Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Elblągu

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 29 listopada 2024 r.

Sąd Okręgowy w Elblągu IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie następującym:

Przewodniczący: sędzia Agnieszka Walkowiak

Protokolant: sekretarz sądowy Dorota Miś-Jędrzejewska

po rozpoznaniu w dniu 24 października 2024 r. w Elblągu

na rozprawie

sprawy z odwołania M. C.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w E.

z dnia 30 marca 2023 r., znak: nr (...)

o świadczenie rehabilitacyjne

wskutek apelacji pozwanego

od wyroku Sądu Rejonowego w Elblągu z dnia 10 kwietnia 2024 r., sygn. akt IV U 221/23

uchyla zaskarżony wyrok, znosi postępowanie przeprowadzone przed Sądem Rejonowym w Elblągu w zakresie wydania zaskarżonego wyroku i przekazuje sprawę temu Sądowi do ponownego rozpoznania, pozostawiając mu rozstrzygnięcie o kosztach instancji odwoławczej.

Sygn. akt IV Ua 25/24

UZASADNIENIE

Ubezpieczony M. C. wniósł do Sądu Rejonowego w Elblągu, za pośrednictwem Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w E., odwołanie od decyzji tego organu z dnia 30 marca 2023 r. znak: (...), na mocy której odmówiono mu prawa do świadczenia rehabilitacyjnego. W uzasadnieniu odwołania wskazał, że decyzja ta jest dla niego krzywdząca.

W odpowiedzi na odwołanie pozwany wniósł o jego oddalenie. Uzasadniając swoje stanowisko wskazał na regulacje dotyczące przyznawania prawa do świadczenia rehabilitacyjnego.

Wyrokiem z dnia 10 kwietnia 2024 r., sygn. akt IV U 221/23 Sąd Rejonowy w Elblągu zmienił zaskarżoną decyzję i przyznał ubezpieczonemu prawo do świadczenia rehabilitacyjnego na okres 3 miesięcy począwszy od dnia 11 lutego 2023 r.

Sąd Rejonowy oparł swoje rozstrzygnięcie na następujących ustaleniach i wnioskach:

Ubezpieczony M. C. podlegał ubezpieczeniom społecznym, w tym ubezpieczeniu chorobowemu. W związku z niezdolnością do pracy ubezpieczony pobierał zasiłek chorobowy. Z dniem 1 lutego 2023 r. ubezpieczony wykorzystał 173 dni okresu zasiłkowego, a następne zwolnienie lekarskie otrzymał na okres od dnia 2 lutego 2023 r. do dnia 1 marca 2023 r.

Sąd Rejonowy dalej ustalił, że ubezpieczony złożył wniosek o przyznanie prawa do świadczenia rehabilitacyjnego. Lekarz Orzecznik ZUS orzeczeniem z dnia 2 marca 2023 r. orzekł, że istnieją okoliczności uzasadniające przyznanie ubezpieczonemu prawa do świadczenia rehabilitacyjnego na okres 3 miesięcy.

Pozwany zgłosił zarzut wadliwości orzeczenia i Komisja Lekarska ZUS ustaliła brak okoliczności uzasadniających ustalenie uprawnień do świadczenia rehabilitacyjnego uznając, że stwierdzony stopień naruszenia sprawności organizmu ubezpieczonego nie ogranicza jego zdolności do pracy.

Sąd I instancji wskazał, że zaskarżoną decyzją odmówiono mu prawa do tego świadczenia wskazując, iż nie był niezdolny do pracy.

Sąd Rejonowy ustalił, że po dniu 10 lutego 2023 r. (tj. po upływie 182 dni) ubezpieczony był osobą niezdolną do pracy i rokował odzyskanie tej zdolności po procesie leczenia i rehabilitacji w terminie 3 miesięcy. Występujące u niego schorzenia w postaci pourazowej niestabilności lewego stawu skokowego powodowały nieprzerwaną niezdolność do pracy po dniu 10 lutego 2023 r., a rehabilitacja rokowała odzyskanie tej zdolności w okresie 3 miesięcy.

Sąd I instancji w pierwszej kolejności wskazał, że w niniejszej sprawie okoliczności sporne pomiędzy stronami ograniczały się wyłącznie do następujących kwestii: czy ubezpieczony w dacie orzekania o uprawnieniach do świadczenia rehabilitacyjnego po dniu 10 lutego 2023 r. był zdolny do pracy, czy też nie był, a także, czy ewentualne leczenie i proces rehabilitacji rokowały odzyskanie przez niego zdolności do pracy. Tak więc w niniejszej sprawie koniecznym było stwierdzenie, czy w stosunku do ubezpieczonego zachodzą przesłanki pozwalające na przyznanie prawa do świadczenia rehabilitacyjnego.

Co do podstawy prawnej rozstrzygnięcia Sąd Rejonowy podkreślił, iż zgodnie z treścią przepisu art. 18 ust.1 i 2 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa ( t.j. Dz. U. z 2005 Nr 31, poz. 267 z późn. zm.), świadczenie rehabilitacyjne przysługuje ubezpieczonemu, który po wyczerpaniu zasiłku chorobowego jest nadal niezdolny do pracy, a dalsze leczenie lub rehabilitacja lecznicza rokują odzyskanie zdolności do pracy. Świadczenie rehabilitacyjne przysługuje przez okres niezbędny do przywrócenia zdolności do pracy, nie dłużej jednak niż przez 12 miesięcy. Bezspornie w niniejszej sprawie z dniem 10 lutego 2023 r. ubezpieczony wykorzystał 182 okresu zasiłkowego. Faktu niezdolności do pracy w tym okresie pozwany nie kwestionował. Nie zgłaszał również wniosków dowodowych w zakresie ustalenia odmiennego stanu faktycznego.

Sąd Rejonowy dokonał ustalenia stanu faktycznego na podstawie dokumentacji znajdującej się w aktach sprawy oraz akt pozwanego organu rentowego, ponieważ nie stanowiły one sporu. Sąd oparł się w swych ustaleniach faktycznych na tej dokumentacji, albowiem nie była ona kwestionowana przez żadną ze stron postępowania, a sporządzona została przez uprawniony do tego organ w ramach jego ustawowego upoważnienia.

W pozostałych kwestiach spornych Sąd I instancji opierał się na opinii biegłego sądowego chirurga ortopedy R. P.. Rzecz bowiem w tym, że dla dokonania stosownych ustaleń w zakresie rozstrzygnięcia przedmiotu sporu konieczne było posiadanie wiedzy specjalnej z zakresu medycyny. Mając to na uwadze Sąd na podstawie przepisu art. 278 § 1 k.p.c. dopuścił dowód z opinii biegłego sądowego powyższej specjalności.

W wyniku przeprowadzonego badania przedmiotowego oraz analizy dokumentacji medycznej biegły stwierdził istnienie u ubezpieczonego obiektywnych okoliczności świadczących o tym, że występujące u niego schorzenia (których nikt nie kwestionuje) powodują dalszą niezdolności do pracy w okresie po dniu 10 lutego 2023 r. Biegły wskazał również, że dalsze leczenie i rehabilitacja rokują odzyskanie zdolności do pracy przez ubezpieczonego w terminie 3 miesięcy.

Na skutek zgłoszonych zastrzeżeń biegły chirurg ortopeda uzupełniał swoją opinię odnosząc się do zastrzeżeń zgłaszanych przez pozwanego. Biegły szczegółowo uzasadnił swoje stanowisko.

W świetle przepisu art. 286 k.p.c Sąd ma obowiązek dopuszczenia dowodu z dalszych biegłych lub opinii instytutu, gdy zachodzi do tego potrzeba, a więc wtedy gdy złożona opinia zawiera istotne braki, względnie nie wyjaśnia istotnych okoliczności. (zob. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 15 lutego 1974 r. II CR 817/73, Lex nr 7404, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 5 listopada 1974 r. II CR 562/74 Lex 7607, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 16 września 1998 r., II UKN 220/98 OSNAP 1999/18/597). Sąd orzekający w pełni te poglądy podziela, uznając, że w niniejszej sprawie wszelkie istotne elementy zostały dostatecznie wyjaśnione w opinii pisemnej.

Sąd Rejonowy przyjął ocenę przedstawioną przez biegłego jako wiarygodną i uczynił ją podstawą swoich ustaleń faktycznych. Dość wskazać, że była ona logiczna, spójna oraz korelowała z pozostałym materiałem dowodowym zebranym w sprawie, a zwłaszcza z dokumentacją medyczną znajdującą się w aktach rentowych. Dodatkowo wskazać należy, że przedmiotowa opinia wydana została przez osobę legitymującą się profesjonalną wiedzą z zakresu nauki, w ramach której została sporządzona, odpowiada również aktualnemu poziomowi wiedzy.

Sąd Rejonowy podkreślił, że za przyjęciem powyższej opinii jako podstawy faktycznej sądowego rozstrzygnięcia przemawiało również to, że jej redakcja odpowiadała wymogom przepisu art. 285 § 1 k.p.c. W szczególności biegły w uzasadnieniu swojej opinii (po uwzględnieniu treści opinii uzupełniających) prawidłowo ją uzasadnił, co powoduje, że nie ma ona charakteru dowolnego. W swej ocenie odwoływał się do obiektywnej dokumentacji medycznej znajdującej się w aktach sprawy, a także do badania przedmiotowego.

W ocenie Sądu orzekającego w niniejszej sprawie w I instancji opinia biegłego sądowego jest rzetelna i w sposób logiczny tłumaczy metodologię uzyskania określonych wniosków. W szczególności w sposób przekonywujący biegły wskazał na jakiej podstawie do nich doszedł. Warto też zaznaczyć, że samo ewentualne niezadowolenie strony z opinii biegłego nie uzasadnia dyskwalifikacji tej opinii, a tym bardziej powołania nowego zespołu biegłych. Nie stanowi też przyczyny wezwania biegłego na rozprawę w celu złożenia opinii ustnej uzupełniającej. Nie można przyjąć, że Sąd jest zobowiązany dopuścić dowód z opinii kolejnych biegłych, czy też instytutu w każdym wypadku, gdy złożona opinia jest dla strony niekorzystna.

Z powodu powyższych okoliczności Sąd Rejonowy, na podstawie przepisu art. 235(2) par. 1 pkt 5 k.p.c., pominął wnioski pozwanego o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego sądowego chirurga ortopedy w nowej osobie uznając, że wniosek ten służy jedynie przedłużeniu postępowania w sprawie, w sytuacji gdy wszystkie istotne okoliczności sprawy zostały wyjaśnione.

W tym miejscu należy przywołać uchwalę Sądu Najwyższego z dnia 2 lutego 2016 r. w sprawie III UZP 16/15, zgodnie z którą przesłanką przysługiwania świadczenia rehabilitacyjnego jest ustalenie, że dalsze leczenie lub rehabilitacja lecznicza rokują odzyskanie zdolności do pracy, bez konieczności stwierdzenia, że nastąpi to w terminie 12 miesięcy od wyczerpania zasiłku chorobowego.

W tej sytuacji Sąd na podstawie przepisu art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. zmienił zaskarżoną decyzję i orzekł jak w sentencji wyroku.

Z powyższą decyzją nie zgodził się pozwany i wywiódł apelację. Zaskarżył wyrok w całości, zarzucając mu:

1.  Naruszenie przepisów prawa materialnego – art. 18 ust. 1 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz.U. z 2022 r., poz. 1732 ze zm.) przez błędną wykładnię i zastosowanie przez zrównanie pojęcia okresu niezdolności do pracy z pojęciem okresu zasiłku chorobowego, przez co ubezpieczonemu ma przysługiwać prawo do świadczenia rehabilitacyjnego, pomimo nie wyczerpania pełnego 182-dniowego zasiłku chorobowego;

2.  naruszenia prawa procesowego, w szczególności art. 233 kpc poprzez naruszenie zasady swobodnej oceny dowodów:

- przez oparcie rozstrzygnięcia na opinii biegłego ortopedy przyjmując, że jest ona kompletna, spójna i logicznie uzasadnia płynące z niej wnioski dotyczące nieprzerwanej niezdolności do pracy ubezpieczonego po 10 lutego 2023 r. oraz w zakresie ustalenia, czy dalsze leczenie i rehabilitacja ubezpieczonego rokowały odzyskanie jego zdolności do pracy;

- przez ustalenie, że ubezpieczony wyczerpał pełny 182-dniowy okres zasiłku chorobowego, w sytuacji gdy ubezpieczony pobierał zasiłek chorobowy przez okres 173 dni;

3.  naruszenie prawa procesowego, tj. art. 278 § 1 w zw. z art. 235 ² § 1 pkt. 5 kpc poprzez pominięcie przeprowadzenia dowodu z opinii biegłego ortopedy w nowej osobie, mimo że okoliczności sprawy wskazywały na konieczność przeprowadzenia tego dowodu.

Wskazując na powyższe zarzuty organ rentowy wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku i orzeczenie co do istoty sprawy, polegające na oddaleniu odwołania

ewentualnie

uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji.

W uzasadnieniu apelacji pozwany wyjaśnił, że sekwencja nabywania prawa do świadczeń pieniężnych z ubezpieczenia społecznego i ich realizacji jest ściśle określona w ustawie zasiłkowej. Świadczeniem podstawowym jest zasiłek chorobowy przyznawany po upływie wymaganego okresu ubezpieczenia chorobowego i na określony czas, tj. maksymalnie 182 dni. Dopiero po wyczerpaniu zasiłku chorobowego ubezpieczony może ubiegać się o prawo do świadczenia rehabilitacyjnego. Tymczasem ubezpieczony pobierał zasiłek chorobowy przez 173 dni, tj. do 1 lutego 2023 r. Wprawdzie wnioskodawcy zostało wystawione kolejne ZLA na okres od 2 lutego 2023 r. do 1 marca 2023 r., jednakże zasiłek za ten okres nie został wypłacony, ponieważ ubezpieczony nie złożył stosownego wniosku. Tym samym nie został wyczerpany zasiłek chorobowy (art. 18 ust. 1 ustawy zasiłkowej), bez znaczenia przy tym pozostaje, czy ubezpieczony był w tym okresie zdolny albo niezdolny do pracy, ponieważ zasiłek chorobowy jest przyznawany na wniosek. Zauważyć bowiem należy, iż wymóg złożenia nie tylko zaświadczenia ZLA jako dowodu potwierdzającego niezdolność do pracy oraz złożenia wniosku o zasiłek chorobowy jako przesłanek warunkujących uznanie danego okresu niezdolności do pracy jako okresu zasiłkowego wprost z innych przepisów ustawy zasiłkowej, zawartych w 11 rozdziale poświęconym postępowaniu w przedmiocie ustalenia prawa do zasiłków i zasad ich wypłaty (zwłaszcza w art. 61b ustawy zasiłkowej). Dalej pozwany wskazał, że Sąd Najwyższy niejednokrotnie podkreślał, iż przepisy regulujące system zabezpieczenia społecznego ze względu na swoją istotę i konstrukcję podlegają wykładni ścisłej. Nie powinno się więc stosować do nich wykładni celowościowej, funkcjonalnej lub aksjologicznej w opozycji do wykładni językowej, jeżeli ta ostatnia prowadzi do jednoznacznych rezultatów interpretacyjnych, a zatem nie można ich poddawać ani wykładni rozszerzającej, ani zwężającej, modyfikującej wyczerpująco i kazuistycznie określone przez ustawodawcę uprawnienia do świadczeń. Organ rentowy podkreślił, że gdyby Sąd nie podzielił powyższego poglądu, to należy wskazać, że opinia biegłego ortopedy jest wadliwa. Biegły wykazał się brakiem obiektywizmu, a jego opinia nie zawiera pełnego uzasadnienia płynących z niej wniosków, biegły mianowicie ustalił u ubezpieczonego niestabilność stawu skokowego, która niewątpliwie miała istnieć w czasie badania przez komisję lekarską. Przy czym biegły w żaden sposób nie uzasadnia tego stanowiska. Ewentualne pogorszenie stanu zdrowia po wydaniu zaskarżonej decyzji nie może wpływać na ocenę prawidłowości zaskarżonej decyzji.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja jest zasadna, ponieważ zaskarżony wyrok zapadł bez dostatecznego wyjaśnienia istotnych okoliczności faktycznych i podstaw prawnych, wymaganych do oceny przesłanek do orzekania świadczenia rehabilitacyjnego wobec skarżącego.

Zdaniem Sądu Okręgowego Sąd Rejonowy nie rozpoznał istoty sprawy niniejszej sprawy, bowiem sporządzone uzasadnienie na to nie wskazuje. Należy zauważyć, że sąd II instancji może uchylić zaskarżony wyrok i przekazać sprawę do ponownego rozpoznania w przypadku nierozpoznania jej istoty przez sąd pierwszej instancji.

Niewątpliwie kwestia rozpoznania istoty sprawy wymaga kazuistycznego podejścia i każdorazowo podlega ocenie sądu odwoławczego. Nierozpoznanie istoty sprawy zachodzi między innymi wówczas, gdy sąd pierwszej instancji pominął całkowicie merytoryczne zarzuty zgłoszone przez stronę, bądź nie uwzględnił (nie rozważył) wszystkich zarzutów dotyczących kwestii faktycznych, czy prawnych rzutujących na zasadność roszczenia odwołującego – por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 29 maja 2019r., V CZ 31/19.

Organ rentowy w odpowiedzi na odwołanie podniósł, że ubezpieczony z dniem 1 lutego 2023 r. wykorzystał 173 dni okresu zasiłkowego. Kolejne ZLA zostało wystawione na okres od 2 lutego 2023 r. do 1 marca 2023 r., jednak płatnik składek nie złożył wniosku o wypłatę zasiłku chorobowego, zatem zasiłek chorobowy nie został wypłacony za pełen okres zasiłkowy. Również w piśmie z dnia 6 marca 2024 r. pozwany wskazał, że ubezpieczony nie wyczerpał zasiłku chorobowego za pełny okres, dlatego również z tego powodu ubezpieczony nie ma prawa do świadczenia rehabilitacyjnego.

Podkreślenia wymaga, że w rozpoznawanej sprawie materialnoprawną podstawę dochodzonego roszczenia – świadczenia rehabilitacyjnego – stanowi art. 18 ust. 1 ustawy zasiłkowej, który mówi, że świadczenie rehabilitacyjne przysługuje ubezpieczonemu, który po wyczerpaniu zasiłku chorobowego jest nadal niezdolny do pracy, a dalsze leczenie lub rehabilitacja lecznicza rokują odzyskanie zdolności do pracy.

Zatem przesłankami do nabycia prawa do świadczenia rehabilitacyjnego są:

1) wyczerpanie okresu zasiłkowego;

2) utrzymująca się w dalszym ciągu niezdolność do pracy;

3) pomyślne rokowania co do odzyskania zdolności do pracy w wyniku leczenia lub rehabilitacji, stwierdzone przez lekarza orzecznika ZUS.

W świetle podnoszonych przez pozwanego zarzutów istotne jest zatem ustalenie znaczenia stwierdzenia „po wyczerpaniu zasiłku chorobowego”. Jak słusznie zauważył organ rentowy, nie jest uprawnione zrównywanie pojęcia niezdolności do pracy z okresem zasiłku chorobowego. Prawo do świadczenia rehabilitacyjnego przysługuje po wykorzystaniu pełnego okresu zasiłkowego, który w przypadku ubezpieczonego wyniósł 182 dni.

Wykładnia gramatyczna art. 18 ust. 2 ZasiłkiU wyraźnie wskazuje, że świadczenie rehabilitacyjne jest swego rodzaju kontynuacją zasiłku chorobowego (przez okres nie dłuższy niż 12 miesięcy) w tym znaczeniu, że prawo do niego można nabyć tylko wówczas, gdy ustawowy okres pobierania zasiłku chorobowego został już wyczerpany, a osoba pobierająca dotychczas zasiłek chorobowy jest nadal niezdolna do pracy. Uprawnienie do świadczenia rehabilitacyjnego nie jest uzależnione od istnienia tej samej choroby po wyczerpaniu zasiłku chorobowego, lecz od dalszego, nieprzerwanego występowania niezdolności do pracy, spowodowanej tą samą lub inną chorobą, albo też kilkoma współistniejącymi chorobami (wyr. SN z 14.11.2013 r., II UK 135/13, Legalis).

W niniejszej sprawie ubezpieczony nie wykorzystał 182 dni zasiłku chorobowego, zatem nie wyczerpał okresu zasiłkowego niezbędnego do przyznania prawa do świadczenia rehabilitacyjnego.

Wbrew twierdzeniu zawartym w uzasadnieniu wyroku Sądu Rejonowego, niewyczerpanie okresu zasiłkowego było okolicznością sporną, którą pozwany podniósł w odpowiedzi na odwołanie. Natomiast Sąd I instancji nie wyjaśnił, z jakich przyczyn uważa, że jest to okoliczność niesporna.

W związku z tym trzeba przypomnieć, że zgodnie z art. 327 ¹ § 1 kpc uzasadnienie wyroku powinno zawierać:

1) wskazanie podstawy faktycznej rozstrzygnięcia, obejmującej ustalenie faktów, które sąd uznał za udowodnione, dowodów, na których się oparł, i przyczyn, dla których innym dowodom odmówił wiarygodności i mocy dowodowej;

2) wyjaśnienie podstawy prawnej wyroku z przytoczeniem przepisów prawa.

§ 2. Uzasadnienie wyroku sporządza się w sposób zwięzły.
Mimo że paragraf 2 ww. art. mówi o tym, że uzasadnienie sporządza się w sposób zwięzły, to mimo to dyrektywa sporządzenia uzasadnienia w sposób zwięzły nie oznacza, że uzasadnienie to ma być lakoniczne i bezużyteczne zarówno dla strony jak i sądu II instancji kontrolującego prawdziwość wyroku w kontekście podniesionych zarzutów, a zwłaszcza rodzących się wątpliwości, co w istocie rozpoznał sąd. Sąd I instancji w żaden sposób nie wyjaśnił, na jakich przesłankach opiera swoje twierdzenie, że wyczerpanie przez skarżącego okresu zasiłkowego jest okolicznością bezsporną, z jakich faktów i dowodów ww. twierdzenie wynikało. Przy tym Sąd ten nie przeprowadził postępowania dowodowego, które pozwalałoby na przyjęcie, że ubezpieczony wykorzystał 182 dni zasiłku chorobowego. W tym zakresie trzeba dodatkowo zgodzić się z argumentacją apelującego, że ścisła wykładnia przepisu art. 18 ust. 1 ustawy zasiłkowej nie pozwala na przyjęcie, że istnienie niezdolności do pracy jest równoznaczne z wyczerpaniem zasiłku chorobowego. Stosowanie natomiast jakiejkolwiek wykładni poza językową w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych nie jest uprawnione (wyroki Sądu Najwyższego z 16 sierpnia 2005 r. I UK 378/04, 23 października 2006 r. I UK 128/06, z 29 stycznia 2008 r. I UK 239/07, z 19 maja 2009 r. III UK 6/09, z dnia 5 kwietnia 2016 r., I UK 136/15).

Nierozpoznanie istoty sprawy polega na wydaniu przez Sąd niższej instancji orzeczenia, które nie odnosi się do tego, co było przedmiotem roszczenia powoda w zaznaczeniu procesowym albo też na zaniechaniu zbadania materialnej podstawy żądania lub materialnych i formalnych zarzutów strony przeciwnej. Oceny realizacji tej podstawy do ewentualnego wydania przez Sąd II instancji orzeczenia kasatoryjnego należy dokonywać na podstawie analizy żądań pozwu i przepisów prawa materialnego stanowiących podstawę rozstrzygnięcia. Bez znaczenia dla niej pozostają możliwe wady postępowania, czy też takie zarzuty pozwanego, które dla przedmiotu rozstrzygnięcia były irrelewantne (wyrok SA w Katowicach z dn. 21 listopada 2023 r., sygn. I ACa 195/22).

Sąd Rejonowy w ogóle nie odniósł się do zarzutów pozwanego, że ubezpieczony nie spełnił przesłanki wyczepiania okresu zasiłku chorobowego. Sąd nie wziął również pod uwagę, ze jego rolą jest badanie wszystkich przesłanek do dochodzonego przez ubezpieczonego świadczenia. Bezpodstawnie przy tym przyjął, że okoliczność, iż ubezpieczony z dniem 10 lutego 2023 r. wykorzystał 182 dni okresu zasiłkowego, jest bezsporna. Analiza akt sprawy bez wątpienia pozwala na ustalenie, że ostatni okres zasiłkowy ubezpieczonego wyczerpał się 1 lutego 2023 r., a po tym dniu, pomimo złożenia zaświadczenia lekarskiego o niezdolności do pracy, ani ubezpieczony, ani płatnik składek w jego imieniu, nie wnioskował o zasiłek chorobowy na dalszy okres. Sąd Rejonowy nie przytoczył żadnych dowodów na poparcie swojego stanowiska, że ubezpieczony wyczerpał okres zasiłkowy. Nie ustosunkował się do zarzutów pozwanego w tym zakresie, nie przeprowadził postępowania wyjaśniającego. Lakoniczne uzasadnienie wyroku powoduje, że brak jest argumentacji, na jakiej podstawie Sąd doszedł do takiego ustalenia stanu faktycznego, że skarżący spełnił wszystkie przesłanki prawa do świadczenia rehabilitacyjnego.

Trzeba podkreślić, że dla przyznania prawa do świadczenia rehabilitacyjnego musi zaistnieć pewna sekwencja zdarzeń, która umożliwia przyznanie prawa do tego świadczenia. Przede wszystkim ubezpieczony musi legitymować się zaświadczeniem lekarskim stwierdzającym dalszą niezdolność do pracy, następnie musi on wnioskować o zasiłek chorobowy, wykorzystać pełny okres zasiłkowy, a dopiero potem badane są pozostałe przesłanki prawa do świadczenia rehabilitacyjnego. Nie jest możliwe pominięcie którejkolwiek z ww. przesłanek (patrz: postanowienie Sądu Najwyższego z 23 września 2022 r., sygn. III USK 526/21). Jeśli nawet obiektywnie rzecz biorąc ubezpieczony był niezdolny do pracy, ale nie złożył wniosku o zasiłek chorobowy i tym samym nie wyczerpał okresu zasiłkowego, wynoszącego w jego przypadku 182 dni, nie jest możliwe przyznanie prawa od wnioskowanego świadczenia, tj. świadczenia rehabilitacyjnego.

W niniejszej sprawie nie ustalono, dlaczego wniosek o zasiłek chorobowy po dniu 1 lutego 2023 r. nie został złożony. Stąd też Sąd Rejonowy przy ponownym rozpoznaniu sprawy powinien ustalić dane osobowe płatnika składek i księgowej, której ubezpieczony przekazał zwolnienie lekarskie i która w spornym okresie zajmowała się u płatnika składek sprawami związanymi z ZUS. Następnie należy przeprowadzić postępowanie dowodowe udziałem ww. świadków, przesłuchać również ubezpieczonego i wyjaśnić, z jakich przyczyn płatnik składek we wniosku o świadczenie rehabilitacyjne ZNp-7 z dnia 10 lutego 2023 r. nie wypełnił rubryki dotyczącej daty zakończenia okresu zasiłkowego, a przede wszystkim z jakich przyczyn płatnik nie złożył wniosku o zasiłek choroby dla ubezpieczonego, skoro wcześniej takie wnioski składał, dlaczego płatnik składek, odstępując od złożenia w imieniu ubezpieczonego wniosku o zasiłek chorobowy, nie poinformował o tym ubezpieczonego i tym samym zamknął mu drogę do samodzielnego ubiegania się o zasiłek chorobowy. Wymaga również wyjaśnienia, czy ubezpieczony wywiązał się z ciążącego na nim obowiązku, wynikającego z § 2 ust. 2 Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 15 maja 1996 r. w sprawie sposobu usprawiedliwiania nieobecności w pracy oraz udzielania pracownikom zwolnień od pracy (t.j. Dz.U. z 2014 r., poz. 1632) poinformowania pracodawcy o dalszym korzystaniu ze zwolnienia lekarskiego, przy czym pracodawca o powyższym najpóźniej dowiedział się 10 lutego 2023 r., wypełniając ubezpieczonemu wniosek o świadczenie rehabilitacyjne.

Odnośnie zaś do treści art. 67 ustawy zasiłkowej, to w ocenie Sądu II instancji należy rozważyć przyjęcie, że dopiero na rozprawie przed Sądem Odwoławczym w dniu 24 października 2024 r. Sąd ten wyjaśnił ubezpieczonemu, że spór w sprawie dotyczy także niewyczerpania okresu zasiłkowego. Ubezpieczony z całą pewnością nie mógł ww. wywnioskować z treści uzasadnienia zaskarżonego wyroku, który w swej treści jest korzystny dla ubezpieczonego, skoro Sąd Rejonowy przyjął, że wyczerpanie przez ubezpieczonego okresu zasiłkowego było okolicznością niesporną. Zatem niezgłoszenie wniosku o świadczenie nastąpiło z przyczyn niezależnych od ubezpieczonego. Gdyby bowiem wiedział on wcześniej, że płatnik składek w jego imieniu nie wystąpił o zasiłek chorobowy, to mógłby z takim wnioskiem wystąpić samodzielnie.

Co zaś się dotyczy ustaleń Sądu I instancji odnośnie do istnienia nadal po 10 lutego 2023 r. niezdolności do pracy ubezpieczonego w charakterze magazyniera, a niezbędny okres rehabilitacji do przywrócenia tej zdolności wynosił 3 miesiące, to w ocenie Sądu Okręgowego te ustalenia Sądu I instancji są prawidłowe i nie wymagają ponawiania postępowania dowodowego.

W ocenie Sądu Okręgowego uchybienia Sądu Rejonowego, o których mowa wyżej, spowodowały niemożliwość poddania w pełni zaskarżonego orzeczenia rzetelnej kontroli instancyjnej. Dlatego też na mocy art. 386 § 4 k.p.c. , Sąd Okręgowy orzekł jak w sentencji.