VI Ka 258/24 - wyrok Sąd Okręgowy w Elblągu z 2024-08-01
Sygn. akt VI Ka 258/24
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 1 sierpnia 2024 r.
Sąd Okręgowy w Elblągu VI Wydział Karny Odwoławczy w składzie:
Przewodniczący: Sędzia Elżbieta Kosecka - Sobczak
Protokolant: sekr. sąd. Anna Pikulska-Płachta
przy udziale Prokuratora Prokuratury Okręgowej w Elblągu Sławomira Karmowskiego
po rozpoznaniu w dniu 1 sierpnia 2024 r. w Elblągu sprawy
A. D. (1) s. H. i J. ur. (...) w P.
oskarżonego o czyn z art. 268 a § 1 kk i art. 267 § 1 kk w zw. z art. 11 § 2 kk
z powodu apelacji wniesionej przez oskarżyciela publicznego
od wyroku Sądu Rejonowego w Elblągu
z dnia 26 marca 2024 r. sygn. akt VIII K 1324/22
uchyla zaskarżony wyrok i sprawę przekazuje Sądowi Rejonowemu w Elblągu do ponownego rozpoznania.
UZASADNIENIE |
||||||||||||||||||||
Formularz UK 2 |
Sygnatura akt |
VI Ka 258/24 |
||||||||||||||||||
Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników: |
1 |
|||||||||||||||||||
1. CZĘŚĆ WSTĘPNA |
||||||||||||||||||||
1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji |
||||||||||||||||||||
Wyrok Sądu Rejonowego w Elblągu z 26 marca 2024r. w spr. VIII K 1324/22 |
||||||||||||||||||||
1.2. Podmiot wnoszący apelację |
||||||||||||||||||||
☒ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego |
||||||||||||||||||||
☐ oskarżyciel posiłkowy |
||||||||||||||||||||
☐ oskarżyciel prywatny |
||||||||||||||||||||
☐ obrońca |
||||||||||||||||||||
☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego |
||||||||||||||||||||
☐ inny |
||||||||||||||||||||
1.3. Granice zaskarżenia |
||||||||||||||||||||
1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia |
||||||||||||||||||||
☐ na korzyść ☒ na niekorzyść |
☒ w całości |
|||||||||||||||||||
☐ w części |
☐ |
co do winy |
||||||||||||||||||
☐ |
co do kary |
|||||||||||||||||||
☐ |
co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia |
|||||||||||||||||||
1.3.2. Podniesione zarzuty |
||||||||||||||||||||
Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji |
||||||||||||||||||||
☒ |
art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu |
|||||||||||||||||||
☒ |
art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany |
|||||||||||||||||||
☒ |
art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia |
|||||||||||||||||||
☐ |
art. 438 pkt 3 k.p.k.
– błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, |
|||||||||||||||||||
☐ |
art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka |
|||||||||||||||||||
☐ |
||||||||||||||||||||
☐ |
brak zarzutów |
|||||||||||||||||||
1.4. Wnioski |
||||||||||||||||||||
☒ |
uchylenie |
☐ |
zmiana |
|||||||||||||||||
2. Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy |
||||||||||||||||||||
2.1. Ustalenie faktów |
||||||||||||||||||||
2.1.1. Fakty uznane za udowodnione |
||||||||||||||||||||
Lp. |
Oskarżony |
Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi |
Dowód |
Numer karty |
||||||||||||||||
1. |
A. D. (1) |
Niekaralność oskarżonego Czyn zarzucany |
Informacja z KRK |
k. 274 |
||||||||||||||||
2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione |
||||||||||||||||||||
Lp. |
Oskarżony |
Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi |
Dowód |
Numer karty |
||||||||||||||||
2.2. Ocena dowodów |
||||||||||||||||||||
2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów |
||||||||||||||||||||
Lp. faktu z pkt 2.1.1 |
Dowód |
Zwięźle o powodach uznania dowodu |
||||||||||||||||||
1. |
Informacja z KRK |
Informacja została sporządzona przez podmiot do tego uprawniony, jej treść nie była kwestionowana przez strony, stąd dowód ten zasługuje na wiarygodność. |
||||||||||||||||||
2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów |
||||||||||||||||||||
Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2 |
Dowód |
Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu |
||||||||||||||||||
. STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków |
||||||||||||||||||||
