Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Elblągu

Formularz UK 2

Sygnatura akt

VI Ka 281/22

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

wyrok Sądu Rejonowego w Braniewie z 20 maja 2022r. w spr. II K 168/22

1.2. Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3. Granice zaskarżenia

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☐

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☐

uchylenie

☒

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

2.1. Ustalenie faktów

2.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

1.

P. R. (1)

Niekaralność oskarżonego

Czyn przypisany z art. 178a§1kk

Informacja z KRK

k.167

2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.2. Ocena dowodów

2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

1.

Informacja z KRK

Informacja z KRK została sporządzona przez organ do tego uprawniony, jej treść nie była kwestionowana przez strony, stąd dowód ten zasługuje na wiarygodność.

2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

3.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

1.

Błędu w ustaleniach faktycznych przyjętego za podstawę wyroku polegającego na nieprawidłowym przyjęciu, że wobec oskarżonego nie zachodzą okoliczności uzasadniające warunkowe umorzenie postępowania i w konsekwencji wydanie wyroku skazującego

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Sama okoliczność popełnienia przypisanego oskarżonemu czynu z art. 178a§1kk nie była kwestionowana. Sąd I instancji w pisemnym uzasadnieniu odniósł się zaś nie tylko do tej kwestii, ale i też do wyboru i wymiaru odpłaty karnej za przypisany czyn oraz szczegółowo podał powody dla których nie uwzględnił wniosku o warunkowe umorzenie postępowania.

Natomiast w apelacji obrońca wywodzi iż doszło do błędnych ustaleń faktycznych poprzez nieprawidłowe przyjęcie, iż nie zachodzą okoliczności uzasadniające warunkowe umorzenie postępowania.

Na wstępie należy zauważyć, że w treści art. 66 § 1 kk nie jest zawarta norma o charakterze bezwzględnym i z tego względu sąd mógł odmówić postulowanego zastosowania warunkowego umorzenia postępowania. Przy czym nie uczynił tego w sposób arbitralny, tylko ocenił wszystkie warunki, które muszą być spełnione by dobrodziejstwo to zastosować. Akcentowana przez obrońcę niekaralność oskarżonego czy dobra opinia, właściwy dotychczasowy tryb życia (w tym działalność w wolontariacie) i przebieg drogi zawodowej są tylko warunkami wstępnymi do rozważenia możliwości zastosowania instytucji warunkowego umorzenia postępowania. Decydujące jest bowiem to czy wina i społeczna szkodliwość czynu nie są znaczne. Natomiast podnoszone i podkreślane w apelacji właściwości i warunki osobiste sprawcy, jego postawa i dotychczasowy sposób życia stanowią odrębną przesłankę warunkowego umorzenia postępowania i nie mogą one być uwzględniane w ocenie społecznej szkodliwości popełnionego czynu i winy sprawcy, tj. przemawiać za ich „znacznością” lub „nieznacznością”. Przesłanka ta wchodzi w grę dopiero po ustaleniu, iż społeczna szkodliwość czynu i wina sprawcy nie są znaczne (patrz: wyrok WSA w Warszawie z dnia 7 września 2011 r. 3ygn..II SA/Wa 796/11, publ LEX nr 966506).

Kwestia stopnia społecznej szkodliwości czynu jest regulowana w art. 115 § 2 kk. Dla zastosowania art. 66 kk tak jak wina, również stopień społecznej szkodliwości czynu ma nie być znaczny. A pojęcie „nie jest znaczny” jest bliskie pojęciom „niewielki”, „mały”, „niski”. Decydują o tym kryteria przedmiotowe i podmiotowe.

Odnosząc je do realiów rozpoznawanej sprawy, to należy stwierdzić, że P. R. wyraził żal, przyznał się do czynu, nie utrudniał postępowania, a także faktycznie oskarżony został zatrzymany do rutynowej kontroli (bez wskazania w dokumentacji by pojazd poruszał się niewłaściwie) ok. godz. 4 rano, gdy – co wynika z doświadczenia życiowego- ruch na ulicach (...), tak pojazdów jak i pieszych, był mały. Nie można z tego jednak wywodzić, że zagrożenie bezpieczeństwa w ruchu drogowym spowodowane zachowaniem oskarżonego było minimalne. Trzeba też podkreślić, że to nie własna decyzja oskarżonego, ale zatrzymanie oskarżonego do kontroli spowodowało, że nie kontynuował jazdy pojazdem, co zapobiegło możliwości wystąpienia poważniejszych skutków tego, że kierował on pojazdem w stanie nietrzeźwości.

Tym bardziej, że nie znajdował się w stanie nietrzeźwości nieznacznie przekraczającej granicę tego stanu, który w myśl przepisu art. 115§16 kk stanowi wartość powyżej 0,25 mg/l., ale w stanie nietrzeźwości stanowiącej znacznie ponad trzykrotność nad tą granicę tj. 0,90 mg/l. Oskarżony podał, że wypił alkohol w postaci „dużych i mocnych drinków”, nie spał, jego organizm nie odpoczywał, a mimo tego zdecydował się na kierowanie pojazdem. Z okoliczności sprawy wynika też, co potwierdził sam oskarżony, że decyzja o kierowaniu pojazdem nie była podjęta powodowana stanem wyższej konieczności, potrzebą udzielenia komuś nagłej pomocy. Co więcej, jak sam wyjaśniał, to miał do przejechania kilkaset metrów, bo chciał dojechać od miejsca w którym przebywał ze znajomym do domu, a z opisu tej odległości wynika, że mógł tą drogę spokojnie przebyć pieszo lub wezwać taksówkę. Oskarżony decydując się zaś na kierowanie pojazdem w tak znacznym stanie nietrzeźwości, który powoduje przecież np. opóźnioną reakcję na bodźce, obniżenie sprawności motorycznej, wydłuża czas adaptacji narządu wzroku do zmian atmosferycznych i obniża zdolności realnej oceny sytuacji na drodze, stwarzał realny a nie teoretyczny stan dużego zagrożenia dla bezpieczeństwa w komunikacji, co przekładało się na wysokie stopień społecznej szkodliwości czynu. Nadto sama istota przestępstwa określonego w art. 178a § 1 kk polega na prowadzeniu, czyli kierowaniu pojazdem mechanicznym na drodze każdego rodzaju w stanie nietrzeźwości, i spowodowania tym stanu zagrażającego bezpieczeństwu w komunikacji, a to z uwagi na znaczny stan nietrzeźwości oskarżonego (który obrońca skrzętnie pomija a sąd I instancji właściwie zauważył) było znaczne.

Ponadto argument iż skazanie oskarżonego może doprowadzić do utraty zatrudnienia nie stanowi podstawy do stosowania instytucji z art. 66 kk. Natomiast należy podkreślić, że P. R. w czasie czynu miał 35 lat i już z racji wieku musiał dysponować wiedzą i doświadczeniem życiowym z którego wynika, że nietrzeźwy kierowca powoduje stan dużego zagrożenia dla bezpieczeństwa w komunikacji, a kierowanie pojazdem mechanicznym w takim stanie stanowi przestępstwo. Dodatkowo zaś zawód wykonywany przez oskarżonego nakładał na niego szczególny obowiązek przestrzegania prawa i zasad porządku prawnego, z czego oskarżony się nie wywiązał decydując się na kierowanie pojazdem z błahego powodu i to w znacznym, przekraczającym ponad trzykrotnie granicę z art. 115§16 kk, stanie nietrzeźwości, gdy motywem podjęcia decyzji o kierowaniu pojazdem w stanie nietrzeźwości nie była uzasadniona życiowo szczególna sytuacja tylko rutynowy dojazd do położonego kilkaset metrów dalej domu. Decydując się zaś na takie zachowanie funkcjonariusz SW szczególnie powinien sobie zdawać sprawę z naganności swojego zachowania i tego, że w przypadku ujawnienia go spotka go za to odpowiednia odpłata karna, która będzie tym surowsza im wyższy stopień winy i społecznej szkodliwości czynu.

Ponadto względy prewencji ogólnej przemawiały za odmową warunkowego umorzenia postępowania, gdyż zastosowanie tej instytucji mogłoby zostać opacznie odczytane jako pobłażanie sprawcom jazdy w znacznym stanie nietrzeźwości (gdy 0,90 mg/l to 2,4 promila) czy faworyzowanie funkcjonariuszy publicznych popełniających przestępstwo w takich okolicznościach jak P. R.. Tym bardziej, że stwierdzony stan nietrzeźwości tj. 0,90 mg/l wskazuje na to, że oskarżony musiał sobie zdawać sprawę z tego że jest nietrzeźwy (a nie tylko to podejrzewać, co można by przyjąć gdyby badanie wykazało nieznaczne przekroczenie ponad 0,25 mg/l), a więc czyn mu przypisany popełnił nie z zamiarem ewentualnym tylko bezpośrednim.

Jeszcze raz należy wskazać, że z art. 66§1kk wynika uprawnienie a nie obowiązek sądu, o czym świadczy sformułowanie „sąd może”, do zastosowania warunkowego umorzenia postępowania.

A w ujawnionych okolicznościach sprawy i z powodów wskazanych wyżej oraz w pisemnym uzasadnieniu zaskarżonego wyroku sąd I instancji i sąd odwoławczy nie znalazły podstaw do zastosowania tej instytucji, gdyż wina i społeczna szkodliwość czynu oskarżonego nie mogły być uznane za nieznaczne.

Należy też zauważyć, że kara wymierzona oskarżonemu w postaci 60 stawek dziennych grzywny po 20 zł nie jest karą rażąco surową w sytuacji, gdy za przestępstwo z art. 178a§1kk można orzec o wiele wyższa karę grzywny, karę ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2. Kara ta uwzględnia też okoliczności związane z niekaralnością oskarżonego, jego dobrą opinię, ale i stan nietrzeźwości. Również zakaz prowadzenia pojazdów i świadczenie pieniężne, jako wymierzone w minimalnych wartościach z art. 42§2kk i 43a§2kk nie wskazują na rażącą surowość tych środków.

Wniosek

o zmianę wyroku i warunkowe umorzenie postępowania

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Z przyczyn dla których zarzut błędu w ustaleniach faktycznych i argumenty przytoczone w apelacji były niewystarczające do uwzględnienia wniosku o zmianę wyroku i warunkowe umorzenie postępowania.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

1.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Cały zaskarżony wyrok

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Z przyczyn dla których zarzut błędu w ustaleniach faktycznych i argumenty przytoczone w apelacji były niewystarczające do uwzględnienia wniosku o zmianę wyroku i warunkowe umorzenie postępowania.

5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot i zakres zmiany

Zwięźle o powodach zmiany

5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

4.1.

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

5.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

Pkt. II

Apelacja obrońcy oskarżonego nie zasługiwała na uwzględnienie, stąd zachodziły podstawy z art. 636§1kpk do obciążenia oskarżonego kosztami za postępowanie odwoławcze, w tym opłatą (art. 3ust.1, art. 8 ustawy z 23.06.1973r. o opłatach w sprawach karnych).

7.  PODPIS