VI Ka 147/22 - wyrok Sąd Okręgowy w Elblągu z 2022-06-14
Sygn. akt VI Ka 147/22
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 14 czerwca 2022 r.
Sąd Okręgowy w Elblągu VI Wydział Karny Odwoławczy w składzie:
Przewodniczący: Sędzia Elżbieta Kosecka - Sobczak
Sędziowie: Krzysztof Korzeniewski
Marek Nawrocki
Protokolant: sekr. sąd. Joanna Deręgowska
przy udziale Prokuratora Prokuratury Okręgowej w Elblągu Barbary Kamińskiej
po rozpoznaniu w dniu 14 czerwca 2022 r. w Elblągu sprawy
1) A. R. (1) s. J. i M. ur.(...) w J. P.
2) T. W. (1) s. K. i K. ur. (...) w D.
oskarżonych o czyny z art. 13 § 1 kk w zw. z art. 280 § 1 kk i z art. 158 § 1 kk
z powodu apelacji wniesionych przez obrońców oskarżonych
od wyroku Sądu Rejonowego w Ostródzie
z dnia 8 lutego 2022 r. sygn. akt II K 483/21
I. zmienia zaskarżony wyrok w zakresie dot. oskarżonego T. W. (1) w ten sposób, że:
a) obniża mu wymiar kary z pkt. VII do 6 (sześciu) miesięcy pozbawienia wolności,
b) obniża mu wymiar kary łącznej z pkt. VIII do 2 (dwóch) lat i 1 (jednego) miesiąca pozbawienia wolności,
II. w pozostałym zakresie zaskarżony wyrok utrzymuje w mocy;
III. zwalnia oskarżonych od ponoszenia kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze.
Sędzia Krzysztof Korzeniewski Sędzia Elżbieta Kosecka-Sobczak Sędzia Marek Nawrocki
UZASADNIENIE |
|||
Formularz UK 2 |
Sygnatura akt |
VI Ka 147/22 |
|
Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników: |
2 |
||
1. CZĘŚĆ WSTĘPNA |
1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji |
wyrok Sądu Rejonowego w Ostródzie z 8.02.2022r. w spr. II K 483/21 |
1.2. Podmiot wnoszący apelację |
☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego |
☐ oskarżyciel posiłkowy |
☐ oskarżyciel prywatny |
☒ obrońca |
☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego |
☐ inny |
1.3. Granice zaskarżenia |
1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia |
||||
☒ na korzyść ☐ na niekorzyść |
☒ w całości |
|||
☐ w części |
☐ |
co do winy |
||
☐ |
co do kary |
|||
☐ |
co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia |
|||
1.3.2. Podniesione zarzuty |
||||
Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji |
||||
☐ |
art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu |
|||
☐ |
art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany |
|||
☒ |
art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia |
|||
☒ |
art. 438 pkt 3 k.p.k.
– błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, |
|||
☒ |
art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka |
|||
☐ |
||||
☐ |
brak zarzutów |
1.4. Wnioski |
☒ |
uchylenie |
☒ |
zmiana |
2. Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy |
2.1. Ustalenie faktów |
2.1.1. Fakty uznane za udowodnione |
|||||
Lp. |
Oskarżony |
Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi |
Dowód |
Numer karty |
|
1,2 |
A. R., T. W. |
Karalność/niekaralność oskarżonego Czyny przypisane oskarżonym |
Informacje z KRK |
k.609-611,612 |
|
2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione |
|||||
Lp. |
Oskarżony |
Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi |
Dowód |
Numer karty |
|
2.2. Ocena dowodów |
2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów |
||
Lp. faktu z pkt 2.1.1 |
Dowód |
Zwięźle o powodach uznania dowodu |
1,2 |
Informacje z KRK |
Informacje zostały sporządzone przez organ do tego uprawniony, nie były kwestionowane przez strony, stąd zasługują na wiarygodność |
2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów |
||
Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2 |
Dowód |
Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu |
3. STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków |
||
Lp. |
Zarzut |
|
1. |
obrazy przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia |
☐ zasadny ☐ częściowo zasadny ☒ niezasadny |
Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny |
||
W obu apelacjach obrońcy oskarżonych podnieśli zarzut obrazy art. 7 kpk forsując pogląd, że sąd w sposób bezkrytyczny dał wiarę relacjom pokrzywdzonego czy P. P., a nie uwzględnił spójnych wyjaśnień oskarżonych. Przystępując do oceny tego zarzutu należy zwrócić uwagę na to, że ustalenie stanu faktycznego czynów przypisanych oskarżonym tylko w oparciu o relacje uczestników zdarzenia było utrudnione wobec ilości spożytego przez nich alkoholu. Ponadto oskarżeni z uwagi na postawienie im zarzutów, to w swoich relacjach starali się zawrzeć swoje linie obrony. Przy czym poza relacjami oskarżonych i pokrzywdzonego, to zebrano też inne dowody, w oparciu o które można było zweryfikować wiarygodność relacji wymienionych. Skarżący skrytykowali przede wszystkim przypisanie waloru wiarygodności zeznaniom pokrzywdzonego wskazując na to, że nie były od początku konsekwentne co do wskazania sprawców czynów popełnionych na jego szkodę. Oceniając ten argument należy wskazać, że faktycznie pokrzywdzony w pierwszych zeznaniach wskazywał, że w mieszkaniu u niego był M. K. (1) i drugi mężczyzna o pseudonimie (...), a dopiero w kolejnych dookreślił, że byli u niego obaj oskarżeni, jednak należy zauważyć, że przecież sami oskarżeni przyznali że tam byli, wychodzących z domu pokrzywdzonego oskarżonych widzieli K. R. i R. S., co potwierdza wiarygodność kolejnych relacji pokrzywdzonego. Ponadto obecność oskarżonych w czasie zdarzenia u pokrzywdzonego została też potwierdzona zeznaniami M.Z., a przede wszystkim nagraniem z monitoringu. Wobec czego nie można było z faktu wskazania przez pokrzywdzonego w zawiadomieniu o przestępstwie osoby M. K. (1) wywodzić, że pokrzywdzony jest całkowicie niewiarygodny, że nie odtwarza właściwie przebiegu czynu zawierającego opis zachowania oskarżonych, że został w tym ukierunkowany np. przez P. P.. Bowiem pierwsza relacja jest głównie zawiadomieniem o przestępstwie, została złożona w dniu 16.01.2021r. o godz. 11.50, gdy pokrzywdzony poprzedniego dnia wypił dużo alkoholu, a do szpitala z obrażeniami ciała został przyjęty w stanie upojenia alkoholowego, stąd na jego pierwszą relacje wpływ mógł mieć jeszcze wypity poprzedniego dnia alkohol, a nawet szok po pobiciu (na co wskazał sam pokrzywdzony w kolejnych zeznaniach), tym bardziej że przy kolejnym przesłuchaniu nie pamiętał nawet co zawarł w zawiadomieniu o przestępstwie. Przy czym z treści zawiadomienia o przestępstwie wynika, że pokrzywdzony skupił się w nim na pobiciu go, skoro w związku z doznanymi obrażeniami trafił do szpitala i doznał krzywdy. Zawiadomienie to zawierało zaś tylko skrótowy opis zdarzenia. Natomiast w kolejnych zeznaniach, po tym jak odczytano mu treść zawiadomienia potwierdził że było tak jak w zawiadomieniu, ale zaznaczył, że nie zawał w nim całego opisu zdarzenia „nie ma tam wszystkiego” , doprecyzował też, że obok (...) dołączył też do nich (...) z D. (czyli oskarżony T. W.), opisał, że został wrzucony do wanny, że chcieli od niego 10.000zł, że pocięli mu nożem dłoń, rozebrali, kopali. Pokrzywdzony składając takie zeznania przyznał też, że stracił na jakiś czas przytomność, jak się ocknął było ciemno. Podobne okoliczności zawał w kolejnych zeznaniach z postępowania przygotowawczego, wytłumaczył też, że początkowo pomylił się co do osoby M. K., bo był w szoku. Ponieważ pokrzywdzony co do tych głównych elementów zachowania oskarżonych, które można utożsamić ze znamionami przypisanych im przestępstw składał w kolejnych przesłuchaniach zeznania w sposób konsekwentny, to w tym zakresie zasługują one na wiarygodność. Tym bardziej, że podobnej treści zeznania pokrzywdzony złożył też na rozprawie, a i sami oskarżeni potwierdzili fakt bytności u pokrzywdzonego. Ponadto za wiarygodnością kolejnych zeznań pokrzywdzonego świadczy też ich spójność z treścią monitoringu (na którym widać pokrzywdzonego i oskarżonych), dokumentacji medycznej (stwierdzającej obrażenia u pokrzywdzonego). Relacje pokrzywdzonego potwierdziły też osoby z którymi kontaktował się po zdarzeniu tj. M.Z., P. P., J. K., A. D., I. S. którym opisywał zdarzenie. W opis zdarzenia zaprezentowany w zeznaniach E. S. wpisuje się też wygląd stanu jego domu wynikający z protokołu oględzin, przy czym należy zauważyć, że z zeznań A D. wynika, że po napadzie do miejsca zamieszkania pokrzywdzonego pojechali szwagier P. P. i mama B. żeby tam posprzątać i dać krowom jeść, co może tłumaczyć okoliczność, że w protokole oględzin i w dokumentacji fotograficznej nie widać by stoły czy krzesła były przewrócone, pomimo, że o tym iż doszło do wywołania bałaganu i przewrócenia stołu wyjaśniał też oskarżony A. R.. Wobec tego stan mieszkania pokrzywdzonego utrwalony w protokole oględzin czy dokumentacji fotograficznej co do pewnych elementów mógł się różnić z opisem wynikającym z zeznań pokrzywdzonego., A. R. czy P. P., chociaż uwidoczniono w nich noże i ślady krwi. Nie można też wywodzić tezy o niewiarygodności relacji pokrzywdzonego z okoliczności, iż zaprzeczył by zabijał kury, gdy na fotografiach widać pierze, skoro z zeznań J. K. wynikało, że do pokrzywdzonego przychodzi kobieta, która zabijała kury i gotowała mu oraz pomagała, a pokrzywdzony „chyba by nie zabił kury”. Również nie można było wykazywać niewiarygodności zeznań pokrzywdzonego argumentem, że oskarżony T. W. wyjaśniał, że gdy wychodzili to pokrzywdzony rozmawiał z kimś przez telefon, gdy pokrzywdzony opisał, że sprawcy napadu uszkodzili linię telefoniczną. Zeznania pokrzywdzonego bowiem potwierdził M.Z., który opisał, że pokrzywdzony ma telefon stacjonarny i mówił że ma awarię bo mu urwali kabel. Ponadto sąd I instancji uzyskał informację od operatora obsługującego numer telefonu pokrzywdzonego, z której wynika, że siostra pokrzywdzonego zgłosiła brak sygnału w telefonie ze względu na przecięty kabel w mieszkaniu klienta w czasie napadu, a technik który to naprawił opisał, iż wymienił „sznur liniowy uszkodzony prawdopodobnie po napadzie”. Zestawiając zaś datę napadu z datą zgłoszenia awarii przez siostrę pokrzywdzonego to należało przyjąć, że dane uzyskane z O. wystarczyły do tego by dać wiarę relacji pokrzywdzonego co do uszkodzenia kabla od telefonu w czasie zdarzenia, a odmówić wiary relacji T. W.. Nie było też podstaw by zgodzić się z obrońcą T. W. by okoliczności zdarzenia, które pojawiły się w kolejnych, po złożeniu zawiadomienia o przestępstwie, zeznaniach pokrzywdzonego były wynikiem tylko wpływu na te zeznania P. P.. Z samej okoliczności, że pokrzywdzony zaczął w kolejnych zeznaniach opisywać ze szczegółami zachowania oskarżonych wskazujących na rozbój czy pobicie, a kolejne zeznania złożył po tym jak w sprawie był przesłuchany P. P., nie można wysunąć takiego wniosku. Jak wyżej wskazano nie można było zakwestionować prawdziwości zeznań P. P. co do opisu mieszkania oskarżonego po czynie, skoro zostało ono trochę posprzątane przez osoby, o których zeznawał A. D., przy czym pozostała choćby brudna woda w wannie (w kolorze przypominającym krew) czy ślady koloru brunatnego czy czerwonego (również sugerujące ślady krwi). Nie ma więc racji skarżąca, że P. P. widział rzeczy których nie było, że wykreował obraz zdarzenia i zasugerował go pokrzywdzonemu. Bowiem, mimo że pokrzywdzony nie miał ran na szyi, to jednak był zakrwawiony (skoro miał ranę ręki i głowy) co mogło zmylić świadka. Z pewnością zaś pokrzywdzony miał obrażenia w postaci rany ciętej lewej ręki, rany tłuczonej głowy, stłuczenia klatki piersiowej, bo zostało to stwierdzone dokumentacją lekarską, oględzinami ciała z dokumentacja fotograficzną, a więc obiektywnymi dowodami. Ponadto pokrzywdzony opowiadał o napadzie M.Z. zaraz po zdarzeniu, nie mając kontaktu z P. P., i wskazywał temu świadkowi na pobicie go, opowiadał, że go kopali, przykładali nóż do gardła, wspominał że go zostawili nagiego. M.Z. podał też, że na monitoringu zobaczył, że z pokrzywdzonym do jego domu w dniu 15.01.2021r. o godz. 13:07 przyszli oskarżeni, że oskarżeni według zapisu z monitoringu wyszli od pokrzywdzonego ok. godz. 16:09, a pokrzywdzony przyszedł do świadka po godzinie 21, co potwierdza wersje pokrzywdzonego o kilkugodzinnej utracie świadomości po zdarzeniu. Należy tez zauważyć, że pokrzywdzony został przesłuchany w postępowaniu przygotowawczym oraz na rozprawie z udziałem biegłej psycholog, która – w oparciu o udział w przesłuchaniach, rozmowę psychologiczną kierowaną, badanie pokrzywdzonego testami- w wydanych opiniach (pisemnej i ustnej) oceniła, że E. S. nie przejawia skłonności do kłamstwa patologicznego, jego zeznania uznała za logiczne i zawierające kontekst życiowy, a prezentowaną postawę skrzywdzenia jako spójną z treścią stanów emocjonalnych świadczących o traumatycznym dla niego przeżyciu Ponadto wskazała, że relacje pokrzywdzonego - chociaż biegła dostrzegła że pokrzywdzony może ulegać wpływom otoczenia i że funkcjonuje na poziomie niepełnosprawności intelektualnej w stopniu umiarkowanym, a nadużywanie alkoholu wpływa na zapamiętywanie i odtwarzanie zdarzeń - nie były wyuczone i narzucone przez osoby trzecie, co przeczy tezie obrońcy T.W. by zeznania pokrzywdzonego były wynikiem wpływu na te zeznania P. P.. Biegła bowiem zaznaczyła, że gdyby zeznania pokrzywdzonego podlegały manipulacji innych osób, to używałby on wówczas zapożyczonego języka w relacji dot. tego co się stało, a tego nie stwierdziła. Biegła dostrzegła też spójność jego relacji co do głównych elementów zdarzenia, powtarzanie ich w zeznaniach. Zaznaczyła też, że z uwagi na utrudniony proces myślowy pokrzywdzony wymaga krótkich i konkretnych pytań (dopytany może podawać nowe szczegóły, co tłumaczy nowe okoliczności w poszczególnych zeznaniach pokrzywdzonego), ale nie podejmował kwestii które nie były związane ze sprawą, czyli nie przejawiał tendencji do wytwórczego składania zeznań. Wskazała na ujawnione emocje, obawę że może utracić życie, co wywołało u niego silny strach. Mimo, że biegła nie wykluczyła jednoznacznie by pokrzywdzony nie mógł podlegać wpływom, to jednak jej opinie należy potraktować jako pozytywnie weryfikujące wiarygodność relacji pokrzywdzonego. Natomiast sama okoliczność, że opinia zawierająca sprawozdanie z badań przedmiotów w zakresie biologii i genetyki sądowej nie wskazywała na kontakt oskarżonych z nożami nie może przemawiać za niewiarygodnością relacji pokrzywdzonego skoro po zdarzeniu miał rany głowy i ręki, a sam oskarżony A. R. w wyjaśnieniach potwierdził, że miał kontakt z nożem w domu pokrzywdzonego (twierdził, że użył noża do robienia kanapek, a nawet nie wykluczył że w wyniku pecha mogło dojść do zranienia pokrzywdzonego). Natomiast ujawnienie na nożu materiału genetycznego pokrzywdzonego świadczy, że używał on noża, co jest logiczne wobec faktu, że nóż znajdował się w domu zamieszkałym przez pokrzywdzonego. Przy czym noża można używać do wielu innych czynności niż zabijanie kur (np. krojenie chleba, wędlin), a wobec tego ślad ujawniony na nożu pochodzący od E. S. nie przeczy jego relacjom, że nie zabijał kur. Tym bardziej, że jak wyżej zaznaczono to z zeznań J. K. wynikało, że do pokrzywdzonego przychodzi kobieta, która to kobieta zabijała kury i gotowała mu. Wobec zaś treści powyższych rozważań i przytoczonych dowodów i okoliczności, to należało stwierdzić, że zaszły podstawy do przyznania zeznaniom pokrzywdzonego, po tym jak wyjaśnił kto faktycznie był u niego w domu, co do głównych okoliczności zdarzenia waloru wiarygodności. Stąd nie doszło do zarzucanej obrazy art. 7 kpk w odniesieniu do relacji pokrzywdzonego. I wniosku tego nie może podważyć uwaga z apelacji obrońcy A. R. nawiązująca do oceny pokrzywdzonego z zeznań R. S.. Tym bardziej, że nie było podstaw do uznania wyjaśnień oskarżonych jako wiarygodnych. Gdyby bowiem opisywali oni prawdziwy przebieg zdarzenia, to ich relacje powinny być jednobrzmiące, a tak nie jest, bo np. T. W. opisywał w postępowaniu przygotowawczym, że A. R. dwukrotnie uderzył pięścią w twarz pokrzywdzonego, a A. R. twierdził, że nie wykonywał żadnych działań powodujących obrażenia u pokrzywdzonego. Nadto trudno uznać za logiczny i zgodny z doświadczeniem życiowym opis mechanizmu doznania obrażeń przez pokrzywdzonego a wynikający z relacji A. R., który sugerował, że pokrzywdzony sam potknął się, przewrócił uderzając doznał obrażeń ciała, co nie tłumaczy logicznie powstania wszystkich obrażeń u E. S., w tym rany ręki. Trzeba też zauważyć, że oskarżeni nie składali wyjaśnień w sposób konsekwentny, sam T. W., który w pierwszych wyjaśnieniach przyznał się do uderzenia pokrzywdzonego i tego, że widział jak A. R. uderzył dwa razy pięścią pokrzywdzonego w twarz, to na rozprawie wskazał, że nikt nie bił pokrzywdzonego, że wyjaśnienia w których to podawał zostały wymuszone przez policjantów biciem. A takie zmienione wyjaśnienia przez T. W. nie mogły zostać uznane za wiarygodne, skoro nie potwierdzili ich przesłuchani policjanci, ale także wobec okoliczności, że T. W. był przesłuchiwany też w toku postępowania przygotowawczego przez prokuratora czy w sądzie, ale tam nie podał , że jego relacje były na nim wymuszone, bo za każdym razem jak wyjaśniał to miał się obawiać, że go pobiją. Ponadto należy zauważyć, że z zeznań I. S. wynika, że po zdarzeniu oskarżony A. R. pojawił się pod sklepem z zakrwawioną dłonią, a nadto, że mówił o sobie, że jest gangsterem (co kojarzy się jednoznacznie), co wpisuje się w zeznania pokrzywdzonego opisującego żądanie wydania pieniędzy i agresywne zachowania oskarżonych- a więc i A. R.- względem niego w postaci podtapiania i bicia, kopania. A wobec powyższego i takiej wymowy wielu dowodów obciążających, w tym zeznań pokrzywdzonego spójnych z dokumentacją medyczną, monitoringiem, zeznaniami M.Z., a także zweryfikowanymi pozytywnie opinią biegłej psycholog, to wyjaśnienia oskarżonych nie przyznających się do czynu, składane niekonsekwentne i niespójne, nie mogły zostać uwzględnione jako wiarygodne dowody wystarczające do ich uniewinnienia. Obrońca T. W. zarzuciła też, że doszło do obrazy art. 170§1 pkt.2i 5 kpk, mającej wpływ na treść orzeczenia poprzez oddalenie przez sąd I instancji wniosków dowodowych o nadesłanie wykazu połączeń przychodzących i wychodzących z numeru pokrzywdzonego, dopuszczenie dowodu z zeznań funkcjonariusza Ł. W. czy dopuszczenia dowodu z opinii innych biegłych niż tych wydających dotychczasowe opinie dot. T. W.. Jednak i ten zarzut nie podlegał uwzględnieniu. Sąd uzyskał bowiem od operatora O. informację (dot. zgłoszonej po zdarzeniu awarii linii telefonicznej), która pozwoliła zweryfikować wiarygodność relacji pokrzywdzonego i T. W. dot. tego czy pokrzywdzony miał pod koniec zdarzenia gdzieś dzwonić czy też nie mógł tego zrobić, bo sprawcy napadu uszkodzili kabel od telefonu. Zaszły też podstawy by oddalić wniosek dowodowy o dopuszczenie dowodu z zeznań Ł. W. (2) na okoliczność składanych w obecności tego świadka przez pokrzywdzonego oświadczeń w toku przeprowadzania przez świadka oględzin miejsca zdarzenia. Przede wszystkim z treści protokołu oględzin miejsca z 16 stycznia 2021r. wynikały oświadczenia jakie złożył pokrzywdzony, bo zostały one w nim zapisane, stąd nie było potrzeby dodatkowego słuchania świadka na okoliczność treści tych oświadczeń. Co zaś do kwestii dot. tego czy pokrzywdzony mówił prawdę czy też nie dot. zabijania kur, to omówiono to już wyżej i dla weryfikacji relacji E. S. nie trzeba było sięgać do zeznań wnioskowanego policjanta. Nie było też podstaw do pozyskiwania kolejnej opinii biegłych psychiatrów na okoliczność ustalenia stopnia niepełnosprawności umysłowej oskarżonego T. W. oraz czy w dacie zarzucanego czynu zdolność rozpoznania i kierowania swoim zachowaniem przez oskarżonego była zniesiona lub ograniczona, gdyż sam fakt kwestionowania przez obronę opinii dotychczasowych biegłych był do tego niewystarczający, gdy w sprawie pozyskano już opinie biegłych psychiatrów i psychologa, a w opinii uzupełniającej biegli odnieśli się w sposób jasny, pełny i umotywowany do treści orzeczenia o stopniu niepełnosprawności oskarżonego T. W. wydanego w 2003r. i tego czy mogło ono mieć wpływ na wnioski ich opinii. Biegli w opinii rozróżnili, że orzeczenie o stopniu niepełnosprawności dotyczy ogólnego stopnia niepełnosprawności, całości funkcjonowania psychospołecznego a nie tylko niesprawności intelektualnej. Podkreślili, że stopnia upośledzenia umysłowego nie określa się tylko i wyłącznie na podstawie badań testowych, bo badania testowe są badaniami pomocniczymi, a trzeba mieć na uwadze obraz kliniczny badanego, jak on funkcjonuje, jak przedstawiają się jego funkcje poznawcze, jaką ma pamięć, uwagę, czy umie myśleć abstrakcyjnie. Wobec tego nie zaszły przesłanki z art. 201 kpk do wywołania kolejnej opinii. Tym bardziej, że z wywiadu o oskarżonym wynika, że obecnie opiniowany np. podejmuje pracę (ale gdy ma na to ochotę) i nie narzeka na stan zdrowia, gdy tymczasem w orzeczeniu z 2003r. zaznaczono, że T. W. wymaga długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku z ograniczeniem samodzielnej egzystencji. Nie bez znaczenia jest i to, że biegli opiniujący w sprawie oceniali poczytalność T. W. i jego stan intelektualny na czas czynu i czas postępowania w niniejszej sprawie, co dotyczy czasu o 18 lat późniejszego od wydania orzeczenia w 2003r. w stosunku do wówczas tj. w 2003r. ledwie 16-letniego oskarżonego, na które powołuje się obrona. Należy też ocenić, że pomimo oddalenia tych wniosków dowodowych sąd I instancji pozyskał materiał dowodowy wystarczający do rozpoznania sprawy. Reasumują, to nie doszło do zarzucanej obrazy przepisów postępowania z apelacji obrońców oskarżonych, która mogła mieć wpływ na treść orzeczenia. |
||
Wniosek |
||
Z apelacji oskarżonych- o zmianę wyroku i uniewinnienie oskarżonych, z apelacji obrońcy A. R. – o ewentualne uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania sadowi I instancji. |
☐ zasadny ☐ częściowo zasadny ☒ niezasadny |
|
Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny. |
||
Z powodów dla których zarzut obrazy przepisów postępowania z art. 438 pkt 2 kpk okazał się niezasadny i nie mógł doprowadzić do zmiany wyroku i uniewinnienia oskarżonych. Nie było też podstaw z art. 437§2 kpk zdanie drugie do uwzględnienia wniosku o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania sądowi I instancji, gdyż nie zachodzą podstawy z art. 439§1kpk, 454 kpk ani nie jest konieczne przeprowadzenie na nowo przewodu w całości. |
||
Lp. |
Zarzut |
|
2. |
błędu w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, |
☐ zasadny ☐ częściowo zasadny ☒ niezasadny |
Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny |
||
Postawiony w apelacji obrońcy A. R. zarzut błędu w ustaleniach faktycznych sprowadza się do polemiki z prawidłowymi ustaleniami Sądu Rejonowego i łączy z zarzutem obrazy art. 7 kpk przy ocenie dowodów, który został już omówiony powyżej. Ponadto skarżący kwestionuje ustalenia w zakresie dot. wywiązania się w trakcie libacji alkoholowej sytuacji związanej z wymuszeniem określonej sumy pieniędzy stosowaną przez oskarżonych przemocą. Okoliczność ta została zaś ustalona w oparciu o konsekwentne w tym zakresie zeznania pokrzywdzonego złożone w postępowaniu przygotowawczym, które zostały pozytywnie zweryfikowane opiniami biegłej psycholog. Skarżący stara się wykazać, że oskarżeni nie mieli podstaw by żądać od pokrzywdzonego kwoty 10.000zł, bo rozeznani byli, że E. S. nie może posiadać przy sobie znacznej sumy pieniędzy, że pobiera drobne kwoty z bankomatu, tylko na potrzeby bieżącego utrzymania. Jednak należy zauważyć, że rzeczą powszechnie wiadomą było, że pokrzywdzony przekazał tereny na potrzeby budowy drogi szybkiego ruchu za co otrzymał znaczną kwotę pieniędzy. I nawet jeżeli były podstawy do przyjęcia, że większość tych pieniędzy przechowuje w banku, to wiedza o posiadaniu i dysponowaniu przez pokrzywdzonego realnie znaczną kwotą mogło być podstawą do żądania od pokrzywdzonego w czasie czynu pieniędzy w wysokości 10.000zł. Ponadto skoro pokrzywdzony pożyczał innym osobom np. kwoty 5000zł, to musiał wypłacać z banku większe niż sugerowane przez obrońcę drobne kwoty na potrzeby bieżącego utrzymania, stąd wcale nie było nieracjonalne żądanie w trakcie czynu od pokrzywdzonego kwoty 10.000zł, tym bardziej, że A. R. miał świadomość, że pokrzywdzony „dostał milion”, a sytuacja finansowa obu oskarżonych była dość trudna. I nawet jeżeli nie można kategorycznie przyjąć, że oskarżeni od początku udali się do pokrzywdzonego z zamiarem uzyskania od niego pieniędzy czy pobicia go, to przecież pod wpływem alkoholu i rozwoju sytuacji, zdecydowali się zażądać od pokrzywdzonego takiej kwoty, podtapiali pokrzywdzonego w tym celu, a potem jeszcze pobili. |
||
Wniosek |
||
Z apelacji obrońcy A. R. – o zmianę wyroku i uniewinnienie oskarżonego A. R.,,ewentualne o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania sądowi I instancji. |
☐ zasadny ☐ częściowo zasadny ☒ niezasadny |
|
Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny. |
||
Z przyczyn dla których argumenty przytoczone w apelacji tego obrońcy nie mogły posłużyć do wykazania zasadności zarzutu błędu w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, które miały wpływ na treść wyroku. |
||
Lp. |
Zarzut |
|
3. |
Rażącej niewspółmierności kar wymierzonych T. W. |
☒ zasadny ☐ częściowo zasadny ☐ niezasadny |
Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny |
||
Zarzut w tym zakresie zawierała apelacja obrońcy T. W.. Skarżąca w uzasadnieniu apelacji podniosła, że obu oskarżonym za przypisane im przestępstwa wymierzono takie same kary, chociaż oskarżony T. W. jest osobą niepełnosprawną umysłowo i niekaraną, stąd w stosunku do kary wymierzonej T. W. nie można mówić o jej indywidualizacji; nadto taki wymiar kar przeczy społecznemu poczuciu sprawiedliwości, gdy sprawca wielokrotnie karany jest tak samo karany jak sprawca upośledzony umysłowo i niekarany i uważany za osobę spokojną, niekonfliktową. Z tak umotywowanym zarzutem należy się zgodzić. W rozdziale VI ustawy Kodeks Karny wskazano zasady wymiary kary, a w śród nich wynikającą z art. 55 kk zasadę indywidualizacji kary. Nakazuje ona by okoliczności mające wpływ na wymiar kary uwzględniać tylko co do osoby, której dotyczą, co oznacza, że w sytuacji, gdy obaj oskarżeni w niniejszej sprawie byli współsprawcami, to zakres ich odpowiedzialności karnej powinien być oceniany odrębnie w stosunku do każdego z nich. Tymczasem sąd I instancji faktycznie potraktował przy wymiarze kar (jednostkowych i w konsekwencji łącznych) obu oskarżonych tak samo, gdy sprzeciwia się temu przywołana treść art. 55 kk, skoro A. R. jest sprawcą karanym a T. W. nie figuruje w KRK jako osoba karana, co już optuje za potrzebą wymierzenia T. W. kar niższych niż wymierzone A. R.. Natomiast co do argumentu, iż kary wymierzone T. W. powinny być obniżone z uwagi na upośledzenie umysłowe (przy czym rozpoznano upośledzenie umysłowe w stopniu lekkim) tego oskarżonego, to należy zauważyć, że w stosunku do osoby współoskarżonego A. R.- co wynika z opinii biegłych psychiatrów- rozpoznano cechy ograniczonych zaburzeń osobowości i zespół uzależnienia spowodowany alkoholem, ale co do obu sprawców biegli wydający opinię nie uznali by działali oni w warunkach art. 31 §1 kk czy art. 31§2kk. A w świetle takiej opinii biegłych nie było podstaw by stosować wobec T. W. szczególne dobrodziejstwo tj. wynikające z art. 31§2kk nadzwyczajne złagodzenie kary. |
||
Wniosek |
||
Z apelacji obrońcy T. W. o zmianę wyroku w zakresie kar orzeczonych wobec oskarżonego w pkt. VI i VII wyroku i wymierzenie T. W. kar łagodniejszych z zastosowaniem art. 37 b kk oraz wymierzenie mu kary łącznej w niższej wysokości. |
☐ zasadny ☒ częściowo zasadny ☐ niezasadny |
|
Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny. |
||
Z przyczyn dla których należało uznać, że kary w zaskarżonym wyroku orzeczono wobec oskarżonych niezgodnie z zasadą indywidualizacji kar, to należało obniżyć wymiar kar jednostkowych wymierzonych niekaranemu T. W.. Jednak w przypadku skazania za czyn z art. 280§1kk, to w sytuacji wymierzenia obu oskarżonym kar w dolnej granicy ustawowego zagrożenia z sankcji art. 280§1kk i wniesienia apelacji tylko na korzyść obu oskarżonych, to sąd odwoławczy nie miał możliwości orzeczenia kary pozbawienia wolności z pkt. VI jeszcze niższej niż minimalna. Natomiast można było obniżyć karę za przestępstwo z art. 158§1kk i ostatecznie wymierzyć T. W. za czyn przypisany mu w pkt. VII karę 6 miesięcy pozbawienia wolności, a w konsekwencji tego obniżyć karę łączna z pkt. VIII do 2 lat i 1 miesiąca pozbawienia wolności. Natomiast w ocenie sądu odwoławczego nie było podstaw do zastosowania postulowanej przez obrońcę instytucji z art. 37 b kk tzw. kary mieszanej. Skoro bowiem obrońca forsuje tezę o upośledzeniu umysłowym oskarżonego, to deficyt ten mógłby wpłynąć na faktyczną niemożliwość wykonania przez niego w pełni kary ograniczenia wolności, którą obowiązkowo należy orzec obok kary pozbawienia wolności. Ponadto instytucja z art. 37 b kk należy do instytucji sądowego wymiaru kary, a wobec przypisania T. W. działania wspólnie i w porozumieniu z inną osobą, przy zadaniu pokrzywdzonemu obrażeń ciała, w tym przy użyciu nożna, gdy na potrzeby popełnienia przestępstwa rozboju użyto przemocy w formie podtapiania (a nie mniej dolegliwej dla pokrzywdzonego groźby użycia przemocy), to nie zaszły przesłanki do zastosowania konstrukcji z art. 37 b kk. Stąd w ustalonych okolicznościach sprawy kary ukształtowane przez sąd odwoławczy w stosunku do osoby T. W., ale bez zastosowania art. 37 b kk nie mogą być uznane za rażąco surowe i oderwane od zasad wymiaru kar; natomiast mają szansę spełnić cel wychowawczy i prewencyjny (w zakresie prewencji szczególnej, jak i ogólnej). |
4. OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU |
|
1. |
|
Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności |
|
5. ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO |
|
5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji |
|
1. |
Przedmiot utrzymania w mocy |
zaskarżony wyrok za wyjątkiem rozstrzygnięć o karze w zakresie dot. T. W. |
|
Zwięźle o powodach utrzymania w mocy |
|
Z przyczyn dla których nie uwzględniono zarzutów i argumentów z wniesionych apelacji w zakresie dot. obrazy przepisów postępowania i błędnych ustaleń faktycznych. Gdy nie było podstaw do korekty kar wobec osoby A. R.. |
|
5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji |
|
1. |
Przedmiot i zakres zmiany |
Zaskarżony wyrok dot. osoby T. W. co do kar, poprzez obniżenie wymiaru kary jednostkowej z pkt. VII do 6 miesięcy pozbawienia wolności i kary łącznej z pkt. VIII do 2 lat i 1 miesiąca pozbawienia wolności. |
|
Zwięźle o powodach zmiany |
|
Z uwagi na uwzględnienie zarzutu z apelacji obrońcy oskarżonego T. W. dot. kar i częściowe uwzględnienie wniosku o zmianę kar. |
5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji |
|||
5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia |
|||
1.1. |
|||
Zwięźle o powodach uchylenia |
|||
2.1. |
Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości |
||
Zwięźle o powodach uchylenia |
|||
3.1. |
Konieczność umorzenia postępowania |
||
Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia |
|||
4.1. |
|||
Zwięźle o powodach uchylenia |
|||
5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania |
|||
5.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku |
|||
Punkt rozstrzygnięcia z wyroku |
Przytoczyć okoliczności |
||
6. Koszty Procesu |
Punkt rozstrzygnięcia z wyroku |
Przytoczyć okoliczności |
Pkt. III |
Apelacja obrońcy oskarżonego A. R. nie zasługiwała na uwzględnienie, a apelacja obrońcy T. W. tylko w zakresie dot. kar, a w pozostałym nie, stąd zachodziły podstawy z art. 636§1kpk do obciążenia oskarżonych kosztami za postępowanie odwoławcze, przy czym uwzględniając ich trudną sytuację majątkową, to zwolniono ich od obowiązku ponoszenia tych kosztów (art. 624§1kpk). |
7. PODPIS |
Podmiot udostępniający informację: Sąd Okręgowy w Elblągu
Osoba, która wytworzyła informację: Sędzia Elżbieta Kosecka-Sobczak, Krzysztof Korzeniewski , Marek Nawrocki
Data wytworzenia informacji: