Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Elblągu

UZASADNIENIE

Decyzją nr (...)/2018z dnia 11 lipca 2018r., znak (...),
pozwany Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w E. stwierdził, że ubezpieczony J. B. u płatnika składek Inspekcji Weterynaryjnej Powiatowego Inspektoratu Weterynarii w I.:

-

podlegał obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym jako osoba wykonująca umowę agencyjną, umowę zlecenia lub umowę o świadczenie usług i praca nie jest wykonywana w siedzibie lub miejscu prowadzenia działalności zleceniodawcy w okresie od 11 lutego 2005 r. do 1 stycznia 2006 r. i od 1 stycznia 2007 r. do 31 grudnia 2007 r.,

-

podlegał obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu jako osoba wykonująca pracę na podstawie umowy zlecenia w okresie od 1 czerwca 2014 r. do 30 czerwca 2014 r. oraz od 1 sierpnia 2016 r. do 11 sierpnia 2016 r.

W uzasadnieniu decyzji wskazano m.in., że zmarły J. B. w okresie od 1 września 2009 r. do 31 grudnia 2015 r. i od 15 kwietnia do 11 sierpnia 2016 r., został zgłoszony wyłącznie do ubezpieczenia zdrowotnego z tytułu wykonywania umowy zlecenia na rzecz płatnika składek Inspekcja Weterynaryjna Powiatowy Inspektorat Weterynarii w I.. Jednocześnie w trakcie wykonywania umowy zlecenia ww. był od 1 października 2002 r. uprawniony do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy oraz od 1 stycznia 2013 r. – do emerytury.

Jak wskazał pozwany w uzasadnieniu ubezpieczony wyjaśnił, że do 10 lutego 2005 r. czynności wynikające z zawartej umowy agencyjnej, umowy zlecenia wykonywał on w tamach prowadzonej przez siebie indywidualnej działalności gospodarczej.

W ocenie pozwanego, w związku z zlecenia przez ww. na rzecz płatnika składek Inspekcji Weterynaryjnej Powiatowy Inspektorat brakiem tytułu wyłączającego obowiązek ubezpieczeń społecznych z tytułu wykonywania umowy Weterynarii w I. w okresach wskazanych w decyzji powinien on podlegać obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym jako osoba wykonująca umowę agencyjną, umowę zlecenia lub umowę o świadczenie usług i praca nie jest wykonywana w siedzibie lub miejscu prowadzenia działalności zleceniodawcy oraz obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu jako osoba wykonująca pracę na podstawie umowy zlecenia.

W odwołaniu od powyższej decyzji płatnik składek – Inspekcja Weterynaryjna Powiatowy Inspektorat Weterynarii w I. wniosła o uchylenie decyzji, zasądzenie od pozwanego kosztów postępowania według norm przepisanych oraz dopuszczenie dowodu z treści oświadczeń oraz pism składanych przez ubezpieczonego J. B. do organu rentowego.

W uzasadnieniu odwołania skarżąca wskazała, że zgodnie z art. 16 ustawy o Inspekcji Weterynaryjnej, jeżeli powiatowy lekarz weterynarii z przyczyn finansowych lub organizacyjnych nie jest w stanie wykonać ustawowych zadań Inspekcji, może wyznaczyć na czas określony lekarzy weterynarii niebędących pracownikami Inspekcji do m.in. szczepień ochronnych lub badań rozpoznawczych , sprawowania nadzoru nad miejscami gromadzenia, skupu lub sprzedaży zwierząt, badania zwierząt umieszczanych na rynku, wystawiania świadectw zdrowia, sprawowania nadzoru nad ubojnią zwierząt rzeźnych i inne. Wyznaczenie do realizacji następowało w drodze wydawanej przez Powiatowego Lekarza Weterynarii decyzji administracyjnej, zaś realizacja decyzji następowała w oparciu o zawieraną z lekarzem weterynarii umowę (wysokość wynagrodzenia określona byłą przepisami prawa).

Praktyką u płatnika składek było, że do realizacji wskazanych czynności wyznaczane były osoby, które posiadały odrębny tytuł ubezpieczenia w zakresie ubezpieczenia społecznego. Każdorazowo taka osoba składała oświadczenie w zakresie posiadania odrębnego tytułu ubezpieczenia przed zawarciem umowy zlecenia. Tak też było w przypadku zmarłego J. B., który w oświadczeniu z 2007 r. wskazał, że jest objęty ubezpieczeniem emerytalnym i rentowym z tytułu wykonywania umowy zlecenia na rzecz innego zleceniodawcy, jednocześnie oświadczając, iż nie dotyczy go rubryka formularza o tym, że nie jest objęty ubezpieczeniem emerytalnym i rentowym z żadnego tytułu. Tożsame oświadczenia, zdaniem skarżącego, były składane w kolejnych latach. Ponadto płatnik składek podniósł, że zgodnie z oświadczeniem J. B. o prowadzeniu działalności gospodarczej od 1 stycznia 2007 r. do 29 lutego 2008 r. i pobieraniu świadczenia rentowego, przyjął, iż realizowane czynności w ramach umów zlecenia były realizowane w ramach prowadzonej działalności gospodarczej.

Płatnik składek zarzucił, iż pozwany zupełnie dowolnie określił okres podlegania ubezpieczeniu z tytułu realizowani przez ubezpieczonego na jego rzecz umów zlecenia, gdyż w 2008 r. ubezpieczony miał pozwanemu złożyć pisemne wyjaśnienia o wykonywaniu umów zlecenia na rzecz innego zleceniobiorcy, a w 2009 r. pozostawać w stosunku pracy na rzecz innego pracodawcy.

Odwołanie złożyła również następca prawny po zmarłym ubezpieczonym – D. B., która wniosła o uchylenie zaskarżonej decyzji i umorzenie postępowania. W uzasadnieniu odwołania podniosła ona, że pozwany organ rentowy uprzednio już prowadził postępowanie wyjaśniające w sprawach określenia wysokości należności z tytułu składek na ubezpieczenie społeczne, ubezpieczenie zdrowotne i Fundusz Pracy za okres od 1 września 2004 r. do 31 grudnia 2009 r. J. B. miał uiścić kwoty zadłużenia w całości, zaś za okres od maja 2005 r. do czerwca 2006 r. pozwany prawomocną decyzją z dnia 23 sierpnia 2016 r. umorzył postępowanie z tytułu przedawnienia. Podniosła ona zarzut przedawnienia w stosunku do okresów od 11lutego 2005 r. do 1 stycznia 2006 r. oraz od 1 stycznia 2007 r. do 31 grudnia 2007 r., gdyż spadkobiercy zostali poinformowani o wszczęciu postępowania w dniu 4 maja 2018 r., czyli po upływie 10 lat od wymagalności ostatniej składki na te ubezpieczenia. Dodatkowo ww. wskazała, iż ustalenie podlegania obowiązkowym ubezpieczeniom w zaskarżonej decyzji w okresie od 11 lutego 2005 r. do 1 stycznia 2006 r. oraz od 1 stycznia 2007 r. do 31 grudnia 2007 r. jest błędne, gdyż w okresie od 1 września 2004 r. do 31 grudnia 2009 r. J. B. prowadziła pozarolniczą działalność gospodarczą i umowy zlecenia łączące go z płatnikiem składek były wykonywane w ramach prowadzonej działalności i to ona była tytułem do ubezpieczeń społecznych. Natomiast sam pozwany w piśmie z dnia 27 lipca 2016 r. wskazał, ze w okresie od 1 października 2002 r. do 31 grudnia 2007 r. w związku z pobieraniem przez J. B. renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy posiadał on tytuł wyłączający obowiązek podlegania do ubezpieczeń społecznych.

Natomiast odnośnie okresu od 1 do 16 sierpnia 2016 r. skarżąca podniosła, że umowa zlecenia została rozwiązana z dniem 1 sierpnia 2016 r. a jedyni data wyrejestrowania z ubezpieczeń była błędna i skorygowano ją w dniu 19 sierpnia 2016 r. Ponadto w trakcie spornego okresu J. B. był zatrudniony w (...) .H. (...) W. B..

Powyższe sprawy zostały połączone do wspólnego rozpoznania i rozstrzygnięcia postanowieniem Sądu Okręgowego w Elblągu z dnia 21listopada 2018 r.

Zainteresowani (następcy prawni po zmarłym J. B.): A. B. i M. B. w piśmie procesowym z dnia 2 listopada 2018 r., ustosunkowując się do stanowiska płatnika składek oraz pozwanego w odpowiedzi na odwołanie przedstawili stanowisko jak skarżąca D. B. w odwołaniu.

W piśmie przygotowawczym z dnia 29 października 2018 r. płatnika składek – Inspekcja Weterynaryjna Powiatowy Inspektorat Weterynarii w I. podniósł tożsame argumenty jak w odwołaniu, dokonując ich uszczegółowienia, a nadto wskazując, że wobec składanych przez ubezpieczonego oświadczeń, że jest on objęty ubezpieczeniem emerytalnym i rentowym z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej bądź wykonywania umowy zlecenia na rzecz innego zleceniodawcy, nie był on w stanie w ramach posiadanych ograniczonych możliwości weryfikacji oświadczeń, dokonać prawidłowej kwalifikacji ubezpieczonego do podlegania poszczególnym rodzajom ubezpieczeń. Takie możliwości posiadał pozwany, który w cyklicznych odstępach czasu otrzymywał od płatnika składek raporty dotyczące podmiotów i przedmiotu uiszczanych składek.

W pismach procesowych z dnia 3 i 17 grudnia 2018 r. płatnika składek m.in. podzielił stanowisko skarżącej D. B. i zainteresowanych odnośnie przedawnienia zobowiązania z tytułu składek za okres od 11 lipca 2008 r. Podniósł również okoliczność, że J. B. w trakcie trwania spornych okresów był zatrudniony w (...) .H. (...), składając w tym zakresie stosowne wnioski dowodowe.

Pismem procesowym z dnia 26 lutego 2019 r. skarżąca D. B. wniosła o zwrócenie się o dokumentację pracowniczą dotyczącą jej zmarłego męża do pracodawcy (...) .H. (...) W. B., w pozostałym zakresie podtrzymała swoje dotychczasowe stanowisko w swoim imieniu i jako pełnomocnik zainteresowanych.

Pozwany, pomimo zobowiązania Sądu i deklaracji zawartej w piśmie z dnia 18 grudnia 2018 r. nie złożył pisemnego ustosunkowania się, w którym odniósłby się merytorycznie do zarzutów podnoszonych przez pozostałe strony.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Ubezpieczony J. B. rozpoczął prowadzenie działalności gospodarczej od 1 września 1996 r. pod firmą (...). Działalność gospodarcza została zawieszona 30 listopada 2010 r. na okres 24 miesięcy.

W okresie od dnia 1 grudnia 1974 r. do 30 września 2002 r. J. B. był zatrudniony na podstawie umowy o pracę w Powiatowym Inspektoracie Weterynarii w I. na stanowisku Powiatowego Lekarza Weterynarii.

Decyzją z dnia 20 października 1995 r. ww. została przyznana renta inwalidzka drugiej grupy, a następnie decyzją z dnia 27 stycznia 1998 r. renta z tytułu całkowitej niezdolności do pracy.

Przy wniosku o rentę inwalidzką z dnia 1 października 2002 r. J. B. załączył oświadczenie, że osiąga przychód z tytułu umowy zlecenia i odprowadzał składki tylko na ubezpieczenie zdrowotne. Decyzją z dnia14 listopada 2002 r. przyznano mu prawo do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy na stałe.

W dniu 21 października 2003 r. J. B. złożył do pozwanego oświadczenie, iż osiąga przychody z tytułu pozarolniczej działalności, wykonywanie której podlega obowiązkowi ubezpieczenia społecznego. W oświadczeniach z dnia 18 października 2004 r. oraz z dnia 7 marca 2005 r. wskazywał wysokość osiąganego przychodu za 2003 r. i 2004 r. z tytułu prowadzonej pozarolniczej działalności gospodarczej, stanowiące podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne. Podobnie w oświadczeniu za 2005 r. z dnia16 marca 2006 r. W oświadczeniach tych wskazywał on, że nie opłacał składek na ubezpieczenie społeczne. Natomiast w oświadczeniu rencisty wskazał, że osiągał przychód z tytułu umów zlecenia i z tytułu prowadzonej pozarolniczej działalności gospodarczej.

Oświadczeniem z dnia 20 marca 2007 r. J. B. wskazał, że za 2006 r. nie osiągnął przychodu z uwagi na zawieszenie działalności gospodarczej, zaś oświadczeniem za 2007 r. wskazał, że osiągał przychody z tytułu umowy zlecenia. Podobnie w kolejnych oświadczeniach.

Ww. w okresie od 2005 do 2010 r. składał zeznania roczne PIT-36 z tytułu prowadzenia działalności. Od kwietnia 2005 r. miał dokonać „zawieszenia działalności”, które to zgłosił do ZUS i Urzędu Skarbowego. Faktycznie prowadził działalność gospodarczą w niewielkim rozmiarze – oświadczenie z dnia 18 stycznia 2016 r. Składał z tego deklaracje dla podatku od towarów i usług VAT-7.

W okresie od 29 grudnia 2005 r. do 26 września 2006 r. J. B. był kierownikiem Gabinetu (...)

Pismem z dnia 14 listopada 2013 r. pozwany organ rentowy wskazał, że J. B. podlegał ubezpieczeniom od 1 stycznia do 10 lutego 1999 r. i od 1 października 2002 r. do 31 marca 2005 r.

(dowód: akta rentowe ZUS dotyczące J. B. odnośnie wniosku o rentę i emeryturę; akta rentowe dot. kontroli, w tym deklaracje VAT-7, faktury VAT i umowy zlecenia; akta sprawy k.69-70)

W dniu 1 grudnia 2004 r. zawarł on z Powiatowym Lekarzem Weterynarii w I. umowę zlecenia za okres od 1 do 31 grudnia 2004 r. W oświadczeniu wskazał w pkt 6 odnośnie oświadczenia dla celów powszechnego ubezpieczenia społecznego, że jest objęty ubezpieczeniem emerytalnym i rentowym z tytułu wykonywania umowy zlecenia na rzecz innego zleceniodawcy.

W dniu 1 stycznia 2005 r. zawarł on ponowną umowę zlecenia na okres od 1 stycznia do 31 grudnia 2005 r. W oświadczeniu z dnia 2 stycznia 2005 r. w pkt 6 wskazał jak we wcześniejszym oświadczeniu.

Kolejną umowę zlecenia zawarto w dniu 1 stycznia 2007 r. za okres od 1 stycznia do 31 grudnia 2007 r. W oświadczeniu z dnia 5 marca 2007 r. w pkt 6 wskazał jak we wcześniejszym oświadczeniu.

W 2007 r. świadczył on w ramach umowy zlecenia na rzecz (...) w O. usługi w postaci prowadzenia zajęć dydaktycznych i z tego tytułu wystawił faktury VAT (...) z dnia 23 marca 2007 r., (...) z dnia 11 maja 2007 r., (...) z dnia 15 listopada 2007 r.

W dniu 1 marca 2008 r. J. B. zawarł umowę zlecenia za okres od 1 marca do 30 czerwca 2008 r. z Wylęgarnią (...). W 2008 r. świadczył usługi w ramach umowy zlecenia na rzecz (...) – faktury VAT (...).

W dniu 1 stycznia 2009 r. zawarł on ponowną umowę zlecenia z Powiatowym Lekarzem Weterynarii w I. na okres od 1 stycznia do 31 grudnia 2009 r. W oświadczeniu z dnia 2 stycznia 2005 r. w pkt 6 wskazał, że jest objęty ubezpieczeniem emerytalnym i rentowym z tytułu stosunku pracy. Kolejne umowy zlecenia zostały zawarte na lata 2010-2016. W oświadczeniach za lata 2014 i 2016 w pkt 6 wskazał, że jest objęty ubezpieczeniem emerytalnym i rentowym z tytułu stosunku pracy. Za pozostały okres wskazywał, iż jest objęty ubezpieczeniem emerytalnym i rentowym z tytułu wykonywania umowy zlecenia u innego zleceniodawcy.

Każdorazowo umowa zlecenia była poprzedzona decyzją Powiatowego Lekarza Weterynarii o wyznaczeniu J. B. do wykonywani konkretnych czynności weterynaryjnych.

W dniu 16 marca 2009 r. J. B. zawarł umowę o pracę na czas nieokreślony z Firmą handlową (...) W. B. w T. na stanowisku sprzedawca w wymiarze 1/5 etatu. Na mocy porozumienia stron umowa została rozwiązania z dniem 31 maja 2014 r. Kolejna umowa o pracę została zawarta w dniu 1 lipca 2014 r. na czas nieokreślony T. na stanowisku sprzedawca w wymiarze 1/5 etatu. W dniu 13 kwietnia 2016 r. strony zawarły umowę o pracę na czas nieokreślony od dnia 15 kwietnia 2016 r. w pełnym wymiarze etatu na stanowisko asystenta handlowego.

W dniu 1 stycznia 2013 r. J. B. nabył prawo do emerytury.

(dowód: akta rentowe ZUS dotyczące kontroli, w tym faktury VAT i umowy zlecenia; akta sprawy k.5, 41-54, 57-69, 187-192, 253-264, 277; zeznania stron – wnioskodawczyni D. B. i przedstawiciela płatnika składek M. K. złożone na rozprawie w dniu1 października 2019 r. e protokół k.280-284; zeznania świadka W. B. k.318v-319)

Na skutek wniosku J. B. z dnia 20 maja 2004 r., zaświadczeniem z dnia 31 maja 2004 r. pozwany stwierdził, że ww. na dzień 31 maja 2004 r. nie posiada ujawnionych zaległości z tytułu opłacania składek na ubezpieczenie zdrowotne.

W dniu 18 grudnia 2015 r. złożył on wiosek o rozliczenie konta płatnika składek. W wyniku przeprowadzonego postępowania wyjaśniającego pozwany zawiadomił o wszczęciu postępowania w sprawie określenia wysokości należności z tytułu składek na ubezpieczenie społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Prac, na którą składają się należności z tytułu składek na ubezpieczenie społeczne za okres od stycznia 2008 r. do marca 2009 r., składek na ubezpieczenie zdrowotne za okres od kwietnia 2005 r. do marca 2009 r. i składek na Fundusz Pracy za okres od stycznia 2008 r. do marca 2009 r.

Pismem z dnia 27 lipca 2016 r. pozwany wskazał ubezpieczonemu, że ustala okresy podlegania ubezpieczeniom tytułu prowadzenia działalności gospodarczej od 1 stycznia 1999 r. do 10 lutego 1999 r., od 1 października 2002 r. do 31 grudnia 2007 r. i od 1 stycznia 2008 r. do 15 marca 2009 r. Pozwany wskazał w nim również, że w okresie od 1 stycznia 1999 r. do 10 lutego 1999 r. w związku z zatrudnieniem, a od 1 października 2002 r. do 31 grudnia 2007 r. w związku z pobieraniem renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy posiadał tytuł wyłączający obowiązek podlegania do ubezpieczeń społecznych z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej.

Decyzją z dnia 23 sierpnia 2016 r. pozwany umorzył postępowanie w sprawie określenia na koncie dłużnika wysokości należności z tytułu składek na ubezpieczenie społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Prac. W uzasadnieniu decyzji pozwany wskazał, że za okres od kwietnia 2005 r. do czerwca 2006 r. należności z tytułu składek na ubezpieczenie zdrowotne uległy przedawnieniu.

(dowód: akta rentowe ZUS dot. (...), w tym wniosek o wpis do ewidencji działalności gospodarczej, zaświadczenie o numerze identyfikacyjnym REGON, zawiadomienie, decyzja)

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie dowodów z dokumentów zawartych w aktach sprawy oraz aktach rentowych pozwanego, których domniemanie prawdziwości wynika z art. 244 i nast. k.p.c., a ponadto ich wiarygodność nie została podważona przez żadną ze stron. Stan faktyczny został również ustalony na podstawie zeznań stron oraz zeznań świadka, które Sąd uznał za wiarygodne, gdyż są spójne, rzeczowe oraz wzajemnie się uzupełniają, nadto znajdują odzwierciedlenie w dokumentach

Sąd zważył, co następuje:

W przedmiotowej sprawie ostatecznie poza sporem pozostawał fakt prowadzenia przez J. B. działalności gospodarczej we wskazanym wyżej okresie i zakresie.

Spór sprowadzał się do tego, czy ubezpieczony J. B. u płatnika składek Inspekcji Weterynaryjnej Powiatowego Inspektoratu Weterynarii w I.:

-

podlegał obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym jako osoba wykonująca umowę agencyjną, umowę zlecenia lub umowę o świadczenie usług i praca nie jest wykonywana w siedzibie lub miejscu prowadzenia działalności zleceniodawcy w okresie od 11 lutego 2005 r. do 1 stycznia 2006 r. i od 1 stycznia 2007 r. do 31 grudnia 2007 r.,

-

podlegał obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu jako osoba wykonująca pracę na podstawie umowy zlecenia w okresie od 1 czerwca 2014 r. do 30 czerwca 2014 r. oraz od 1 sierpnia 2016 r. do 11 sierpnia 2016 r.

Tym samym czy istniał tytuł wyłączający powyższy obowiązek ubezpieczeń społecznych, czy też nie, czy z tytułu zawartych umów zlecenia J. B. podlegał obowiązkowym ubezpieczeniom, tj. emerytalnemu, rentowemu i wypadkowemu, i w związku z tym Powiatowy Inspektorat Weterynaryjny był zobowiązany do opłacenia z tego tytułu składki, jak twierdzi pozwany organ rentowy, czy też przedmiot tych umów pokrywa się z zakresem działalności gospodarczej zainteresowanego, czyli inaczej praca wykonywana była w ramach prowadzonej działalności gospodarczej, a przychód uzyskiwany z umowy zlecenia jest traktowany przez przepisy podatkowe jako przychód z działalności gospodarczej - co nie rodziłoby po stronie Powiatowej Inspekcji Weterynaryjnej obowiązku opłacania składek z tytułu zawartych z zainteresowanym umów.

Osoby prowadzące pozarolniczą działalność gospodarczą podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym oraz wypadkowemu (art. 6 ust. 1 pkt 5 i art. 12 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych; Dz. U. z 2019 r. poz. 300, z późń. zm.; zwana dalej: „ustawą systemową”), a ubezpieczeniu chorobowemu na zasadzie dobrowolności (art. 11 ust. 2 ustawy systemowej). Objęcie ochroną ubezpieczeniową wiąże się z powstaniem obowiązku opłacania składek. W myśl art. 20 ust. 1 ww. ustawy podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe oraz ubezpieczenie wypadkowe stanowi podstawa wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i ubezpieczenia rentowe, z zastrzeżeniem ust. 2 i ust. 3, z tym że podstawa wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe osób, które ubezpieczeniu chorobowemu podlegają dobrowolnie, nie może przekraczać miesięcznie 250% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w poprzednim kwartale.

Zgodnie art. 16 ustawy z 29 stycznia 2004 r. o Inspekcji Weterynaryjnej (Dz. U. z 2018 r. poz. 1557, z późń. zm.) powiatowy lekarz weterynarii może wyznaczyć lekarza weterynarii, niebędącego pracownikiem Inspekcji, do wykonywania czynności z zakresu inspekcji weterynaryjnej. Wyznaczenie do wykonywania czynności następuje w drodze decyzji administracyjnej powiatowego lekarza weterynarii, określającej rodzaj i zakres przekazanych do wykonania czynności. Wykonywanie tych czynności następuje po zawarciu przez powiatowego lekarza umowy z wybranymi osobami – tu lekarzami weterynarii. Decyzje wyznaczające J. B. do dokonywania czynności w imieniu Powiatowego Lekarza Weterynarii dawała mu umocowanie do wykonywania czynności z zakresu inspekcji weterynaryjnej. Natomiast zawarte w jej następstwie umowy, będące umowami zlecenia, określały dodatkowo sposób, miejsce i zakres tych czynności oraz wysokość wynagrodzenia i termin jego płatności. w treści tych umów zleceniobiorcę określono jako wykonującego „zawód lekarza weterynarii w zakładzie leczniczym”, a wynagrodzenie za usługi wykonawca rozliczał w Urzędzie Skarbowym jako przychód z prowadzonej działalności gospodarczej. Zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt 5 w związku z art. 9 ust. 5 ustawy systemowej osoby prowadzące działalność gospodarczą, które mają ustalone prawo do emerytury lub renty, dobrowolnie podlegają ubezpieczeniu emerytalno-rentowemu z tego tytułu, jednakże zawarcie przez nie umowy zlecenia prowadzi do objęcia ich obowiązkowym ubezpieczeniem emerytalno-rentowym. Jednakże, jak wynika z art. 9 ust. 2 i 2a tej ustawy, sytuacja jest odmienna, gdy przedmiot umowy zlecenia pokrywa się z zakresem prowadzonej działalności, czyli gdy praca jest wykonywana w ramach prowadzonej działalności gospodarczej, pod warunkiem, że przychód uzyskiwany z umowy zlecenia i działalności gospodarczej jest traktowany przez przepisy podatkowe jako przychód z działalności gospodarczej. Przepisy art. 10 ust. 1 pkt 2 i 3 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2019 r. poz. 1387, z późń. zm.) wymieniają jako źródła przychodu działalność wykonywaną osobiście oraz pozarolniczą działalność gospodarczą. Z kolei zgodnie z art. 13 ust. 8 tej ustawy, można traktować jako przychód z działalności innej niż wykonywana osobiście, przychód uzyskany na podstawie umów zawieranych przez podatnika w ramach prowadzonej działalności gospodarczej, a taka sytuacja występuje w rozpoznawanej sprawie. W uzasadnieniu wyroku Wojewódzkiego Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu z dnia 31 stycznia 2003 r. w sprawie I SA/Wr 1786/00 (Lex nr 90079) stwierdził, że: „gdy podatnik został zarejestrowany jako podmiot gospodarczy (obecnie przedsiębiorca), realizujący faktycznie działalność w celach zarobkowych, zawodowo we własnym imieniu i na własny rachunek oraz w sposób zorganizowany i ciągły (powtarzalny i stały), będący tym samym określonym administracyjno-prawnie podmiotem uczestniczącym w obrocie gospodarczym - przychody z tego rodzaju działalności powinny być uznawane za przychody ze źródła przychodów, jakim jest działalność gospodarcza, a nie działalność wykonywana osobiście, która nie musi spełniać powyższych kryteriów, a zwłaszcza ciągłości (powtarzalności i stałości) i zorganizowania w ramach określonego administracyjno-prawnie podmiotu uczestniczącego w obrocie gospodarczym (...). Istotną cechą charakteryzującą tę działalność wymagającą równego opodatkowania świadczących ją podmiotów, jest charakter tej działalności, wskazujący, że zarówno dla odbiorców będących podmiotami gospodarczymi, jak i dla osób nieprowadzących działalności gospodarczej, świadczone usługi wykonywane są w celu zarobkowania w sposób zorganizowany, ciągły i zawodowy (stały), a więc w sposób znamionujący działalność gospodarczą”. Wobec powyższego dochody, jakie uzyskiwał J. B. z tytułu świadczenia usług weterynaryjnych na podstawie zawartych z Powiatowym Inspektorem umów zlecenia, należy traktować jako wynikające z prowadzonej przez niego działalności gospodarczej.

Sąd Najwyższy w uzasadnieniu wyroku z 23 czerwca 2009 r. (III UK 24/09), wydanego w analogicznej do niniejszej sprawie, wskazał jednak, że poszukiwanie uzasadnienia twierdzenia skarżącego o tym, że rozważane czynności zainteresowanego nie mogły być wykonywane w ramach działalności gospodarczej w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych jest bezpodstawne, ponieważ ustawa podatkowa nie określa podstaw podlegania obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym, gdyż samodzielnie reguluje to ustawa o systemie ubezpieczeń społecznych. Podobne stanowisko Sąd Najwyższy wyraził także w wyroku z 9 grudnia 2008 r. (I UK 138/08) oraz w wyroku z dnia 11 sierpnia 2009 r. (III UK 27/09). Sąd podziela to stanowisko i argumentację zawartą w uzasadnieniach ww. wyroków.

Natomiast w myśl wyroku Sądu Najwyższego z dnia z dnia 23 czerwca 2009 r., sygn. akt III UK 24/09 (LEX nr 518053) wykonanie czynności w zakresie inspekcji weterynaryjnej nie stanowi samodzielnej podstawy podlegania ubezpieczeniom społecznym z art. 6 ust. 1 pkt 4 ustawy systemowej, jeżeli są one wykonywane w ramach prowadzonej przez przedsiębiorcę (podatnika) pozarolniczej działalności gospodarczej (art. 13 pkt 6 w zw. z art. 10 ust. 1 pkt 2 ustawy z 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych).

Jak wynika z ustalonego powyżej stanu faktycznego umowy zlecenia były wykonywane w ramach działalności gospodarczej do 30 listopada 2010 r. Zatem zainteresowany jako mający prawo do renty nie podlegał obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym, gdyż nie były to zlecenia jako odrębna podstawa tych ubezpieczeń (art. 6 ust. 1 pkt 4 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych). Należy również wyraźnie podkreślić, że umowy zlecenia do 2010 r. były częścią działalności gospodarczej, zatem tylko z niej wynikała podstawa ubezpieczeń społecznych (art. 6 ust. 1 pkt 5). Nie było też zbiegu odrębnych podstaw podlegania ubezpieczeniom ze zlecenia i z działalności gospodarczej (art. 9 ust. 2 i 2a ustawy systemowej).

Ponadto należy wskazać, że w spornych okresach J. B. faktycznie świadczył prace w ramach umów zlecenia na rzecz innych podmiotów, które nie znalazły się w kręgu zainteresowania pozwanego, a jedynie skupiając uwagę na płatniku składek.

Z tych też powodów Sąd na mocy art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. zaskarżoną decyzję zmienił w tej części i stwierdził, że ubezpieczony J. B. u płatnika składek Inspekcji Weterynaryjnej Powiatowego Inspektoratu Weterynarii w I. nie podlegał obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym jako osoba wykonująca umowę agencyjną, umowę zlecenia lub umowę o świadczenie usług i praca nie jest wykonywana w siedzibie lub miejscu prowadzenia działalności zleceniodawcy w okresie od 11 lutego 2005 r. do 1 stycznia 2006 r. i od 1 stycznia 2007 r. do 31 grudnia 2007 r. (w tej ostatniej dacie wkradła się omyłka pisarska w wyroku, która zostanie sprostowana odrębnym orzeczeniem).

Odnośnie natomiast zaskarżonej decyzji stwierdzającej, że ubezpieczony J. B. u płatnika składek Inspekcji Weterynaryjnej Powiatowego Inspektoratu Weterynarii w I. podlegał obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu jako osoba wykonująca pracę na podstawie umowy zlecenia w okresie od 1 czerwca 2014 r. do 30 czerwca 2014 r. oraz od 1 sierpnia 2016 r. do 11 sierpnia 2016 r., należy zauważyć, iż J. B., mając od dnia 1 stycznia 2013 r. prawo do emerytury w dniu 13 kwietnia 2016 r. zawarł umowę o pracę na czas nieokreślony, z obowiązkiem świadczenia pracy od dnia 15 kwietnia 2016 r. w pełnym wymiarze etatu na stanowisku asystenta handlowego.

Zgodnie z art. 9 ust. 4a ustawy systemowej w jego pierwotnym brzmieniu, obowiązującym faktycznie do dnia 31 grudnia 2015 r., osoby, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 4 (czyli najogólniej rzecz biorąc osoby wykonujące pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do której stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, oraz osoby z nimi współpracujące), mające ustalone prawo do emerytury lub renty podlegały obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym, jeżeli równocześnie nie pozostawały w stosunku pracy, z zastrzeżeniem ust. 4b, dotyczącym jednak wyłącznie osób, które zawarły wymienione wcześniej umowy lub umowę o dzieło z pracodawcą, z którym pozostawały w stosunku pracy, lub jeżeli w ramach takiej umowy wykonywali pracę na rzecz pracodawcy, z którym pozostawały w stosunku pracy. Oznaczało to, że za wyjątkiem osób wymienionych w ust. 4b zleceniobiorcy mający ustalone prawo do emerytury lub renty i pozostający w stosunku pracy, z tytułu którego na podstawie ust. 4 podlegali obowiązkowym ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym, nie podlegali obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym z tytułu realizowanej przez siebie umowy cywilnoprawnej bez względu na wysokość dochodu osiąganego z tytułu stosunku pracy oraz z tytułu owej umowy cywilnoprawnej. Omawiany art. 9 ust. 4a od dnia 1 stycznia 2015 r. został zmieniony ustawą z dnia 23 października 2014 r. o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2014 r. poz. 1831) przez dodanie do jego końcowej części zwrotu „z zastrzeżeniem ust. 2c i 4b” w miejsce zwrotu „z zastrzeżeniem ust. 4b”, aczkolwiek na podstawie art. 6 ustawy zmieniającej art. 9 ust. 2c, również dodany tą ustawą, wszedł w życie dopiero od dnia 1 stycznia 2016 r. Oznacza to, że zawarte w art. 9 ust. 4a zastrzeżenie „odsyłające” do ust. 2c tego przepisu także zaczęło obowiązywać od dnia 1 stycznia 2016 r. Zgodnie zaś z art. 9 ust. 2c, osoba, o której mowa w art. 6 ust. 1 pkt 4, której podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe w danym miesiącu jest niższa od określonej w art. 18 ust. 4 pkt 5a, spełniająca warunki do objęcia obowiązkowo ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi z innych tytułów podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym również z innych tytułów. Zasady tej nie stosuje się, jeżeli łączna podstawa wymiaru składek z tytułu wykonywania pracy na podstawie umowy, o której mowa w art. 6 ust. 1 pkt 4, lub z innych tytułów osiąga kwotę określoną w art. 18 ust. 4 pkt 5a.

Co do zasady każda osoba, o której mowa w art. 6 ust. 1 pkt 4 ustawy systemowej, to znaczy zleceniobiorca, podlega obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym niezależnie od tego, czy jest uprawniona do emerytury i renty (z wyjątkiem osób wymienionych w art. 6 ust. 4). Zwolnienie zleceniobiorcy z tego obowiązku wynika natomiast z faktu równoczesnego pozostawania w stosunku pracy, który z mocy art. 9 ust. 1 wyprzedza inne tytuły podlegania obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym, co dotyczy również emerytów i rencistów (por. art. 9 ust. 4 w związku z art. 9 ust. 4a). Z tych powodów emeryci i renciści tak jak pozostali zleceniobiorcy podlegają obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym z tytułu wykonywania umów zlecenia, „jeżeli równocześnie nie pozostają w stosunku pracy”. Zawarte w art. 9 ust. 4a zastrzeżenie „odsyłające” do art. 9 ust. 2c, przy uwzględnieniu gramatycznych reguł wykładni, należy zaś rozumieć w ten sposób, że sytuacja prawna zleceniobiorcy uprawnionego do emerytury lub renty będącego równocześnie pracownikiem jest regulowana treścią pierwszego z wymienionych przepisów (nie podlega on obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym z tytułu umowy zlecenia, a podlega im jedynie z tytułu stosunku pracy) tylko wtedy, gdy nie będzie wypełniała hipotezy ust. 2a. Jak wskazał Sąd Najwyższy w uzasadnieniu wyroku z dnia 21 marca 2019 r., sygn. akt II UK 548/17 wskazał, iż oznacza to, że „sytuacja prawna omawianej osoby w pierwszej kolejności powinna być oceniana przez pryzmat regulacji art. 9 ust. 2c ustawy systemowej i dopiero wówczas, gdy hipoteza normy prawnej zawartej w tym przepisie nie zostanie wypełniona, sytuacja ta będzie uregulowana wprost normą wynikającą z art. 9 ust. 4a, która a contrario formułuje zasadę, zgodnie z którą zleceniobiorca uprawniony do emerytury lub renty pozostający w stosunku pracy nie podlega obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym z tytułu wykonywania umowy zlecenia”. Z możliwością zastosowania zasady, w myśl której zleceniobiorca uprawniony do emerytury lub renty pozostający w stosunku pracy nie podlega obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym z tytułu wykonywania umowy zlecenia, będziemy mieli zatem do czynienia wtedy, gdy podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne z tytułu pozostawania w stosunku pracy osiągnie kwotę określoną w art. 18 ust. 4 pkt 5a (to znaczy kwotę minimalnego wynagrodzenia za pracę), na co jednoznacznie wskazuje brzmienie zdania drugiego art. 9 ust. 2c in fine. Natomiast, gdy podstawa wymiaru składek z tytułu pozostawania w stosunku pracy będzie niższa niż kwota minimalnego wynagrodzenia za pracę, zleceniobiorca uprawniony do emerytury lub renty pozostający w stosunku pracy będzie podlegał obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym również z tytułu wykonywania umowy zlecenia. Podobnie stwierdził w wyroku z dnia 4 czerwca 2019 r. Sąd Apelacyjny w Warszawie, sygn. akt III AUa 507/17. Wskazał on, że osoby mające ustalone prawo do emerytury lub renty podlegają ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym obowiązkowo z tytułu wykonywanej umowy zlecenia, jeżeli równocześnie nie pozostają w stosunku pracy (art. 9 ust. 4a ustawy systemowej) i dobrowolnie z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej na podstawie przepisów o działalności gospodarczej lub innych przepisów szczególnych (art. 9 ust. 5 ustawy systemowej). Osoby te nie mają zatem obowiązku opłacania składek na ubezpieczenia emerytalno-rentowe z tytułu tej działalności, mają natomiast obowiązek płacenia składki na ubezpieczenie zdrowotne.

W 2016 r. minimalne wynagrodzenie za pracę wyniosło 1850 zł, czyli umowa o pracę z dnia 13 kwietnia 2016 r. spełniła powyższe kryteria.

Mając powyższe na uwadze Sąd na mocy art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. zaskarżoną decyzję zmienił w tej części i stwierdził, że ubezpieczony J. B. u płatnika składek Inspekcji Weterynaryjnej Powiatowego Inspektoratu Weterynarii w I. nie podlegał obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu jako osoba wykonująca pracę na podstawie umowy zlecenia w okresie od 1 sierpnia 2016 r. do 11 sierpnia 2016 r. Zatem zarzuty w zakresie do kiedy trwała umowa zlecenia i kiedy z jej tytułu ww. został wyrejestrowany z ubezpieczenia nie miały znaczenia.

W tym miejscu również należało wskazać, że – idąc za stanowiskiem pozwanego – zarzut przedawnienia nie może być uwzględniony, albowiem nie dotyczy on kwestii podlegania ubezpieczeniom społecznym, a kwestii żądania zapłaty należności z tytułu składek na ubezpieczenie społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Prac. Zatem wniosek skarżącej D. B. o umorzenie postępowania nie miał podstaw prawnych.

Natomiast odnośnie okresu od 1 czerwca 2014 r. do 30 czerwca 2014 r. ubezpieczony J. B. ani nie pozostawał wówczas w stosunku pracy, ani nie prowadził działalności gospodarczej, zatem zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt 4 i ust. 4a ustawy systemowej u płatnika składek Inspekcji Weterynaryjnej Powiatowego Inspektoratu Weterynarii w I. podlegał obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu jako osoba wykonująca pracę na podstawie umowy zlecenia.

W związku z powyższym Sąd stosownie do art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. orzekł jak w pkt II. sentencji wyroku.

Biorąc zaś pod uwagę zasadę odpowiedzialności za wynik sprawy wynikającą z art. 98 §1 i 4, art. 99 i 108 §1 k.p.c. w zw. z przepisami § 9 ust. 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz.U. 2018r., poz. 265), Sąd zasądził od pozwanego na rzecz Inspekcji Weterynaryjnej Powiatowego Inspektoratu Weterynarii w I. - reprezentowanego przez zawodowego pełnomocnika – kwotę 180 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego (pkt III. wyroku).