Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Elblągu

Formularz UK 2

Sygnatura akt

VI Ka 240/21

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Rejonowego w Elblągu z 8 marca 2021r. w spr. VIII K 690/20

1.2. Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3. Granice zaskarżenia

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☒

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☐

uchylenie

☒

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

2.1. Ustalenie faktów

2.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.2. Ocena dowodów

2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

3.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

1.

obrazy przepisu art. 7 kpk przez dowolną a nie swobodną ocenę dowodów, co w konsekwencji doprowadziło do błędnych ustaleń faktycznych przyjętych za podstawę wyroku

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Nie można się zgodzić z obrońcą oskarżonego by doszło do błędów w ustaleniach faktycznych i naruszenia art. 7 kpk. Formułując te zarzuty obrońca przedstawił bowiem własną interpretację zebranych dowodów lub pewnych okoliczności sprawy, domagając się uznania jej za jedynie słuszną i wykazaną w sprawie. Wbrew jednak takiemu stanowisku, to wymowa całego materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie jest zgoła inna i dlatego nie może doprowadzić do postulowanego przez obrońcę uniewinnienia oskarżonego. Bowiem ocena wynikających z innych, niż przytoczone przez obronę dowodów i okoliczności, interpretowanych zgodnie z zasadami logicznego rozumowania i doświadczenia życiowego to prowadzi do wniosków przeciwnych niż te zaprezentowane w apelacji.

Bowiem skoro oskarżony chciał zapłacić za zakupiony i otrzymany od pokrzywdzonego rzepak w terminie 14 dni od wystawienia faktury, gdy mimo kłopotów z innymi kontrahentami i mimo posiadanych długów to kupił rzepak od pokrzywdzonego, a nadto gdy miał na to środki z pieniędzy uzyskanych z odsprzedaży tego rzepaku, to zwlekanie K. M. z zapłaceniem ustalonej ceny, unikanie przez oskarżonego pokrzywdzonego i jego syna, zwodzenie ich co do tego że przelew już został wykonany gdy faktycznie pieniądze nie były przelane, nie może być utożsamiane z tym, że oskarżony chciał się rzetelnie i w terminie wywiązać z tego zobowiązania, tylko nie pozwalały mu na to okoliczności od niego niezależne. Wniosek taki wzmacnia i to, że nawet w toku sprawy cywilnej o zapłatę i nawet, gdy doszło do zawarcia ugody 18 lutego 2020r. mocą której oskarżony miał zapłacić pokrzywdzonemu całą kwotę tj. 83.954,77zł w ustalonym terminie, to oskarżony tych pieniędzy nawet w części nie zapłacił. Zrobił to dopiero pod koniec postępowania karnego w niniejszej sprawie w lutym 2021r., gdy do czynu doszło w sierpniu 2019r. A w świetle tych okoliczności, to należy uznać, że nie można uznać za wykazane, iż oskarżony chciał wywiązać się z zobowiązania zapłaty za rzepak, a nie mógł tego wykonać z uwagi na nierzetelność kontrahentów i przejściową utratę płynności finansowej. Gdyby bowiem tak było jak to przedstawia obrona, to oskarżony nie unikał by kontaktu z pokrzywdzonym i jego synem, nie zwodził ich że przelew już poszedł, a pieniądze uzyskane z odsprzedaży rzepaku to by przeznaczył na zapłacenie za rzepak pokrzywdzonemu. Skoro zaś przez bardzo długi okres czasu od dostawy rzepaku oskarżony nie zapłacił nawet części należnej pokrzywdzonemu kwoty, nie wywiązał się z tego nawet mimo zawarcia ugody sądowej z 18 lutego 2020r., nie reagował na monity pokrzywdzonego i jego syna, to tym samym zamanifestował aż nadto, że działał z zamiarem wskazanym w art. 286§1kk dot. wprowadzenia pokrzywdzonego w błąd.

Nie można też uwzględnić argumentu obrony, że oskarżony zamierzał się wywiązać z zapłaty za rzepak, bo proponował pokrzywdzonemu oddanie w ramach rozliczenia sprzętu rolniczego lub zboża. Jednak należy zauważyć, że z umowy i faktury wynikało, że oskarżony zapłaci pokrzywdzonemu konkretną kwotę w pieniądzu i to we wskazanym terminie 14 dni. Podobne zobowiązanie oskarżony zawarł w ugodzie z 18 lutego 2020r. Nie dziwi więc to, że pokrzywdzony nie był zainteresowany tym by oskarżony, gdy w końcu, po dłuższym czasie nawiązał kontakt z pokrzywdzonym w sprawie zapłaty za rzepak, swoje zobowiązanie chciał spłacić zbożem lub sprzętem rolnym, tym bardziej, że B. N. zeznał, że nie zgodził się na proponowany używany pług, bo „nie jest handlarzem używanych narzędzi”. Oceniając taką okoliczność, to należy wskazać, że gdyby zaś faktycznie oskarżony chciał zapłacić pokrzywdzonemu to sam mógł sprzedać zboże czy sprzęt rolniczy i uzyskane z ich sprzedaży pieniądze oddać pokrzywdzonemu. Skoro oskarżony miał też mieć nieruchomości o łącznej wartości 7 milinów złotych, to sam mógł coś z nich spieniężyć, by zapłacić B.N.. A skoro tego nie uczynił, to albo nie posiadał wartościowego sprzętu rolniczego, zboża czy nieruchomości (nieobjętych hipotekami) do spieniężenia albo w ten sposób nadal zwodził pokrzywdzonego co do wywiązania się z zapłaty za rzepak proponując mu takie zaspokojenie długu którego pokrzywdzony by nie akceptował.

Nie można też było dać wiary przytoczonym w apelacji zapewnieniom, że oskarżony miał tylko przejściowe kłopoty finansowe, że oczekiwał, że w sierpniu zaczną do niego spływać środki finansowe od kontrahentów i będzie mógł się wywiązać z własnych zobowiązań, ale sytuacja finansowa jego spółki w sierpniu uległa pogorszeniu i nie był w stanie w czasie uregulować wszystkich zobowiązań. Kłopoty oskarżonego w płynności finansowej nie datowały się bowiem od sierpnia 2019r., ale miały miejsce już wcześniej, co wynika choćby z treści wyjaśnień samego oskarżonego z k. 108 w których opisuje problemy finansowe od kwietnia 2019r. i wskazuje to jako powody dla których nie spłacił pożyczki i sprzedał ciągnik i dokumentów z k. 92-110 dot. tej sprawy. Ponadto w tamtym czasie zalegali mu z zapłatą inni kontrahenci. W chwili zawierania umowy z pokrzywdzonym sytuacja spółki oskarżonego nie była więc- jak to określił w apelacji obrońca- dobra. Nie można też zgodzić się z obrońcą by wcześniejsza dobra współpraca pomiędzy stronami i to, że wcześniej wywiązywał się z zobowiązań, to miała znaczenie dla oceny zamiaru oskarżonego w zakresie zapłaty za rzepak opisany w zarzucie. Okoliczność ta bowiem dotyczy tylko tła zawarcia określonej umowy kupna rzepaku, ale nie odnosi wprost do przyczyn nie zapłacenia za rzepak przez oskarżonego; samo powołanie się na wcześniejsza współpracę jest też niewystarczające do wykazania, że oskarżony nie popełnił przypisanego mu czynu, bo „nielogicznym byłoby oszukiwanie swoich stałych kontrahentów”. Skoro bowiem wcześniejsza współpraca miedzy stronami była dobra, to z pewnością po zawarciu umowy kupna rzepaku i po odbiorze rzepaku od pokrzywdzonego, to diametralnie się zmieniła, czego przejawem było unikanie kontaktu z pokrzywdzonym i jego synem, zwodzenie ich co do terminu i warunków zapłaty za rzepak. Przy czym skoro oskarżony odsprzedał dalej rzepak zakupiony od pokrzywdzonego i uzyskał za niego zapłatę, to mógł choćby częściowo zapłacić – z uwagi na wcześniejszą dobrą współpracę- pokrzywdzonemu za odsprzedany rzepak, bo miał na to środki z tej transakcji, a także wytłumaczyć powody zwłoki w pełnej zapłacie. A skoro oskarżony tego nie robił, a wręcz to pokrzywdzony i jego syn musieli zabiegać o kontakt z oskarżonym związany z ponagleniem zapłaty za dostarczony rzepak, na co oskarżony przedstawiał nieprawdziwe informacje o zapłacie za towar, którymi ich zwodził, to samo powołanie się na dobrą współpracę z pokrzywdzonym lub jego synem przy innych transakcjach było niewystarczające do wykazania, że oskarżony nie chciał zawierając umowę kupna rzepaku wprowadzić pokrzywdzonego w błąd co do zamiaru terminowej zapłaty za ten rzepak.

Co prawda obrońca powołał się też na trudną sytuację ojca oskarżonego i to że kontrahenci oskarżonego z tego powodu mieli zaprzestać płatności zobowiązań na rzecz firmy oskarżonego, ale skoro nie zostało to wykazane dowodami i w toku postępowania przed sądem I instancji czy na potrzeby postępowania odwoławczego, to argument ten jako gołosłowny nie podlegał uwzględnieniu. Trudno też uznać go za logiczny, bo dany kontrahent rozróżnia podmiot z którym współpracuje i okoliczność, że odrębna jednostka gospodarcza tj. należąca do ojca oskarżonego jest w złej kondycji w żaden sposób nie tłumaczy braku realizacji zobowiązań na rzecz innej jednostki gospodarczej tj. należącej do oskarżonego.

Należy też wskazać obrońcy na przepis art. 8 §1 kpk i wynikającą z niego zasadę samodzielności jurysdykcyjnej sądów karnych, stąd umorzenie postępowania w innej sprawie dot. czynu z art. 286§1kpk nie może stanowić argumentu do zmiany wyroku i uniewinnienia oskarżonego w tej sprawie, w której zgromadzono materiał dowodowy, który oceniony przez pryzmat art. 7 kpk, to dawał podstawy do przypisania oskarżonemu popełnienia czynu z art. 286§1kk. Z opisanych powyżej rozważań, które można było poczynić na tle oceny całego materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie, a nie tylko okoliczności czy dowodów przytoczonych przez obronę, to wynika bowiem, że oskarżony nie chciał się rzetelnie i w terminie wywiązać z zapłaty pokrzywdzonemu całej umówionej kwoty za rzepak. Bo gdyby intencja oskarżonego była inna, to oskarżony by się nie zachował w sposób opisany przez pokrzywdzonego i jego syna.

A wszystkie te okoliczności, to wyraźnie wskazują, że to nie wyjaśnienia oskarżonego czy argumentu obrony, tylko pozostałe dowody obciążające i wynikające z nich okoliczności, oceniane właściwie przez pryzmat przesłanek z art. 7 kpk, to doprowadziły do słusznych ustaleń sądu I instancji.

Wniosek

o zmianę wyroku i uniewinnienie oskarżonego od zarzucanego mu czynu

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

z przyczyn dla których nie uznano za zasadne zarzutu obrazy przepisu art. 7 kpk przez dowolną a nie swobodną ocenę dowodów, co w konsekwencji doprowadziło do błędnych ustaleń faktycznych przyjętych za podstawę wyroku

Lp.

Zarzut

2.

błędnych ustaleń faktycznych przyjętych za podstawę wyroku

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Z przyczyn opisanych na potrzeby omówienia zarzutu obrazy przepisu art. 7 kpk przez dowolną a nie swobodną ocenę dowodów ( co w konsekwencji miało doprowadzić do błędnych ustaleń faktycznych przyjętych za podstawę wyroku), to nie doszło do takich błędnych ustaleń. Jeszcze raz bowiem należy podkreślić, że oskarżony miał środki na zapłacenie umówionej ceny za rzepak pozyskane z jego odsprzedaży, a mimo to unikał kontaktu z pokrzywdzonym, to pokrzywdzony i jego syn podejmowali inicjatywę kontaktu z oskarżonym i jego firmą ale wówczas byli zwodzeni co do zapłaty za rzepak, nie wywiązał się z zapłaty ustalonej ceny za rzepak ani w umówionym terminie ani później, gdy zawarł ugodę w sprawie cywilnej. A tym zamanifestował zamiar z art. 286§1kk, bo nawet gdy jego kontrahenci nie płacili mu za towar, to powinien zapłacić choćby część należności i wyjaśnić tą sytuacje z pokrzywdzonym, a nie unikać czy zwodzić pokrzywdzonego czy jego syna. A te okoliczności wskazują na zamiar w zakresie przestępstwa oszustwa związany z tym, że sprawca nie miał zamiaru dotrzymać warunków umowy i wywiązać się ze swego zobowiązania, a nie tylko to, że doszło – z uwagi na sytuację majątkowa firmy oskarżonego na którą powołuje się obrona- do nierzetelnej realizacji umowy cywilno-prawnej. Zamiar popełnienia przestępstwa z art. 286§1kk należy badać bowiem nie tylko przez pryzmat sytuacji majątkowej firmy oskarżonego, ale w oparciu i o inne okoliczności wskazujące na to, że doszło do niekorzystnego rozporządzenia mieniem poprzez wprowadzenie pokrzywdzonego w błąd co do zamiaru wywiązania się z zapłaty za rzepak. Bowiem obok braku racjonalnego wytłumaczenia faktu nieprzekazania chociażby części kwoty B.N. za rzepak- pomimo posiadania na to środków z odsprzedaży tego rzepaku (chociaż nie można też pominąć i tego, że oskarżony miał i inne niespłacone zobowiązania, co wynika z jego wyjaśnień z k.108 i dokumentów z k. 92-110), to takie dodatkowe okoliczności jak: zaniechanie kontaktu z pokrzywdzonym i jego synem, brak podania im przez oskarżonego powodów tego że nie zapłacił ceny za rzepak (mimo wpływu środków za odsprzedany rzepak), zwodzenie ich co do okoliczności zapłaty gdy pokrzywdzony i jego syn upominali się o taka zapłatę i zapewnianie że przelew wykonano (mimo, że pieniądze takie faktycznie nie wpłynęły do pokrzywdzonego), to wszystko wskazuje na zamiar oszustwa, zaś „niekorzystne rozporządzenie mieniem" użyte w art. 286§1kk, oznacza wszelkie działania bądź sytuacje, które w majątku pokrzywdzonego powodują jakiekolwiek niekorzystne zmiany, a do nich z pewnością doszło i to pokrzywdzony musiał zabiegać (zakładając sprawę cywilną czy składając zawiadomienie w sprawie karnej) by oskarżony zwrócił mu należne pieniądze, a nie nastąpiło to z inicjatywy oskarżonego.

W świetle powyższych rozważań to nie można się było zgodzić ze skarżącym, by w zakresie dot. czynu z art.286§1kk, to sąd I instancji dopuścił się względnych przesłanek odwoławczych w postaci obrazy art. 7 kpk i błędnych ustaleń faktycznych, które musiałyby doprowadzić do wzruszenia wyroku w tym zakresie. Ponadto ustalone okoliczności pozwalały na zakwalifikowanie czynu oskarżonego z przepisu wskazanego w pkt. I wyroku.

Wniosek

o zmianę wyroku i uniewinnienie oskarżonego od zarzucanego mu czynu

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

z przyczyn dla których nie uznano za zasadne zarzutu obrazy przepisu art. 7 kpk przez dowolną a nie swobodną ocenę dowodów, co w konsekwencji doprowadziło do błędnych ustaleń faktycznych przyjętych za podstawę wyroku

Lp.

Zarzut

3.

rażącej niewspółmierności orzeczonej wobec oskarżonego kary

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Sąd I instancji w pisemnym uzasadnieniu wskazał powody dla których wymierzył oskarżonemu karę 6 miesięcy pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres 2 lat próby przy zobowiązaniu oskarżonego do informowania sądu lub kuratora o jej przebiegu. Należy zauważyć, że mimo wysokiej kwoty szkody, to sąd uwzględniając dotychczasową niekaralność oskarżonego, to orzekł karę pozbawienia wolności w minimalnym wymiarze z sankcji art. 286§1kk i zastosował dobrodziejstwo warunkowego zawieszenia jej wykonania. Już taki wymiar i postać orzeczonej kary wskazuje więc na niezasadność zarzutu jej rażącej surowości.

Obrońca wnosząc o przyjęcie wypadku mniejszej wagi i o warunkowe umorzenie postępowania powołuje się na to, że oskarżony przecież zapłacił pokrzywdzonemu, ale pomija, że bezczynność oskarżonego w tym przedmiocie trwała znaczny okres czasu i że można założyć, że gdyby nie to, że doszło do sprawy karnej (z inicjatywy pokrzywdzonego), to nie wiadomo czy oskarżony by zapłacił swoje zobowiązanie, skoro nie uczynił tego nawet po zawarciu ugody w sprawie cywilnej (również toczącej się z inicjatywy pokrzywdonego). Ponadto nie mogło się powieść powołanie się na potrzeby wykazania tego zarzutu odwołanie się do tego, że oskarżony chciał wcześniej zapłacić pokrzywdzonemu zbożem czy narzędziami rolnymi, skoro aktualność zachowują rozważania dot. tej okoliczności przytoczone na potrzeby rozpoznania zarzutu obrazy art. 7 kpk i błędu w ustaleniach faktycznych. Nadto skoro oskarżony odsprzedał rzepak kupiony od pokrzywdzonego, to miał pieniądze by zapłacić mu, chociaż w części, za ten rzepak. Z tych przyczyn i z uwagi na wysoką wartość szkody, to nie było podstaw do przyjęcia wypadku mniejszej wagi czy stosowania dobrodziejstwa z art. 37a kk. Skoro zaś słusznie przypisano oskarżonemu przestępstwo z art. 286§1kk, które jest zagrożone karą do 8 lat pozbawienia wolności, to nie było podstaw do warunkowego umorzenia postępowania. Bowiem warunkowego umorzenia postępowania nie stosuje się do sprawcy przestępstwa zagrożonego karą przekraczającą 5 lat pozbawienia wolności.

Nadto same okoliczności dot. młodego wieku oskarżonego, jego sytuacji rodzinnej, stawiania się na wezwania organów wymiaru sprawiedliwości są niewystarczające do przyjęcia, że w niniejszej sprawie należałoby przyjąć wypadek mniejszej wagi i postępowanie warunkowo umorzyć.

Wniosek

o zmianę wyroku i przy przyjęciu wypadku mniejszej wagi o warunkowe umorzenie postępowania

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

z przyczyn dla których nie uwzględniono zarzutu rażącej niewspółmierności orzeczonej wobec oskarżonego kary

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

1.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot utrzymania w mocy

cały zaskarżony wyrok

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

z przyczyn dla których nie uwzględniono zarzutów z apelacji obrońcy oskarżonego

5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot i zakres zmiany

Zwięźle o powodach zmiany

5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

4.1.

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

5.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

pkt.II

apelacja obrońcy oskarżonego nie zasługiwała na uwzględnienie, stąd zachodziły podstawy z art. 636§1kpk do obciążenia oskarżonego kosztami za postępowanie odwoławcze, w tym opłatą

7.  PODPIS