IV Ua 7/25 - wyrok z uzasadnieniem Sąd Okręgowy w Elblągu z 2025-03-20
Sygn. akt IV Ua 7/25
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 20 marca 2025 r.
Sąd Okręgowy w Elblągu IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych
w składzie następującym:
Przewodniczący: sędzia Tomasz Koronowski
po rozpoznaniu w dniu 20 marca 2025 r. w Elblągu na posiedzeniu niejawnym
sprawy z odwołania E. K.
od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych III Oddział w W.
z dnia (...) lipca 2024 r., znak (...)
o zasiłek chorobowy
wskutek apelacji organu rentowego od wyroku Sądu Rejonowego w Elblągu z dnia 11 grudnia 2024 r., sygn. akt IV U 320/24
oddala apelację.
Sygn. akt IV Ua 7/25
UZASADNIENIE
Ubezpieczona E. K. wniosła do Sądu Rejonowego w Elblągu odwołanie od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych III Oddział w W. z dnia (...) lipca 2024r., znak: (...), na mocy której odmówiono jej prawa do zasiłku chorobowego za okres od dnia 7 czerwca 2024r. do dnia 5 sierpnia 2024r. W uzasadnieniu odwołania wskazała, że jest nieprzerwanie niezdolna do pracy od dnia 2 kwietnia 2024r. Twierdziła też, że nie jest prawdą, że kontynuuje pracę zarobkową po ustaniu tytułu ubezpieczenia w (...) (...) Oddziale (...) w E., gdyż w dniu 23 września 2023r. odbyła tylko szkolenie podstawowe w (...) (...).
W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie. Wskazał, że ubezpieczona stała się niezdolna do służby w okresie odbywania służby wojskowej i z tego tytułu pobierała w okresie choroby 100% uposażenia. Z dniem 6 czerwca 2024r. została zwolniona z czynnej służby wojskowej i nadal była niezdolna do pracy. Zgłosiła się z wnioskiem o zasiłek chorobowy za okres po ustaniu służby. Powołując się na przepisy ustawy z dnia 11 marca 2022r. o obronie ojczyzny (Dz. U. z 2024r. poz. 248), pozwany wyjaśnił, że żołnierz w czasie służby wojskowej nie podlega ubezpieczeniu chorobowemu, a w okresie przebywania na zwolnieniu lekarskim otrzymuje uposażenie. Aby móc zaś wypłacać zasiłek chorobowy żołnierzowi zwolnionemu z czynnej służby wojskowej, koniecznym jest, aby stał się on niezdolny do służby po tym zwolnieniu, a nie w trakcie służby.
Wyrokiem z dnia 11 grudnia 2024r., wydanym w sprawie IV U 320/24, Sąd Rejonowy w Elblągu zmienił zaskarżoną decyzję i przyznał ubezpieczonej prawo do zasiłku chorobowego za sporny okres od dnia 7 czerwca 2024r. do dnia 5 sierpnia 2024r.
Sąd Rejonowy oparł swoje rozstrzygnięcie na następujących ustaleniach i rozważaniach:
Ubezpieczona w okresie odbywania czynnej służby wojskowej stała się niezdolna do jej odbywania z powodu choroby. Z dniem 6 czerwca 2024r. została zwolniona z czynnej służby wojskowej i była nadal niezdolna do pracy z powodu choroby od dnia 7 czerwca 2024r. do dnia 5 sierpnia 2024r.
W ocenie Sądu Rejonowego odwołanie ubezpieczonej należało uwzględnić.
Sąd ten wskazał w pierwszej kolejności, że stan faktyczny w sprawie był bezsporny.
Co do podstawy prawnej rozstrzygnięcia Sąd ten wskazał, że zgodnie z treścią art. 7 ustawy z dnia 25 czerwca 1999r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (obecnie Dz.U. z 2025r., poz. 501; dalej: ustawa zasiłkowa) zasiłek chorobowy przysługuje również osobie, która stała się niezdolna do pracy po ustaniu tytułu ubezpieczenia chorobowego, jeżeli niezdolność do pracy trwała bez przerwy co najmniej 30 dni i powstała:
1. nie później niż w ciągu 14 dni od ustania tytułu ubezpieczenia chorobowego;
2. nie później niż w ciągu 3 miesięcy od ustania tytułu ubezpieczenia chorobowego – w razie choroby zakaźnej, której okres wylęgania jest dłuższy niż 14 dni, lub innej choroby, której objawy chorobowe ujawniają się po okresie dłuższym niż 14 dni od początku choroby.
Stosownie zaś do art. 7a ustawy zasiłkowej przepis art. 7 stosuje się odpowiednio do żołnierza zwolnionego z czynnej służby wojskowej, z tym że podstawę obliczenia wysokości zasiłku chorobowego stanowi kwota minimalnego wynagrodzenia za pracę. Przepis ten wszedł w życie z dniem 23 kwietnia 2022r. na podstawie nowelizacji wprowadzonej art. 724 ustawy o obronie Ojczyzny.
Sąd Rejonowy powołał się na wyrok Sądu Rejonowego w Toruniu z dnia 21 marca 2024r., sygn. IV U 288/23, wydany w sprawie o podobnym stanie faktycznym, gdzie w uzasadnieniu wyroku tamten Sąd zważył, że „Wskazana nowelizacja nie wprowadziła przepisu, który odsyłałby do art. 6 ust. 1 ustawy zasiłkowej („Zasiłek chorobowy przysługuje ubezpieczonemu, który stał się niezdolny do pracy z powodu choroby w czasie trwania ubezpieczenia chorobowego”), co dało organowi rentowemu asumpt do stwierdzenia, że żołnierz zwolniony z czynnej służby wojskowej ma prawo do zasiłku chorobowego w sytuacji, w której jego niezdolność do pracy powstała już po zwolnieniu ze służby, nie ma zaś takiego prawa, gdy ujawniła się ona, tak jak w przypadku ubezpieczonej, jeszcze przed zwolnieniem ze służby i trawa nieprzerwanie nadal także po ustaniu służby wojskowej.”
Sąd I instancji wskazał, że podziela ugruntowane w orzecznictwie stanowisko, że pierwszeństwo zawsze należy przyznać wykładni językowej przy badaniu treści przepisów prawa, chyba że tekst ustawy jest sformułowany w sposób niegodzący się z zasadami prawidłowej legislacji. Inaczej mówiąc, jeżeli przepis został sformułowany w sposób zagmatwany, bądź nie reguluje w pełni danej kwestii, czy też reguluje ją sprzecznie z zasadami poprawności językowej i gramatycznej, to wtedy można egzegezę prawa oprzeć o inne rodzaje wykładni, według przyjętych zasad wskazanych przez wykładnie drugiego stopnia.
Sąd Rejonowy przyznał, że literalna wykładania cytowanych przepisów ustawy zasiłkowej rzeczywiście może potwierdzać stanowisko organu rentowego. Jednak już prima facie można skonstatować, że wnioski wynikające z tej interpretacji nie mogą zyskać akceptacji.
Sąd I instancji uznał, że treść cytowanych wyżej przepisów, wyłączających możliwość korzystania z zasiłku chorobowego przez osoby, których niezdolność do pracy powstała w trakcie odbywania służby wojskowej i trwa po jej zakończeniu, jest najpewniej spowodowana niezamierzonym błędem ustawodawcy. W jego ocenie trudno znaleźć jakiekolwiek rozsądne argumenty, które przemawiałyby za tym, aby żołnierzowi zwolnionemu ze służby wojskowej przysługiwało prawo do zasiłku chorobowego, gdy jego niezdolność do służby powstała po zwolnieniu ze służby, zaś nie miałby do niego prawa, gdy żołnierz ten zachorował przed zwolnieniem ze służby a jego niezdolność do służby utrzymywała się nieprzerwanie także po ustaniu służby. Podobieństwo sytuacji prawnej i faktycznej jest w tym przypadku wręcz uderzające. Co więcej, jak wynika z cytowanych regulacji prawnych, w ujęciu ustawy zasiłkowej, rygoryzm związany z uzyskaniem prawa do zasiłku chorobowego po ustaniu tytułu ubezpieczenia chorobowego, a więc w warunkach określonych art. 7 ustawy zasiłkowej, jest większy niż w przypadku prawa do zasiłku chorobowego, o którym mowa w art. 6 ust. 1 ustawy zasiłkowej. Trudno zatem dociec, dlaczego ustawodawca, zapewniając byłemu żołnierzowi zawodowemu prawo do zasiłku chorobowego na zasadach określonych w art. 7, odmówiłby jednocześnie tego prawa na zasadach wskazanych w art. 6 ust. 1 ustawy zasiłkowej.
Zdaniem Sądu Rejonowego, uwagi te jednoznacznie prowadzą do wniosku, że zaproponowana przez organ rentowy wykładnia językowa skutkuje tym, że w ramach tej samej grupy podmiotów, w skład której wchodzą zwolnieni ze służby żołnierze zawodowi, może dochodzić do nieuzasadnionego nierównego traktowania ubezpieczonych, co z kolei prowadzi do naruszenia art. 2a ustawy z dnia 13 października 1998r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz.U. z 2024r. poz. 497), a także wyrażonej w art. 32 ust. 1 Konstytucji RP zasady równości.
Przedstawiona analiza funkcjonalna i systemowa przepisów ustawy zasiłkowej dostarcza argumentów wystarczająco uzasadniających zmianę zaskarżonej decyzji w kierunku oczekiwanym przez ubezpieczoną. Istnieją jednak także argumenty dalsze, które ujawniają się na skutek skonfrontowania sytuacji ubezpieczeniowej byłych żołnierzy zawodowych i innych grup zawodowych nieobjętych powszechnym systemem ubezpieczenia społecznego.
Sąd Rejonowy zauważył więc, że żołnierz czynnej służby wojskowej nie podlega ubezpieczeniom społecznym i w związku z tym od jego uposażenia nie są odprowadzane składki na to ubezpieczenie. Dotyczy to każdego rodzaju ubezpieczenia, a więc ubezpieczenia emerytalnego, rentowego, wypadkowego i chorobowego. Żołnierzowi zawodowemu nie przysługują zatem żadne świadczenia z ubezpieczenia społecznego, w tym prawo do zasiłku chorobowego. W czasie choroby wypłacane mu jest uposażenie, które, w zależności od przyczyny niezdolności do służby, wynosi 80% lub 100% (zob. art. 451 ustawy o obronie Ojczyzny).
Ustanie stosunku służby wojskowej w wyniku zwolnienia z niej żołnierza zmienia jego sytuację ubezpieczeniową. Zgodnie z art. 6a ust. 1 ustawy z dnia 10 grudnia 1993r. o zaopatrzeniu emerytalnym żołnierzy zawodowych oraz ich rodzin (Dz.U. z 2024r. poz. 242) jeżeli żołnierz zwolniony z czynnej służby nie spełnia warunków do nabycia prawa do emerytury wojskowej lub wojskowej renty inwalidzkiej, od uposażenia wypłaconego żołnierzowi po dniu 31 grudnia 1998r. do dnia zwolnienia ze służby, od którego nie odprowadzono składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, przekazuje się do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych składki za ten okres przewidziane w ustawie z dnia 13 października 1998r. o systemie ubezpieczeń społecznych. Jeżeli nie może zostać nabyta emerytura wojskowa lub wojskowa renta inwalidzka, okres służby wojskowej jest - zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt 4 ustawa z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U. z 2023r. poz. 1251 ze zm.) – okresem składkowym.
Przekazanie składek skutkuje tym, że okres pełnienia czynnej służby wojskowej po zwolnieniu ze służby należy traktować w płaszczyźnie ubezpieczeniowej jak okres ubezpieczenia w zasadzie równorzędny z okresem pozostawania w stosunku pracy. Przy całym spektrum odmienności, konstrukcja prawna służby wojskowej najbliższa jest jednak stosunkowi pracy. Dokonuje się wówczas zgłoszenia do ubezpieczenia (ZUS ZUA) i wyrejestrowania z niego (zob. rozporządzenie Ministra Obrony Narodowej z dnia 22 listopada 2004r. w sprawie przekazywania do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe od uposażeń żołnierzy zwolnionych z czynnej służby wojskowej; Dz.U. z 2015r. poz. 243). Ustawodawca dostrzegł to zapewniając byłemu żołnierzowi na podstawie art. 7a prawo do zasiłku chorobowego na zasadach określonych w art. 7 ustawy zasiłkowej, omyłkowo zapewne zapominając o wprowadzeniu analogicznego odesłania do art. 6 ust. 1 ustawy zasiłkowej. W ocenie Sądu Rejonowego nie ma jednak przeszkód, aby potraktować niezdolność byłego żołnierza zawodowego powstałą przed rozwiązaniem stosunku służbowego na takiej samej zasadzie jak niezdolność do pracy powstałą w okresie podlegania ubezpieczeniu chorobowemu z tytułu pozostawania w stosunku pracy, co uzasadnia prawo do zasiłku chorobowego po myśli art. 6 ust. 1 ustawy zasiłkowej.
Sąd I instancji zauważył, że w sposób oczywisty ujawnia się tu podobieństwo do sytuacji prawnej sędziów. Sędziowie, mimo braku ubezpieczenia społecznego są pracownikami, lecz mechanizm objęcia ich ubezpieczeniem społecznym w związku z ustaniem stosunku służby jest bardzo podobny do tego, który występuje w przypadku żołnierzy zawodowych. Po ustaniu służby niezwiązanym z przejściem w stan spoczynku również odprowadzane są do ZUS składki na ubezpieczenie emerytalne i rentowe (zob. art. 91 § 10-12 ustawy z dnia 27 lipca 2001r. Prawo o ustroju sądów powszechnych; Dz.U. z 2024r. poz. 334 ze zm.). W wydanej na tle podobnego stanu faktycznego sprawie uchwale z dnia 4 września 2014r. (I UZP 2/14, OSNP 2015/2/23) Sąd Najwyższy wskazał, że jeżeli doszło do rozwiązania albo wygaśnięcia stosunku służbowego sędziego okres pełnienia służby sędziowskiej jest wówczas traktowany jako okres zatrudnienia w sądzie, czyli jak okres pozostawania w stosunku pracy. Innymi słowy, po rozwiązaniu stosunku służbowego okres pełnienia przez sędziego służby zostaje zrównany z innymi stosunkami zatrudnienia gwarantującymi pełną ochronę ubezpieczeniową. Sąd Najwyższy zgodził się także ze stanowiskiem Sądu Najwyższego wyrażonym w uzasadnieniu wyroku z dnia 5 sierpnia 2014r., I UK 5/14 (niepublikowanego), zgodnie z którym to orzeczeniem sędzia po wygaśnięciu stosunku służbowego ma prawo do zasiłku chorobowego na zasadach określonych w art. 7 ustawy zasiłkowej, że „przekazanie składek w tym trybie” (art. 91 § 10 u.s.p.) nie oznacza nawiązania stosunku ubezpieczenia społecznego z tą chwilą, lecz jego swoiste odnowienie w powszechnym systemie ubezpieczeń społecznych. Sędzia jako pracownik miałby zwykle prawo do podlegania ubezpieczeniom społecznym z tytułu pracowniczego zatrudnienia. Jeżeli więc sędzia utracił swój status i związane z nim zaopatrzenie społeczne, to nie mógł utracić ochrony ubezpieczeniowej w zakresie powszechnego ubezpieczenia społecznego, gdyż był pracownikiem.
Sąd Najwyższy wskazał również, że takiemu stwierdzeniu nie stoi na przeszkodzie okoliczność, że od wynagrodzenia sędziego nie odprowadzano składek na ubezpieczenie chorobowe (tak jak w przypadku żołnierzy zawodowych). Zauważyć bowiem należy, że zasiłki chorobowe wypłacane w okresie po ustaniu tytułu ubezpieczenia chorobowego (na podstawie art. 6 ust. 1, czy na podstawie art. 7 ustawy zasiłkowej) są świadczeniem udzielanym po ustaniu okresu objętego składką na ubezpieczenie i - co za tym idzie - bez ekwiwalentu w tej składce, przysługującym z tytułu spełnienia się ryzyka określonego ogólnie jako „niezdolność do pracy po ustaniu tytułu ubezpieczenia” (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 25 lipca 2006r., I UK 42/06, OSNP 2007/15-16/232). Celem tego uregulowania jest zabezpieczenie materialne pracownika na wypadek czasowej przeszkody w podjęciu nowego zatrudnienia, ujmowane również jako zabezpieczenie pracownika przed utratą zarobków na wypadek przemijających przeszkód w ich zdobywaniu, wywołanych chorobą. Unormowanie to ma więc charakter gwarancyjny, ochronny, zabezpieczający środki utrzymania ubezpieczonego i jego rodziny na czas uniemożliwiający wyszukanie nowego źródła dochodu.
Sytuacja niezdolnego do pracy byłego żołnierza w tym zakresie nie różni się od sytuacji innych osób, którym wypłaca się zasiłki chorobowe po ustaniu tytułu ubezpieczenia chorobowego, choć nie mają one ekwiwalentu w składce na to ubezpieczenie, wobec czego nie ma też żadnych podstaw do pozbawienia byłego żołnierza gwarancyjnej ochrony ubezpieczeniowej z tytułu prawnie określonego zdarzenia chorobowego po ustaniu stosunku służbowego. Odmienne stanowisko, zmierzające do pozbawienia byłego sędziego prawa do zasiłku chorobowego w związku z niezdolnością do pracy, trwającą po ustaniu stosunku służbowego, nie tylko pozostawałoby w sprzeczności z art. 6 ust. 1 ustawy zasiłkowej, ale stanowiłoby także nieuzasadnioną dyskryminację tej grupy zawodowej, naruszając konstytucyjną zasadę równego traktowania obywateli (art. 32 Konstytucji RP) w zakresie konstytucyjnego prawa do zabezpieczenia społecznego (art. 67 ust. 1 Konstytucji RP).
Sąd Rejonowy podkreślił, że wskazywana różnica sytuacji prawnej sędziów i żołnierzy zawodowych, wynikająca stąd, iż sędziowie są pracownikami, nie ma więc charakteru decydującego. W kontekście ubezpieczeń społecznych, po ustaniu służby sędziowskiej i wojskowej, stan rzeczy przedstawia się dokładnie tak samo, więc w odniesieniu do obu grup zawodowych należy przyjąć taki sam zakres uprawnień do świadczeń po ustaniu stosunku służby. Nie są to więc tylko świadczenia wynikające z art. 7 ustawy zasiłkowej, a też z art. 6 ust. 1 tej ustawy.
Podobnie tego rodzaju zróżnicowanie sytuacji ubezpieczonych ocenił Sąd Najwyższy w odniesieniu do niezdolnego do pracy byłego funkcjonariusza Służby Celnej, od uposażenia którego nie odprowadzano składek na ubezpieczenie chorobowe w okresie pełnienia służby, przyjmując w wyroku z dnia 18 października 2013r. (I UK 123/13, OSNP 2014/9137), że ocena przysługiwania funkcjonariuszowi Służby Celnej prawa do zasiłku chorobowego po zwolnieniu ze służby powinna być dokonana z uwzględnieniem zasady równego traktowania ubezpieczonych. Sąd Najwyższy wskazał również, że pragmatyki służbowe nie powinny regulować kwestii świadczeń z tytułu choroby poniżej standardu, wyznaczonego przez ustawę zasiłkową i uznał, że brak unormowania spornej kwestii w ustawie o Służbie Celnej mógł być determinowany poglądem o komplementarnej regulacji zawartej w ustawie zasiłkowej.
Mając na względzie powyższe okoliczności faktyczne i prawne Sąd Rejonowy, na zasadzie art. 477 14 § 2 kpc, zmienił zaskarżoną decyzję i przyznał skarżącej prawo do spornego zasiłku chorobowego.
Apelację od wyroku Sądu Rejonowego wywiódł pozwany organ rentowy, zaskarżając go w całości. Wyrokowi pozwany zarzucił:
I. naruszenie przepisów postępowania, które to miało wpływ na rozstrzygnięcie sprawy i treść orzeczenia, a mianowicie:
1) art. 233 § 1 kpc poprzez brak wszechstronnego rozważenia zebranego materiału dowodowego, dokonanie przez Sąd oceny materiału dowodowego w sposób dowolny a nie swobodny, wbrew zasadom logiki i doświadczenia życiowego, polegający na błędnym uznaniu, że ubezpieczonej przysługuje zasiłek chorobowy w sytuacji, gdy niezdolność ubezpieczonej do pracy powstała w okresie trwania służby wojskowej a zgodnie z przepisami prawa zasiłek chorobowy przysługuje osobie, która stała się niezdolna do pracy w czasie trwania ubezpieczenia chorobowego, gdy żołnierze w czasie służby wojskowej nie podlegają ubezpieczeniu chorobowemu;
II. naruszenie przez Sąd przepisów prawa materialnego:
1) art. 6 ust. 1 ustawy z dnia 25 czerwca 1999r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (t.j. Dz.U. z 2023r. poz. 2780 ze zm., dalej ustawa zasiłkowa) poprzez jego błędną wykładnię i uznanie, że ubezpieczonej przysługuje prawo do zasiłku chorobowego po ustaniu służby wojskowej, która stał się niezdolna do pracy z powodu choroby w trakcie służby wojskowej, a zatem w okresie, w którym ubezpieczona nie podlegała do ubezpieczenia chorobowego;
2) art. 7 w zw. z art. 7a ww. ustawy zasiłkowej poprzez ich niewłaściwe zastosowanie i przyznanie ubezpieczonej prawa do zasiłku chorobowego po ustaniu służby wojskowej, której niezdolność do pracy powstała w okresie, w którym ubezpieczona nie podlegała do ubezpieczenia chorobowego, a zatem prawo do wnioskowanego świadczenia nie mogło zostać przyznane.
Wskazując na powyższe pozwany wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku w całości i orzeczenie co do istoty sprawy, polegające na oddaleniu odwołania ubezpieczonej, a także o zasądzenie od ubezpieczonej na rzecz organu rentowego kosztów zastępstwa procesowego wraz z ustawowymi odsetkami za obie instancje.
W uzasadnieniu swojego stanowiska pozwany wskazał, że wyrok Sądu Rejonowego jest wadliwy i nie może się ostać, gdyż wobec obowiązujących przepisów prawa, prawo do zasiłku chorobowego nie mogło zostać ubezpieczonej przyznane. Pozwany przyznał, że stan faktyczny w sprawie nie był sporny. Wskazał ponownie, że żołnierze w trakcie służby nie podlegają do ubezpieczenia chorobowego, zatem prawo do zasiłku chorobowego nie przysługuje po ustaniu służby wojskowej osobie, która stała się niezdolna do pracy z powodu choroby jeszcze w trakcie służby wojskowej. Ochrona wynikająca z art. 7 w zw. z art. 7a ustawy zasiłkowej, polegająca na nabyciu prawa do zasiłku chorobowego z ubezpieczenia chorobowego przez żołnierza zwolnionego ze służby wojskowej, może mieć miejsce jedynie w sytuacji, gdy niezdolność do pracy z powodu choroby powstała po dniu zwolnienia ze służby wojskowej. Żołnierze w czasie służby wojskowej nie podlegają bowiem ubezpieczeniu chorobowemu, zatem prawo do zasiłku chorobowego po ustaniu służby ustala się na zasadach ogólnych jak dla osób po ustaniu tytułu ubezpieczenia chorobowego. W ocenie pozwanego stan faktyczny sprawy jednoznacznie wskazuje, że powyższe przepisy nie mają i nie mogą mieć zastosowania w sprawie ubezpieczonej, która nie stała się niezdolna do pracy w czasie trwania ubezpieczenia chorobowego.
Pozwany wskazał również, że ani przepis art. 6, ani 7 czy 7a nie są przepisami zagmatwanymi lub nieregulującymi danej kwestii. Jednocześnie zarówno organ rentowy, jak i Sąd winien się trzymać ściśle przepisów prawa, a nie doszukiwać się domniemywać błędów ustawodawcy. Zdaniem pozwanego wyrok Sądu Rejonowego został oparty na przypuszczeniach o niezamierzonym błędzie ustawodawcy, stanowiących tylko własną i dowolną interpretację tego Sądu.
Ubezpieczona nie wniosła odpowiedzi na apelację.
Sąd Okręgowy zważył, co następuje:
Apelacja pozwanego podlegała oddaleniu jako bezzasadna.
Zgodnie z ustawowo przyznaną kompetencją w wypadkach wskazanych w art. 387 § 2 1 kpc Sąd odwoławczy sporządza pisemne uzasadnienie orzeczenia w sposób uproszczony i może odstąpić od szczegółowego przedstawienia podstawy faktycznej, czy też wyczerpującej prezentacji oceny prawnej.
Sąd Okręgowy podziela w całości i przyjmuje za własne prawidłowo poczynione przez Sąd I instancji ustalenia faktyczne, jako znajdujące oparcie w zebranym w sprawie materiale dowodowym, jak również akceptuje dokonaną przez tenże Sąd prawidłową ocenę prawną ustalonego stanu faktycznego bez konieczności ponownego przytaczania.
W ocenie Sądu odwoławczego zaskarżone orzeczenie jest prawidłowe i nie narusza dyspozycji powołanych przez Sąd Rejonowy przepisów prawa materialnego i procesowego.
Przechodząc do zarzutów apelacji w pierwszej kolejności konieczne jest odniesienie się do sformułowanych przez pozwanego zarzutów naruszenia przepisów postępowania. Pozwany zarzucił naruszenie przez Sąd I instancji art. 233 § 1 kpc poprzez brak wszechstronnego rozważenia zebranego materiału dowodowego , dokonanie przez Sąd Rejonowy oceny materiału dowodowego w sposób dowolny a nie swobodny, wbrew zasadom logiki i doświadczenia życiowego, polegający na błędnym uznaniu, że ubezpieczonej przysługuje zasiłek chorobowy w sytuacji, gdy niezdolność do pracy powstała w okresie trwania służby wojskowej, a zgodnie z przepisami prawa, zasiłek chorobowy przysługuje osobie, która stała się niezdolna do pracy w czasie trwania ubezpieczenia chorobowego, zaś żołnierze w czasie służby wojskowej nie podlegają ubezpieczeniu chorobowemu.
W świetle tak sformułowanego zarzutu apelacyjnego wskazać należy, że przepis art. 233 § 1 kpc dotyczy wyłącznie oceny materiału dowodowego zebranego w sprawie wpływającego na przyjęty stan faktyczny danego rozstrzygnięcia, nie dotyczy zaś kwestii materialnoprawnych. Sąd I instancji prawidłowo ocenił dowody zebrane w sprawie ustalając właściwie stan faktyczny sprawy. Ocena dokonana przez Sąd Rejonowy ma charakter wszechstronny a ustalone przez Sąd fakty odzwierciedlają również te, które zostały określone w zarzucie naruszenia prawa procesowego. Nie sposób w takiej sytuacji mówić o braku wszechstronnego rozważenia materiału dowodowego i dokonaniu dowolnej, wbrew zasadom logiki i doświadczenia życiowego, oceny tego materiału, tym bardziej, gdy pozwany sam przyznał, że stan faktyczny sprawy nie był pomiędzy stronami sporny.
Czym innym jest natomiast subsumpcja prawidłowo ustalonych faktów w wyniku przeprowadzenia oceny dowodów zgodnej z regułami wyrażonymi w art. 233 § 1 kpc pod normy prawne stanowiące materialnoprawną podstawę wnoszonego roszczenia a więc w tym przypadku art. 6 ust. 1 i art. 7 w zw. z art. 7a ustawy zasiłkowej, będące podstawą kwestionowanego przez pozwanego uprawnienia do zasiłku chorobowego. Wobec powyższego, zdaniem Sądu II instancji, zarzut naruszenia art. 233 § 1 kpc nie był trafny.
Wydane rozstrzygnięcie Sądu I instancji – jak już wyżej wskazano – jest również prawidłowe pod względem materialnoprawnym i brak jest podstaw do jego zmiany lub uchylenia, zaś Sąd Okręgowy w pełni podziela rozważania prawne zaprezentowane przez Sąd Rejonowy w pisemnych motywach rozstrzygnięcia.
Wbrew przeświadczeniu pozwanego Sąd I instancji wydając swoje rozstrzygnięcie nie oparł się wyłącznie na przypuszczeniach i dowolnej interpretacji, lecz wyczerpująco, racjonalnie i logicznie uzasadnił swoje stanowisko, wskazując z jakich względów li tylko literalna wykładania przepisów ustawy zasiłkowej, na której oparto zaskarżoną decyzję, nie może zyskać akceptacji.
Zważyć należy, że celem regulacji wynikającej z przepisów ustawy zasiłkowej jest zapewnienie warunków jak najszybszego powrotu osoby ubezpieczonej do zdrowia, tj. przywrócenia zdolności do pracy poprzez unikanie obciążeń w okresie zasiłku chorobowego, jak również zabezpieczenie środków utrzymania ubezpieczonego w czasie, w którym z uwagi na chorobę ubezpieczonego, nie jest możliwe poszukiwanie przez niego nowego źródła dochodu.
Sąd Okręgowy w pełni podziela wykładnię zaprezentowaną przez Sąd Rejonowy w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku, szczegółowo przywołaną we wcześniejszej części niniejszego uzasadnienia, a wskazującą na brak podstaw do różnicowania sytuacji byłych żołnierzy w stosunku do innych osób, którym wypłaca się zasiłki chorobowe po ustaniu tytułu ubezpieczenia chorobowego, jak i zasadności traktowania niezdolności do pracy byłego żołnierza zawodowego powstałej przed rozwiązaniem stosunku służbowego na takiej samej zasadzie jak niezdolność do pracy powstałą w okresie podlegania ubezpieczeniu chorobowemu z tytułu pozostawania w stosunku pracy. Sąd Rejonowy zasadnie porównał sytuację byłych żołnierzy do innych grup zawodowych, tj. sędziów czy funkcjonariuszy Służby Celnej, która jest praktycznie tożsama z sytuacją byłego żołnierza zawodowego. Sąd Rejonowy przywołał się w tym miejscu na orzeczenia Sądu Najwyższego, w których wskazywano, że po rozwiązaniu stosunku służbowego okres pełnienia przez sędziego służby zostaje zrównany z innymi stosunkami zatrudnienia gwarantującymi pełną ochronę ubezpieczeniową. Słusznie akcentował Sąd Rejonowy za Sądem Najwyższym, że powyższemu nie stoi na przeszkodzie brak odprowadzania składek na ubezpieczenie chorobowe od wynagrodzenia sędziego, tym bardziej, jeśli weźmie się pod uwagę, że zasiłki chorobowe wypłacane po ustaniu tytułu ubezpieczenia są świadczeniami udzielanymi po ustaniu okresu objętego składką na ubezpieczenie, a tym samym bez ekwiwalentu w tej składce, przysługującym z tytułu spełnienia się ryzyka określonego ogólnie jako „niezdolność do pracy po ustaniu tytułu ubezpieczenia”. Unormowanie to ma bowiem charakter gwarancyjny, ochronny i zabezpieczający.
Tym samym, w ocenie Sądu Okręgowego, Sąd I instancji słusznie uznał, że sytuacja niezdolnego do pracy byłego żołnierza w tym zakresie nie różni się od sytuacji innych osób, którym wypłaca się zasiłki chorobowe po ustaniu tytułu ubezpieczenia chorobowego, a tym samym nie ma podstaw do pozbawiania byłego żołnierza gwarancyjnej ochrony ubezpieczeniowej z tytułu prawnie określonego zdarzenia chorobowego po ustaniu stosunku służbowego. Odmienne podejście prowadzi bowiem do nieuzasadnionego nierównego traktowania ubezpieczonych, dyskryminacji tej grupy zawodowej, co skutkuje nie tylko naruszeniem art. 2a ustawy z dnia 13 października 1998r. o systemie ubezpieczeń społecznych, lecz również zasady równości wyrażoną w art. 32 ust. 1 Konstytucji.
W konsekwencji należało uznać, że Sąd I instancji zasadnie zmienił zaskarżoną decyzję przyznając ubezpieczonej prawo do spornego zasiłku chorobowego.
Z tych względów, na zasadzie art. 385 kpc, Sąd Okręgowy apelację pozwanego organu rentowego oddalił.
Podmiot udostępniający informację: Sąd Okręgowy w Elblągu
Osoba, która wytworzyła informację: sędzia Tomasz Koronowski
Data wytworzenia informacji: