omawianej sprawy nie nastąpiło. Tym bardziej, że z relacji osób przesłuchanych nie wynikało by oskarżonej zapewniono od 01 lipca 2015r. miejsce do wykonywania prac biurowych i front prac biurowych przez pełne 8 godzin dziennie, a przede wszystkim by aktywność oskarżonej i czynności wykonywane na rzecz firmy ojca dotyczyły tylko czynności wynikających z zawartej przez nich „umowy o pracę” i zakresu obowiązków (z którymi oskarżona musiała się zapoznać, co potwierdziła podpisem, a które stanowią integralną część umowy o pracę), stąd uprawniony jest wniosek, że nie wykonywała ona pracy w reżimie określonym w art. 22 kp, z czego i oskarżona i jej ojciec doskonale zdawali sobie sprawę (bo do przeczytania ze zrozumieniem umowy o pracę i zakresu obowiązków nie trzeba wyspecjalizowanej wiedzy prawniczej), a więc oskarżona nie działała w ramach wskazanego w apelacji błędu. A wręcz przeciwnie, bo uwzględniając powyższe okoliczności i rozważania, można było przyjąć, że oskarżona działała z zamiarem bezpośrednim, kierunkowym, w celu przyjętym przez sąd I instancji, bo świadomie zawarła nie tylko pozorną umowę o pracę, ale na jej tle, wiedząc że nie świadczyła pracy na warunkach wynikających z umowy o pracę, starała się też o świadczenia z ZUS, których ostatecznie nie uzyskała, stąd jej naganne zachowanie można było potraktować jako usiłowanie czynu ciągłego z art. 286§1kk.

Skoro zaś sąd oceniał czy doszło do popełnienia zarzucanego w a/o czynu, na tle umowy z 01.07.2015r., a następnie usiłowania uzyskania zasiłku chorobowego oraz zasiłku macierzyńskiego w odniesieniu do kwoty „wynagrodzenia” z tej umowy w wysokości 7.000zł, to znaczenia nie mają okoliczności dotyczące aktualnego zatrudnienia oskarżonej u ojca, tym bardziej, że obecna umowa dotyczy wynagrodzenia w o wiele niższej kwocie i nie budzi to wątpliwości ZUS.

Reasumując, to argumentami z apelacji nie wykazano by doszło do zarzucanej obrazy przepisów prawa procesowego czy błędu w ustaleniach faktycznych, zebrany materiał dowodowy został bowiem oceniony właściwie, zgodnie z treścią art. 7 kpk, co doprowadziło sąd orzekający do prawidłowych i akceptowalnych ustaleń faktycznych.

Wniosek

O zmianę wyroku poprzez uniewinnienie oskarżonej

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Z przyczyn dla których zarzuty i argumenty podniesione w apelacji, a w konsekwencji wniosek końcowy, nie zasługiwały na uwzględnienie.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

1.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot utrzymania w mocy

cały wyrok

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Z przyczyn dla których zarzuty z apelacji i argumenty podniesione w apelacji, a w konsekwencji wniosek końcowy nie zasługiwały na uwzględnienie.

Należy też zaznaczyć, że biorąc pod uwagę wysoką wartość mienia, które oskarżona usiłowała pozyskać z ZUS, w oparciu o pozorną umowę o pracę, to w sytuacji, gdyż sąd I instancji zastosował wobec oskarżonej dobrodziejstwo z art. 37a kk i – zamiast kary pozbawienia wolności z sankcji art. 286§1kk- wymierzył jej wolnościową karę grzywny- odpowiadającą kwocie 4.000zł, to wymierzona odpłata karna nie jawi się jako rażąco surowa.

5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot i zakres zmiany

Zwięźle o powodach zmiany

5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

4.1.

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

5.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6.  Koszty Procesu

Punkt z wyroku

Przytoczyć okoliczności

Pkt. II

Apelacja obrońcy oskarżonej nie zasługiwała na uwzględnienie, stąd zachodziły podstawy z art. 636§1kpk do obciążenia oskarżonej kosztami za postępowanie odwoławcze, przy czym mając na uwadze niskie dochody osiągane przez oskarżona i konieczność zapłaty kary grzywny, to zwolniono ją od ponoszenia opłaty (art. 624§1 kpk w zw. z art.17 ustawy z 23.06.1973r. o opłatach w sprawach karnych)

7.  PODPIS