Lp. |
Zarzut |
|||||||||||||||||||
1,2,3 |
Obrazy przepisu prawa materialnego poprzez nieprzyjęcie, że oskarżony wyczerpał swoim zachowaniem znamiona przestępstwa z art. 267§2 kk i obrazy przepisów postępowania tj. art. 399§1 kpk i art. 413§1 i 2 kpk polegający na zaniechaniu rozważenia zakwalifikowania czynu zarzucanego oskarżonemu według innego przepisu prawnego niż zaproponowany w akcie oskarżenia |
☒ zasadny ☐ częściowo zasadny ☐ niezasadny |
||||||||||||||||||
Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny |
||||||||||||||||||||
W ocenie sądu odwoławczego zarzuty apelacyjne były słuszne i zasługiwały na uwzględnienie, gdyż sąd I instancji, w ramach zarzutu postawionego oskarżonemu, powinien rozważyć możliwość przypisania oskarżonemu innego przestępstwa niż te wynikające z kwalifikacji zaproponowanej w akcie oskarżenia, a po stosownym pouczeniu o możliwości zmiany kwalifikacji prawnej, przyjąć, że oskarżony w ramach zarzucanego mu czynu popełnił przestępstwo z art. 267§2 kk. Skoro zaś sąd I instancji tego nie uczynił, to doszło do obrazy przepisów i prawa materialnego (gdy prokurator zaprezentował poglądy odnoszące się do względnej przesłanki odwoławczej z art. 438 pkt. 1 i 1a kpk w myśl których taka obraza prawa materialnego mogła zostać uwzględniona) i prawa procesowego, które miały wpływ na treść zaskarżonego wyroku. Zarzut naruszenia (obrazy) prawa materialnego może bowiem dotyczyć np. wadliwej oceny okoliczności determinujących przypisanie odpowiedzialności karnej w zakresie zarzutu albo dotyczyć kwalifikacji prawnej, przy czym w realiach rozpoznawanej sprawy jeżeli nie można było ustalić, że to oskarżony dodał nowe urządzenie do profilu B. D. na koncie F., że to on ominął zabezpieczenie ww profilu, w celu uzyskania dostępu do części systemu informatycznego środkami wskazanymi w art. 267§1 kk, to w ramach postawionego zarzutu należało stwierdzić możliwość popełnienia czynu wyczerpującego znamiona innego przestępstwa niż wynikającego z kwalifikacji z aktu oskarżenia tj. przestępstwa z art. 267§2 kk. Przepis art. 267 §2 kk jest zawarty w rozdziale XXXIII kodeksu karnego, w którym penalizowane są „Przestępstwa przeciwko ochronie informacji” . Przepisy zawarte w tym rozdziale miały służyć m.in. implementacji postanowień decyzji ramowej RADY UNII EUROPEJSKIEJ 2005/222/WSiSW z dnia 24 lutego 2005 r. w sprawie ataków na systemy informatyczne, gdy w decyzji tej w artykule 1 zawarto definicje, w tym systemu informatycznego (wymienionego w art. 267§2 kk) i według definicji tam zawartej "system informatyczny" oznacza wszelkie urządzenia lub grupę połączonych lub powiązanych urządzeń, z których jedno lub więcej, zgodnie z oprogramowaniem, dokonuje automatycznego przetwarzania danych komputerowych, jak również danych przechowywanych, przetwarzanych, odzyskanych lub przekazanych przez nie w celach ich eksploatacji, użycia, ochrony lub utrzymania” Stąd systemem informatycznym, w świetle ww definicji z decyzji ramowej 2005/222, jest zarówno pojedyncze urządzenie (np. komputer, telefon, laptop), jak i grupa połączonych urządzeń, czyli sieć, gdzie dokonuje się przetwarzania czy przechowywania danych. Systemem informatycznym w rozumieniu art. 267 § 2 kk są także portale społecznościowe, skrzynki e-mail, zespolone ze sobą narzędzia G. itd. (patrz: Wróbel Włodzimierz (red.), Zoll Andrzej (red.), Kodeks karny. Część szczególna. Tom II. Część II. Komentarz do art. art. 212-277d, Opublikowano: WKP 2017). Przedmiotem ochrony kryminalizacji „przestępstw komputerowych” z rozdziału XXXIII kodeksu karnego, w tym i tego z art. 267§2 kk jest wolność i prywatność jednostek, gdy ochronie podlegają dane zgromadzone w systemie informatycznym. Z art. 267§2 kk wynika zaś przestępstwo naruszające przedmiot takiej ochrony tj. nielegalna inwigilacja przy użyciu środków technicznych, gdy ustawodawca przewidział w tym przepisie karę za wszelkie działania zmierzające do naruszenia prawa do wyłącznego dysponowania określonym rodzajem informacji, danych. Ponadto przestępstwo z art. 267§2 kk ma charakter powszechny i może je popełnić każda osoba, dla której określona informacja nie jest przeznaczona, gdy „w przypadku typu czynu zabronionego z art. 267 § 2 k.k. nie jest konieczne przełamanie ani ominięcie przez sprawcę jakiegokolwiek zabezpieczenia” (B. Kunicka-Michalska [w:] System..., red. L. Gardocki, s. 1008, przytoczone w komentarzu Giezek Jacek (red.), Kodeks karny. Część szczególna. Komentarz, Opublikowano: WKP 2021), „Dla realizacji znamion typu czynu zabronionego z art. 267 § 2 nie jest konieczne, by uzyskanie dostępu do całości lub części systemu informatycznego połączone było z przełamaniem jakiegokolwiek szczególnego zabezpieczenia. Wystarczające jest, jeżeli sprawca działa wbrew woli uprawnionego podmiotu, który jest dysponentem sieci” (patrz: Wróbel Włodzimierz (red.), Zoll Andrzej (red.), Kodeks karny. Część szczególna. Tom II. Część II. Komentarz do art. art. 212-277d, Opublikowano: WKP 2017 Tym samym należy zgodzić się z poglądem skarżącego, iż dla wyczerpania znamion czynu z art. 267§2 kk, to sprawca nie musi posługiwać się w celu uzyskania dostępu do części systemu informatycznego środkami wskazanymi w art. 267§1 kk. Z wyjaśnień samego oskarżonego wynika zaś, że zorientował się on, iż przegląda na telefonie córki „konto żony”, co wynikało z treści wpisów na tym kocie, że nawet zrobił z nich screeny, a tym samym z takich wyjaśnień wynika, że A. D. miał świadomość, że adresatem i dysponentem wiadomości z którymi się zapoznał była żona, a nie on czy córka stron. Ponadto wiadomości te znajdowały się na komunikatorze M. (do korzystania z którego należy posiadać konto na F.’u), który służy do wysyłania wiadomości do „znajomych” oraz np. udostępniania zdjęć i filmów, przy czym konto (jak i dostęp do danych na komunikatorze) było chronione hasłem. Stąd nawet gdy to córka stron poprzez użytkowany przez siebie telefon (który „domyślnie” logował się też na konto matki) miała dostęp do konta B. D. na portalu F. oraz komunikatora M., to nie oznacza iż oskarżony był uprawniony do dostępu do danych się tam znajdujących, a dla niego nie przeznaczonych. Sąd I instancji dostrzegł zaś i uwypuklił w pisemnym uzasadnieniu zaskarżonego wyroku, że oskarżycielka posiłkowa akcentowała brak swojej zgody na przeglądanie/kopiowanie jej korespondencji przez oskarżonego, a także brak wątpliwości co do tego, że oskarżony uzyskał dostęp do informacji dla niego nieprzeznaczonych bez uprawnienia. Przy czym skupił się na analizie czynu zarzucanego aktem oskarżenia w kontekście kwalifikacji prawnej zaproponowanej przez oskarżyciela i zaprezentował wniosek, że oskarżony w świetle zebranych dowodów, nie wyczerpał dyspozycji art. 268a§1 kk i art. 267§1 kk. Tymczasem należy przypomnieć, że orzeczenie sądu ma zapaść na gruncie tego samego zdarzenia faktycznego, które jest podstawą oskarżenia (gdy występuje tożsamość sprawcy, przedmiotu ochrony, osoby pokrzywdzonego, czasu czynu), przy czym kwalifikacja prawna zaproponowana przez oskarżyciela, nie wiąże sądu. Ze skargi oskarżycielki posiłkowej i prokuratora wynikało zaś, że chcą oni pociągnąć oskarżonego do odpowiedzialności karnej za popełnienie w okresie od 19 kwietnia 2021r. do 09 maja 2021r. będące przedmiotem ochrony kryminalizacji „przestępstw komputerowych” z rozdziału XXXIII kodeksu karnego, zachowania A. D. (1) zmierzające do naruszenia prawa do wyłącznego dysponowania przez B. D. określonym rodzajem informacji, danych na chronionym hasłem koncie F. i będącym z nim powiązanym komunikatorze M., gdy oskarżony nie był uprawniony do pozyskania dostępu do tych danych przez pokrzywdzoną. Stąd nawet jeżeli nie można było ustalić, że to oskarżony dodał nowe urządzenie do profilu B. D. na koncie F., że to on ominął zabezpieczenie ww profilu, w celu uzyskania dostępu do części systemu informatycznego środkami wskazanymi w art. 267§1 kk, to nadal z danych z akt sprawy wynikało, że nie mając uprawnienia ze strony B. D. oskarżony uzyskał dostęp do danych na jej chronionym hasłem koncie F. i będącym z nim powiązanym komunikatorze M.. To zaś obligowało sąd orzekający do rozważenia zmiany kwalifikacji czynu zarzucanego, po dokonaniu modyfikacji opisu tego czynu w taki sposób by odpowiadał jedynie znamionom art. 267§2 kk, a zaniechanie tego przez sąd I instancji spowodowało, że zaskarżony wyrok uniewinniający był dotknięty zarzucaną obrazą prawa materialnego i procesowego. Przy czym sąd odwoławczy nie mógł, z uwagi na treść art. 454 §1 kpk, skazać oskarżonego, który został uniewinniony w pierwszej instancji, za przestępstwo z art. 267§2 kk, stąd należało więc na podstawie art. 437§2 kpk uchylić zaskarżone orzeczenie i sprawę przekazać do ponownego rozpoznania. |
||||||||||||||||||||
Wniosek |
||||||||||||||||||||
O uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy sądowi I instancji do ponownego rozpoznania. |
☒ zasadny ☐ częściowo zasadny ☐ niezasadny |
|||||||||||||||||||
Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny. |
||||||||||||||||||||
Z przyczyn dla których zarzuty i argumenty podniesione w apelacji zasługiwały na uwzględnienie i wystąpiły przesłanki z art. 437§2 kpk w zw. z art. 454 kpk do uchylenia zaskarżonego wyroku i przekazania sprawy sądowi I instancji do ponownego rozpoznania. |
||||||||||||||||||||
4. OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU |
||||||||||||||||||||
1. |
||||||||||||||||||||
Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności |
||||||||||||||||||||
5. ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO |
||||||||||||||||||||
5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji |
||||||||||||||||||||
1. |
Przedmiot utrzymania w mocy |
|||||||||||||||||||
Zwięźle o powodach utrzymania w mocy |
||||||||||||||||||||
5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji |
||||||||||||||||||||
1. |
Przedmiot i zakres zmiany |
|||||||||||||||||||
Zwięźle o powodach zmiany |
||||||||||||||||||||
5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji |
||||||||||||||||||||
5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia |
||||||||||||||||||||
1.1. |
||||||||||||||||||||
Zwięźle o powodach uchylenia |
||||||||||||||||||||
2.1. |
Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości |
|||||||||||||||||||
Zwięźle o powodach uchylenia |
||||||||||||||||||||
Z przyczyn dla których zarzuty i argumenty podniesione w apelacji zasługiwały na uwzględnienie i wystąpiły przesłanki z art. 437§2 kpk w zw. z art. 454 kpk do uchylenia zaskarżonego wyroku i przekazania sprawy sądowi I instancji do ponownego rozpoznania. |
||||||||||||||||||||
3.1. |
Konieczność umorzenia postępowania |
|||||||||||||||||||
Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia |
||||||||||||||||||||
4.1. |
||||||||||||||||||||
Zwięźle o powodach uchylenia |
||||||||||||||||||||
Z przyczyn dla których zarzuty i argumenty podniesione w apelacji zasługiwały na uwzględnienie i wystąpiły przesłanki z art. 437§2 kpk w zw. z art. 454 kpk do uchylenia zaskarżonego wyroku i przekazania sprawy sądowi I instancji do ponownego rozpoznania. |
||||||||||||||||||||
5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania |
||||||||||||||||||||
Przy ponownym rozpoznaniu sprawy należy na nowo przeprowadzić przewód w całości i ocenić zachowanie oskarżonego w ramach zarzucanego mu czynu przez pryzmat znamion z art. 267§2 kk, mając na uwadze zaprezentowane wyżej rozważania. |
||||||||||||||||||||
5.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku |
||||||||||||||||||||
Punkt rozstrzygnięcia z wyroku |
Przytoczyć okoliczności |
|||||||||||||||||||
6. Koszty Procesu |
||||||||||||||||||||
Punkt rozstrzygnięcia z wyroku |
Przytoczyć okoliczności |
|||||||||||||||||||
7. PODPIS |
||||||||||||||||||||
Podmiot udostępniający informację: Sąd Okręgowy w Elblągu
Osoba, która wytworzyła informację: Sędzia Elżbieta Kosecka-Sobczak
Data wytworzenia informacji: