VI Ka 402/23 - wyrok Sąd Okręgowy w Elblągu z 2023-11-16
Sygn. akt VI Ka 402/23
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 16 listopada 2023 r.
Sąd Okręgowy w Elblągu VI Wydział Karny Odwoławczy w składzie:
Przewodniczący: Sędzia Elżbieta Kosecka - Sobczak
Protokolant: sekr. sąd. Anna Pikulska-Płachta
przy udziale Prokuratora Prokuratury Rejonowej w Tczewie del. do Prokuratury Okręgowej w Elblągu Ewy Ziębki
po rozpoznaniu w dniu 16 listopada 2023 r. w Elblągu sprawy
M. T. c. J. i R. ur. (...) w m. M.
oskarżonej o czyn z art. 178a § 1 kk
z powodu apelacji wniesionej przez obrońcę oskarżonej
od wyroku Sądu Rejonowego w Ostródzie VII Zamiejscowy Wydział Karny w Morągu
z dnia 30 czerwca 2023 r. sygn. akt VII K 67/23
I. utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok,
II. zasądza od oskarżonej na rzecz Skarbu Państwa koszty sądowe za postępowanie przed sądem II instancji, przy czym zwalnia ją od opłaty.
UZASADNIENIE |
|||
Formularz UK 2 |
Sygnatura akt |
VI Ka 402/23 |
|
Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników: |
1 |
||
1. CZĘŚĆ WSTĘPNA |
1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji |
Wyrok Sądu Rejonowego w Ostródzie VII Zamiejscowy Wydział Karny w Morągu z 30 czerwca 2023r. w spr. VII K 67/23 |
1.2. Podmiot wnoszący apelację |
☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego |
☐ oskarżyciel posiłkowy |
☐ oskarżyciel prywatny |
☒ obrońca |
☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego |
☐ inny |
1.3. Granice zaskarżenia |
1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia |
||||
☒ na korzyść ☐ na niekorzyść |
☒ w całości |
|||
☐ w części |
☐ |
co do winy |
||
☐ |
co do kary |
|||
☐ |
co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia |
|||
1.3.2. Podniesione zarzuty |
||||
Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji |
||||
☐ |
art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu |
|||
☐ |
art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany |
|||
☐ |
art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia |
|||
☒ |
art. 438 pkt 3 k.p.k.
– błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, |
|||
☐ |
art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka |
|||
☐ |
||||
☐ |
brak zarzutów |
1.4. Wnioski |
☐ |
uchylenie |
☒ |
zmiana |
2. Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy |
2.1. Ustalenie faktów |
2.1.1. Fakty uznane za udowodnione |
|||||
Lp. |
Oskarżony |
Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi |
Dowód |
Numer karty |
|
1. |
M. T. (1) |
Niekaralność oskarżonej Czyn z art. 178a §1 kk |
Informacja z KRK |
k.111 |
|
2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione |
|||||
Lp. |
Oskarżony |
Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi |
Dowód |
Numer karty |
|
2.2. Ocena dowodów |
2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów |
||
Lp. faktu |
Dowód |
Zwięźle o powodach uznania dowodu |
1. |
Informacja z KRK |
Informacja została sporządzona przez podmiot do tego uprawniony, jej treść nie była kwestionowana przez strony, stąd dowód ten zasługuje na wiarygodność. |
2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów |
||
Lp. faktu |
Dowód |
Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu |
3. STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków |
||
Lp. |
Zarzut |
|
1. |
Błędu w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia |
☐ zasadny ☐ częściowo zasadny ☒ niezasadny |
Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny |
||
Skarżący podnosząc zarzut błędu w ustaleniach faktycznych chciał wykazać, że wyrok którym skazano oskarżoną był błędny, że bezpodstawnie przyjęto iż wina i społeczna szkodliwość czynu oskarżonej jest wysoka oraz brak podstaw do zastosowania wobec M. T. instytucji warunkowego umorzenia postępowania. Autor apelacji wskazał na nienależyte docenienie faktu przyznania się dotychczas niekaranej oskarżonej i złożenia szczerych wyjaśnień, okoliczności zdarzenia a w szczególności powodu dla którego oskarżona sięgnęła po alkohol, brak wyrządzenia szkody bądź krzywdy (skoro M. T. sama zatrzymała się na bocznym pasie nie kontynuując jazdy), a wzięcie pod uwagę przez sąd I instancji przede wszystkim wysokiego stężenia alkoholu. Wskazał, że zastosowanie warunkowego umorzenia postępowania i orzeczenie zakazu prowadzenia pojazdów kat. B przez okres roku będzie wystarczające dla wykształcenia u oskarżonej krytycznego stosunku do popełnionego czynu, a za pozytywna prognoza penitencjarną świadczą takie okoliczności jak prawy charakter, należyty poziom moralny, właściwy stosunek do pracy , nieprzebywanie w otoczeniu zdemoralizowanym, nienaganny do czasu popełnienia czynu sposób życia Na wstępie rozważań w odniesieniu do zarzutu apelacyjnego i argumentów przytoczonych w środku odwoławczym, to należy zgodzić się z poglądem zawartym w wyroku WSA w Warszawie z 7 września 2011 r. w spr. II SA/Wa 796/11, LEX nr 966506, iż „Najistotniejszą przesłanką warunkowego umorzenia postępowania, jest to, aby wina sprawcy i społeczna szkodliwość popełnionego przez niego czynu nie były znaczne. Wskazane w art. 66 § 1 k.k. właściwości i warunki osobiste sprawcy, jego postawa i dotychczasowy sposób życia stanowią odrębną przesłankę warunkowego umorzenia postępowania. Nie mogą one być uwzględniane w ocenie społecznej szkodliwości popełnionego czynu i winy sprawcy, tj. przemawiać za ich "znacznością" lub "nieznacznością". Przesłanka ta wchodzi w grę dopiero po ustaleniu, iż społeczna szkodliwość czynu i wina sprawcy nie są znaczne.” Kwestia stopnia społecznej szkodliwości czynu jest regulowana w art. 115 § 2 k.k. Tak jak wina, również stopień społecznej szkodliwości czynu dla przyjęcia zastosowania dobrodziejstwa warunkowego umorzenia ma nie być znaczny. Nie jest znaczny, tzn. więcej niż znikomy (czyn zabroniony ma bowiem stanowić przestępstwo), ale też taki, o którym nie można powiedzieć, że jest znaczny. Sformułowanie „nie jest znaczny" jest bliższe pojęciom „niewielki", „mały", „niski". Decydują o tym kryteria przedmiotowe i podmiotowe. Z materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie zaś wynika, że oskarżona prowadziła pojazd nie po to by nagle zawieźć np. kogoś do lekarza czy z innej ważnej, nieoczekiwanej przyczyny. Co prawda przed czynem miało dojść do nieporozumień rodzinnych, ale to nie tłumaczy zachowania oskarżonej, która wykonując w tamtym czasie zawód taksówkarza (stąd powinna być szczególnie wyczulona na zasady bezpieczeństwa w ruchu drogowym), wsiadła do pojazdu, zakupiła alkohol, spożyła go i następnie kierowała pojazdem na drodze S 7 przez wiele kilometrów, mając w czasie kontroli w wydychanym powietrzu prawie 2 promile tj. 0,99 mg/l alkoholu, gdy okoliczność wypicia alkoholu i zaraz po tym kierowania pojazdem wskazuje na winę umyślną, z zamiarem bezpośrednim. Takie zaś zachowanie M. T. stwarzało realne, wysokie niebezpieczeństwo dla innych użytkowników ruchu, bo mimo tego, że oskarżona zjechała ostatecznie na pas awaryjny i zasnęła w pojeździe, to wcześniej jechała (o czym zeznał świadek M. Z.) od lewej do prawej strony jezdni, przyśpieszając i zwalniając, co świadczy o braku panowania oskarżonej nad pojazdem i stylem jazdy. Przy czym świadek ten zabezpieczył kluczyki od samochodu i zawiadomił policję, i to spowodowało, że oskarżona nie kontynuowała jazdy pojazdem, co zapobiegło możliwości wystąpienia poważniejszych skutków kierowania przez nią pojazdem w stanie nietrzeźwości. A już tylko te podnoszone wyżej okoliczności wskazują, że zagrożenie bezpieczeństwa ruchu drogowego spowodowane przez oskarżoną było więcej niż nieznaczne. Wbrew stanowisku obrońcy nie można było nie uwzględnić wysokiego stopnia nietrzeźwości oskarżonej, skoro wpływał on na jej stan, gdyż według relacji ww świadka oskarżona nie mówiła składnie tylko bełkotliwie a przede wszystkim w niebezpieczny sposób prowadziła pojazd na drodze szybkiego ruchu. Przy czym teza z apelacji, że oskarżona nie wyrządziła żadnej krzywdy czy szkody nie może stanowić koronnego argumentu dla wykazania, że zaszły przesłanki z art. 66 kk. Gdyby bowiem oskarżona popełniła, poza jazdą w stanie nietrzeźwym, jeszcze inne wykroczenie, czy przestępstwo, to przecież musiałaby za dodatkowe czyny ponieść odrębną odpowiedzialność . Natomiast sama istota przestępstwa określonego w art. 178a § 1 kk polega na prowadzeniu, czyli kierowaniu pojazdem mechanicznym na drodze każdego rodzaju w stanie nietrzeźwości, i spowodowania tym stanu zagrażającego bezpieczeństwu w komunikacji. A oskarżona decydując się na kierowanie pojazdem w stanie znacznej, bo 4-krotnie przewyższającej próg takiego stanu określony w art. 115§16 kk, nietrzeźwości, przy jeździe przez wiele kilometrów, po trasie ekspresowej o dużym natężeniu ruchu drogowego, jadąc zaobserwowanym przez M. Z. „wężykiem”, powodowała realny a nie teoretyczny stan dużego zagrożenia dla bezpieczeństwa w komunikacji. Dla oceny stopnia winy i społecznej szkodliwości czynu nie bez znaczenia jest i to, że mimo iż oskarżona nie była karana za przestępstwa, to popełniała już wykroczenia drogowe, co wynika z zaświadczenia o wpisach w ewidencji kierowców naruszających przepisy ruchu drogowego. Ponadto w czasie czynu M. T. miała 32 lata i już z racji wieku musiała dysponować wiedzą i doświadczeniem życiowym z którego wynika, że nietrzeźwy kierowca powoduje stan dużego zagrożenia dla bezpieczeństwa w komunikacji, co dodatkowo winna sobie uświadamiać z racji wykonywania zawodu taksówkarza. Trzeba też podkreślić, że z art. 66§1kk wynika uprawnienie a nie obowiązek sądu, o czym świadczy sformułowanie „sąd może”, do zastosowania warunkowego umorzenia postępowania, a w ujawnionych okolicznościach sprawy i z powodów wskazanych wyżej oraz w pisemnym uzasadnieniu zaskarżonego wyroku sąd I instancji i sąd odwoławczy nie znalazły podstaw do zastosowania tej instytucji. Ponadto względy prewencji ogólnej przemawiały za odmową warunkowego umorzenia postępowania, gdyż zastosowanie tej instytucji mogłoby zostać opacznie odczytane jako pobłażanie sprawcom jazdy w stanie znacznej nietrzeźwości. Reasumując, to zarzut i argumenty podniesione w apelacji obrońcy nie mogły służyć skutecznemu wykazaniu takich błędów, które by miały służyć do wzruszenia zaskarżonego wyroku, tym bardziej, że w ocenie sądu odwoławczego argumenty przytoczone w apelacji, po skonfrontowaniu ich z wymową całego zgromadzonego materiału dowodowego, to nie dawały podstaw do zastosowania dobrodziejstwa warunkowego umorzenia postępowania wobec M. T., gdyż nie wystąpiły wszystkie warunki niezbędne do możliwości zastosowania tej instytucji. |
||
Wniosek |
||
O zmianę zaskarżonego wyroku i warunkowe umorzenie postępowania. |
☐ zasadny ☐ częściowo zasadny ☒ niezasadny |
|
Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny. |
||
Z przyczyn dla których zarzut z apelacji i argumenty podniesione w apelacji, a w konsekwencji wniosek końcowy nie zasługiwały na uwzględnienie. |
4. OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU |
|
1. |
|
Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności |
|
5. ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO |
|
5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji |
|
1. |
Przedmiot utrzymania w mocy |
Cały wyrok |
|
Zwięźle o powodach utrzymania w mocy |
|
Z przyczyn dla których zarzut z apelacji i argumenty tam podniesione, a w konsekwencji wniosek końcowy nie zasługiwały na uwzględnienie. Należy też zauważyć, że kara wymierzona oskarżonej w postaci 100 stawek dziennych grzywny po 20 zł nie jest karą rażąco surową w sytuacji, gdy za przestępstwo z art. 178a§1kk można orzec o wiele wyższa karę grzywny, karę ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2. Kara ta uwzględnia też okoliczności związane z niekaralnością oskarżonej, jej dobrą opinię i stan nietrzeźwości. Również zakaz prowadzenia pojazdów i świadczenie pieniężne, jako wymierzone w minimalnych wartościach z art. 42§2kk i 43a§2kk nie wskazują na rażącą surowość tych środków. |
|
5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji |
|
1. |
Przedmiot i zakres zmiany |
Zwięźle o powodach zmiany |
|
5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji |
|||
5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia |
|||
1.1. |
|||
Zwięźle o powodach uchylenia |
|||
2.1. |
Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości |
||
Zwięźle o powodach uchylenia |
|||
3.1. |
Konieczność umorzenia postępowania |
||
Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia |
|||
4.1. |
|||
Zwięźle o powodach uchylenia |
|||
5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania |
|||
5.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku |
|||
Punkt z wyroku |
Przytoczyć okoliczności |
||
6. Koszty Procesu |
Punkt z wyroku |
Przytoczyć okoliczności |
Pkt. II |
W ustalonych okolicznościach sprawy, gdy apelacja obrońcy oskarżonej nie zasługiwała na uwzględnienie, to zachodziły podstawy do obciążenia jej kosztami za postępowanie odwoławcze (art. 636§1 kpk), przy zwolnieniu od ponoszenia opłaty z uwagi na sytuację materialno-rodzinną i konieczności zapłaty należności sądowych w postaci grzywny i świadczenia pieniężnego (art. 624§1kpk w zw. z art. 17 ustawy o opłatach w sprawach karnych). |
7. PODPIS |
Podmiot udostępniający informację: Sąd Okręgowy w Elblągu
Osoba, która wytworzyła informację: Sędzia Elżbieta Kosecka-Sobczak
Data wytworzenia informacji: